انسان کامل: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]] | + - [[))
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:


{{ولایت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[انسان کامل در قرآن]] - [[انسان کامل در حدیث]] - [[انسان کامل در کلام اسلامی]] - [[انسان کامل در عرفان اسلامی]] - [[مقام انسان کامل]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[انسان کامل در قرآن]] - [[انسان کامل در عرفان اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[انسان کامل (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
خط ۴۰: خط ۳۷:


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
# [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]؛ [[انسان کامل (مقاله)|انسان کامل]]؛ [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|'''دائرة‌المعارف قرآن کریم ج ۴''']]
# [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]؛ [[انسان کامل (مقاله)|انسان کامل]]؛ [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|'''دائرة‌المعارف قرآن کریم ج ۴''']]
# [[پرونده:1100662.jpg|22px]] [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|'''فرهنگ مطهر''']]
# [[پرونده:1100662.jpg|22px]] [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|'''فرهنگ مطهر''']]
{{پایان منابع}}


=='''[[:رده:آثار امامت|منبع‌شناسی جامع امامت]]'''==
=='''[[:رده:آثار امامت|منبع‌شناسی جامع امامت]]'''==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت|کتاب‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت|کتاب‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های امامت|مقاله‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های امامت|مقاله‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت|پایان‌نامه‌شناسی امامت]].  
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت|پایان‌نامه‌شناسی امامت]].  
{{پایان}}
{{پایان}}


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{امامت‌شناسی}}
{{امامت‌شناسی}}
[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:امامت]]
[[رده:امامت]]
[[رده:عرفان اسلامی]]
[[رده:عرفان اسلامی]]

نسخهٔ ‏۱۰ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۵۶

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مفهوم‌شناسی

انسان کامل اصطلاحی است عرفانی و به کسی که مظهر أتمّ صفات الهی و آیینه تمام‌نمای خداوند است و در شریعت، طریقت و حقیقت، کامل و در اقوال، افعال، اخلاق نیک و در معارف الهی سرآمد همه است[۱] اطلاق می‌شود. از انسان کامل با القابی چون قطب عالَم، جام جهان‌نما، خلیفه، امام، صاحب‌زمان، اکسیر اعظم، خضر، مهدی، کامل، مکمّل، دانا، بالغ و... [۲] نیز تعبیر می‌شود[۳].

انسان کاملِ اسلام از نظر اخلاق، یعنی انسان‌هایی که خود را بهتر از دیگران شناخته‌اند و شرف و کرامت را در ذات خودشان بیشتر از دیگران احساس کرده‌اند[۴]. جوهر انسان فکر کردن است و انسان کامل یعنی انسانی که در فکر کردن به حد کمال رسیده است، یعنی اینکه جهان و هستی را آن چنان که هست دریافت و کشف کرده است[۵].

انسان کامل انسانی است که همه ارزش‌های انسانی در او به حد اعلی رشد کند که در این صورت قرآن از او تعبیر به امام می‌کند: ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا[۶]. انسان کامل انسانی است که ارزش‌هایی مانند: عقل، عشق، محبت، عدالت، خدمت، عبادت، آزادی و ... در حد اعلی و هماهنگ با یکدیگر در او رشد کرده باشد. علی(ع) چنین انسانی است. [۷].[۸]

انسان کامل در قرآن

اصطلاح انسان کامل در قرآن صریحاً به‌کار نرفته است؛ ولی معنا و مفهوم آنرا از آیاتی که به خلیفة اللّه، امام، مطهّر، مخلَص، مهتدی، صدّیق، صالح، مقرّب، سابق، مصطفی، مجتبی، ولیّ‌اللّه، رسول، نبی، صاحبان نفس مطمئنه و عبودیت تامّة مربوط است، می‌توان برداشت کرد، علاوه بر این، چون انسان کامل در همه اوصاف کمال سرآمد همه است می‌توان همه آیاتی را که به فضایل و کمالات انسانی اشاره دارد به انسان کامل مرتبط دانست. البته به دلیل آنکه انسان کامل خود، قرآن ناطق و قرآن خُلق وی است[۹]، می‌توان همه قرآن را وجود کتبی انسان کامل و سوره‌ها و آیات آنرا مدارج و معارج وی معرفی کرد[۱۰].

انسان کامل گرچه به اعتبار پایین‌ترین نشئه و نازل‌ترین مرتبه وجودیش خود را به فرمان خدا مانند سایر انسان‌ها بشر معرفی می‌کند: ﴿قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ[۱۱] و می‌گوید: من از غیب بی‌اطلاعم و ازاین‌رو از بسیاری از خیرات بی‌بهره‌ام و برایم پیشامدهای سوئی رخ می‌دهد: ﴿وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ[۱۲] و از فرجام خویش و دیگران بی‌خبرم: ﴿وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلا بِكُمْ[۱۳] و به اقتضای زندگی عالم مادّی از دیگر موجودات استفاده کرده و مانند دیگران در بازارها راه می‌رود و نیازمند خوردن و آشامیدن است: ﴿قَالُوا مَالِ هَذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الأَسْوَاقِ[۱۴]؛ اما به لحاظ نشئات و اطوار وجودی دیگرش دارای مقامات و فضایلی است[۱۵] که شناخت و شمردن همه آنها از عهده فهم انسان‌های معمولی خارج است.[۱۶].

مقامات و فضایل انسان کامل

نخست: یگانگی و وحدت

دوم: جامعیت و خلافت

سوم: علم و قدرت

چهارم: فنا و عبودیت

پنجم: قرب و ولایت

ششم: برگزیدگی و فضیلت

هفتم: رهبری و امامت

حکمت و ضرورت انسان کامل

منابع

منبع‌شناسی جامع امامت

پانویس

  1. انسان کامل، ص ۴ ـ ۵.
  2. انسان کامل، ص ۴ ـ ۵.
  3. ر.ک: رمضانی، حسن؛ انسان کامل؛ دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۴، ص ۵۰۵
  4. مرتضی مطهری، فلسفه اخلاق، ص۱۹۰.
  5. مرتضی مطهری، انسان کامل، ص۱۴۹.
  6. «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم» سوره بقره، آیه ۱۲۴.
  7. مرتضی مطهری، انسان کامل، ص۴۱، ۵۲، ۱۲۱ و ۱۴۳.
  8. زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۱۶۰-۱۶۲.
  9. تفسیر صدرالمتالهین، ج ۴، ص ۴۰۷ ـ ۴۰۸؛ شرح فصوص‌الحکم، ص ۳۶۲.
  10. ر.ک: رمضانی، حسن؛ انسان کامل؛ دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۴، ص ۵۰۵
  11. «بگو: جز این نیست که من هم بشری چون شمایم»؛ سوره کهف، آیه: ۱۱۰.
  12. «و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید»؛ سوره اعراف، آیه: ۱۸۸.
  13. «نمی‌دانم با من و شما چه خواهند کرد»؛ سوره احقاف، آیه: ۹.
  14. گفتند: چگونه پیغمبری است این، که خوراک می‌خورد و در بازارها راه می‌رود؟!؛ سوره فرقان، آیه: ۷.
  15. مصباح الانس، ص ۳۳۸ ـ ۳۳۹.
  16. ر.ک: رمضانی، حسن؛ انسان کامل؛ دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۴، ص ۵۰۶

الگو:امامت‌شناسی