تخویل

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تخویل در قرآن - تخویل در حدیث - تخویل در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تخویل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• تخویل: اعطای مال، اعطای چیزی بدون مابه‌ ازاء، ناز و نعمت بخشیدن، اعطای امکانات مالی تفضلاً.
• ﴿ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ﴾.
• در قرآن کریم همه امکانات مالی و امور رفاهی از نعمت‌های الهی شمرده شده‌اند و از دیدگاه توحیدی و قرآنی، این نعمت‌ها و عطایا برای شکر و بندگی مردم و زیادی و کمی آن برای امتحان و ابتلای آنهاست؛ امّا نفس انسانی در ناز و نعمت معمولاً سرکشی می‌کند: ﴿إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَى أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى﴾ و به‌دست‌ آوردن امکانات مادی و رفاهی و ثروت را به علم و تبّحر و خبره‌بودن خود در تجارت، تولید و... نسبت می‌دهد: ﴿إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ﴾؛ درحالی‌ که فعل، علم و تجربه انسان، علت تامّه برای کسب همه نعمت‌ها نیست؛ بلکه یک جزء از علت است و علت تامّه و غایی آن، فضل و عطای الهی است؛ لذا ایجاد رفاه و امکانات مادّی برای انسان‌ها در قرآن کریم، امر مذموم و ضد ارزشی نیست؛ بلکه متناسب با فعل الهی برای حاکم اسلامی یک وظیفه است: ﴿كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ﴾؛ امّا غفلت و ناشکری در رفاه زدگان و نازپروردگان، امری ناپسند و ضد ارزش است که همواره آنها را در خطر سقوط معنوی و غضب الهی قرار می‌دهد..

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم