وسوسه در حدیث

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث وسوسه است. "وسوسه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

وسوسه در قرآن - وسوسه در حدیث - وسوسه در نهج البلاغه - وسوسه در اخلاق اسلامی - وسوسه در معارف دعا و زیارات

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل وسوسه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

روایات مرتبط

1. امام علی(ع) فرمودند: "فقر در شمار بلاهاست، و بدتر از فقر مریضی تن است، و بدتر از مریضی تن مریضی قلب است"؛
2. حسین بن حکم گوید: "نامه‌ای به یکی از صالحان نروزگار نوشتم، و در آن نامه از شکّی که دامنگیرم بود شکایت کردم. او در پاسخ نوشت: شک، جایی پدید می‌آید که شناختی وجود نداشته باشد، امّا چون یقین آید دیگر شک بوجود نمی‌آید"؛
3. "از یکی از ائمه معصومین(ع) درباره آنچه نفس انسان بی‌اختیار درباره آن به تأمّل و وسوسه می‌‌پردازد، سؤال شد. آن حضرت پاسخ دادند: چه کسی می‌‌تواند از دام حدیث نفس و وسوسه‌های آن رهائی یابد؟!. نیز از وسوسه‌های بسیار نفس سؤال شد؟، آنحضرت فرمودند: گناهی بر این وسوسه‌ها مترتّب نیست؛ فقط باید پس از آن، ذکر مبارک ﴿لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ﴾ را بر زبان آورد. نیز در خبر است که کسی از ایشان پرسید: نفس من دچار امری بزرگ - همچون تردید در امر توحید - می‌‌شود! حضرت فرمودند: در این حال بگو: ﴿لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ﴾، بنا به حدیثی دیگر آن حضرت فرمودند: بگو الگو:ذکر؛
4. از امام صادق(ع) درباره آیه شریفه ﴿كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ﴾، سؤال شد، که منظور از رجس چیست؟ آنحضرت فرمودند: منظور، شکّ و تردید است" ؛
5. امام باقر(ع) فرمودند: ﴿وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ﴾، منظور از این آیه شریفه، آنست که شکّی دیگر بر شکها و تردیدهای آنان می‌‌افزاید"؛
6. امام صادق(ع) فرمودند: "تمامی قلبها دوگوش دارند، که بر یکی از این دو قلب ملکی ارشاد کننده و آگاهی‌بخش، و بر دیگری شیطانی فتنه‌انگیز، قرار دارد. این او را امر می‌کند، و آن دیگری بازش می‌دارد، شیطان او را به گناه امر می‌‌کند، و فرشته او را از آن باز می‌‌دارد. این معنای قول پروردگار است که فرمود: ﴿عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ * مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ﴾
7. امام صادق(ع) فرمودند: "هیچ مؤمنی نیست مگر آنکه باطن قلبش دوگوش دارد، گوشی که وسواس خنّاس در آن می‌‌دهد، و گوشی که فرشته در آن می‌‌دهد؛ خداوند مؤمن را بوسیله فرشته همراهی و کمک می‌‌کند، این است معنای آیه شریفه ﴿وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ﴾؛
8. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "بدترین کوری‌ها، کوری قلب است".

منابع

• مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی ج۱