سواء در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-''']] == پانویس == {{پانویس}} +''']] {{پایان منابع}} == پانویس == {{پانویس}})) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
صفت [[اعتدال]] از جنبه [[مادّی]] و [[معنوی]] از [[کمالات]] و [[فضایل]] محسوب می‌شود و در [[قرآن کریم]] [[مدح]] شده است: {{متن قرآن|سَوَاءِ الصِّرَاطِ}}<ref>« راه میانه » سوره ص، آیه ۲۲.</ref>، {{متن قرآن|سَوَاءَ السَّبِيلِ}}<ref> سوره بقره، آیه ۱۰۸.</ref>، {{متن قرآن|بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>« انسانی باندام» سوره مریم، آیه ۱۷.</ref>. حاصل آنکه [[انسان]] نزد [[خداوند]] به مراتب [[عمل صالح]] و [[کمالات]] و [[فضایل]]، دارای درجات مختلف است و مساواتی میان آنها برقرار نخواهد بود؛ امّا در بهره‌مندی از نعمات و فیوضات و [[هدایت الهی]] در این [[جهان]]، همه [[انسان‌ها]] مساوی‌اند.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۵۳-۳۵۴.</ref> | صفت [[اعتدال]] از جنبه [[مادّی]] و [[معنوی]] از [[کمالات]] و [[فضایل]] محسوب می‌شود و در [[قرآن کریم]] [[مدح]] شده است: {{متن قرآن|سَوَاءِ الصِّرَاطِ}}<ref>« راه میانه » سوره ص، آیه ۲۲.</ref>، {{متن قرآن|سَوَاءَ السَّبِيلِ}}<ref> سوره بقره، آیه ۱۰۸.</ref>، {{متن قرآن|بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>« انسانی باندام» سوره مریم، آیه ۱۷.</ref>. حاصل آنکه [[انسان]] نزد [[خداوند]] به مراتب [[عمل صالح]] و [[کمالات]] و [[فضایل]]، دارای درجات مختلف است و مساواتی میان آنها برقرار نخواهد بود؛ امّا در بهره‌مندی از نعمات و فیوضات و [[هدایت الهی]] در این [[جهان]]، همه [[انسان‌ها]] مساوی‌اند.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۵۳-۳۵۴.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
نسخهٔ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۳:۰۱
مقدمه
مساوی بودن، یکسان بودن[۱]. اصل آن "س و ی" به معنای استقامت و اعتدال میان دو چیز[۲]، میانه و وسط بودن با اعتدال[۳].
﴿لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ﴾[۴].
﴿أَفَمَنْ كَانَ مُؤْمِنًا كَمَنْ كَانَ فَاسِقًا لَا يَسْتَوُونَ﴾[۵]. گاهی به یک شی‌ء به دلیل اعتدال ذاتی آن اطلاق می‌گردد و به معنای "معتدل و میانه" است ﴿وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾[۶].[۷].
مساوات در قرآن کریم میان انسان‌ها به لحاظ عملکرد و نیّات آنها نفی شده است؛ مانند اصحاب نار و اصحاب جنة، عالم و جاهل، کور و بینا، مجاهدون و قاعدون، مؤمن و فاسق؛ امّا از نظر بهره‌مندی از هدایت و فیوضات الهی، همه مساوی هستند: ﴿الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ﴾[۸]، ﴿وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ﴾[۹].
صفت اعتدال از جنبه مادّی و معنوی از کمالات و فضایل محسوب می‌شود و در قرآن کریم مدح شده است: ﴿سَوَاءِ الصِّرَاطِ﴾[۱۰]، ﴿سَوَاءَ السَّبِيلِ﴾[۱۱]، ﴿بَشَرًا سَوِيًّا﴾[۱۲]. حاصل آنکه انسان نزد خداوند به مراتب عمل صالح و کمالات و فضایل، دارای درجات مختلف است و مساواتی میان آنها برقرار نخواهد بود؛ امّا در بهره‌مندی از نعمات و فیوضات و هدایت الهی در این جهان، همه انسان‌ها مساوی‌اند.[۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۶۴.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۱۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۷۹.
- ↑ «مؤمنان جهادگریز که آسیب دیده نباشند با جهادگران در راه خداوند به جان و مال، برابر نیستند، خداوند جهادگران به جان و مال را بر جهادگریزان به پایگاهی (والا) برتری بخشیده » سوره نساء، آیه ۹۵.
- ↑ «آیا آنکه مؤمن است همگون کسی است که نافرمان است؟ (هرگز) برابر نیستند» سوره سجده، آیه ۱۸.
- ↑ «و چون به برنایی خویش رسید و استواری یافت بدو (نیروی) داوری و دانشی بخشیدیم و بدین‌گونه به نیکوکاران پاداش می‌دهیم» سوره قصص، آیه ۱۴.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۳۹.
- ↑ «بی‌گمان به کسانی که کفر ورزیده‌اند و (مردم را) از راه خداوند و از مسجد الحرام- که آن را برای بومی و غیر بومی یکسان قرار داده‌ایم- باز می‌دارند و (نیز) به هر کس که در آن از سر ستم آهنگ کژروی کند، از عذابی دردناک می‌چشانیم» سوره حج، آیه ۲۵.
- ↑ «و بر روی آن کوه‌هایی استوار پدید آورد و در آن خجستگی نهاد و در چهار روز روزی‌هایش را در آن برای خواهندگان یکسان اندازه‌گیری کرد» سوره فصلت، آیه ۱۰.
- ↑ « راه میانه » سوره ص، آیه ۲۲.
- ↑ سوره بقره، آیه ۱۰۸.
- ↑ « انسانی باندام» سوره مریم، آیه ۱۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۵۳-۳۵۴.