انواع انتظار چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::بنابراین اگر [[انتظار]] از نوع اول به [[انسان]]، تنها "[[امید]]" و "[[مقاومت]]" می‌بخشد، [[انتظار]] از نوع دوم به وی "حرکت" و [[پویایی]] نیز خواهد بخشید. [[امید]] این [[قدرت]] را به [[انسان]] می‌دهد تا پرده حال را بدرد و [[آینده]] را ببیند، و چه [[قدر]] فاصله است میان کسی که "[[خدا]]"، "هستی" و "[[انسان]]" را از خلال درد و [[رنج]] حاضر می‌بیند و میان کسی که همه این سه را از خلال حال و گذشته و [[آینده]] می‌نگرد. بی‌گمان تیرگی، [[ظلمت]] و ابهام و اشکالی که دیدگاه نخست را احاطه کرده، در دیدگاه دوم وجود ندارد.

::::::[[امید]] [[انسان]] را در [[پایداری]] و [[مقاومت]] در برابر سقوط و نابودی تا رسیدن نیروهای کمکی، [[توانمند]] می‌سازد و تا زمانی که چراغ [[امید]] به رسیدن [[کمک]] در [[دل]] و [[جان]] [[انسان]] ندرخشد، مقاومتی نخواهد داشت. [[امید]] [[انسان]] را در [[نیل]] به [[نجات]]، رهایی، [[نیرومندی]] و [[توانگری]] [[قادر]] خواهد ساخت. چنین انتظاری، همان "[[انتظار پویا]]" و [[برترین]] نوع انتظار است»<ref>[[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۲۳.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::بعضی اوقات هم ممکن است ما [[چشم‌به‌راه]] آمدن یک وضعیت نامطلوب و ناخوشایند باشیم، که در این صورت ما بیشتر "نگرانیم" تا "[[منتظر]]". اگرچه می‌توان لفظ [[انتظار]] را برای چنین حالتی هم استفاده کرد، ولی خیلی مأنوس و دلچسب نیست؛ چرا که باید در احساس [[انتظار]]، نوعی [[اشتیاق]] هم وجود داشته باشد.

::::::به هر حال انتظاری که در اینجا می‌خواهیم از آن [[گفتگو]] کنیم، [[انتظار]] "[[فرج]] [[موعود]]" یعنی همان "[[گشایش]] [[وعده]] داده شده به [[بشریت]]" است؛ و از هر انتظاری که سخن می‌گوییم، غرض‌مان [[انتظار]] "تحقق آن وضعیت [[وعده]] داده شده" به دستان [[با کفایت]] [[مهدی موعود]]{{ع}} است که البته دایره گسترده‌ای دارد و بسیاری از انتظارها را هم شامل می‌شود»<ref>[[علی رضا پناهیان|پناهیان؛ علی رضا]]، [[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|انتظار عامیانه عالمانه عارفانه]]، ص ۱۰۳.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::چنان‌که از مقایسه میان نگرش‌های مختلف درباره مفهوم نخست [[انتظار]]، یعنی [[انتظار ظهور]] [[منجی]] و [[تشکیل حکومت]] [[عدالت‌گستر]] به‌دست می‌آید که در این نوع از [[انتظار]]، فرض آن است که دست [[مردم]] از دسترسی به [[منجی]] کوتاه است؛ زیرا قرار بر این است که [[منجی]] آنان، در زمان آتی و نامشخص پا به عرصه [[خاک]] گذاشته یا [[ظهور]] کند و [[وعده]] نهایی [[نجات]] را عملی سازد. با چنین فرضی است که به [[مردم]] توصیه می‌شود کمرهای خود را بسته و چراغ‌های خانه را افروخته نگاه دارند. از سویی دیگر، [[انتظار]] به این مفهوم به سطحی عمومی و جهانی ناظر است؛ یعنی هر چشمی [[منتظر]] است [[منجی]]، پرده را کنار زند، تا چشم همه جهانیان به او روشن شود.

:::::: [[انتظار]] [[ملاقات]] [[منجی]] و تحقق پیوند [[معنوی]] گونه دوم [[انتظار]] که براساس دکترین [[مهدویت]] از نگاه [[شیعه]] شکل می‌گیرد و ویژه همین نگاه است، [[انتظار]] [[ملاقات]] و برقراری پیوند [[معنوی]] با [[منجی]] و [[امام عصر]]{{ع}} در دوران کنونی و [[پیش از ظهور]] او است. این نوع از [[انتظار]] عموماً مورد [[غفلت]] قرار گرفته است و معمولاً وقتی سخن از [[انتظار]] می‌رود، همان مفهوم و گونه نخست به ذهن تداعی می‌کند. مقصود ما از این نوع [[انتظار]] که آثار و نتایج موثری دارد، آن است که براساس [[تفکر]] [[شیعه]] هر [[انسان]] [[مؤمن]] و دلباخته [[امام زمان]]{{ع}} می‌تواند با برطرف کردن حجاب‌ها و تحصیل [[سلامت]] و نزاهت [[باطنی]]، و برخورداری از ظرفیت [[کتمان]] [[دیدار]]، در [[انتظار]] [[ملاقات]] منظم یا غیر منظم [[امام عصر]]{{ع}} نشسته و به [[فیض حضور]] آن [[ذخیره الهی]] نایل آید<ref>رفع حجاب رؤیت امام عصر{{ع}} بسان رفع حجاب درک حضور حضرت حق است؛ چنان‌که مکرراً این مضمون، در دعاها آمده است: {{متن حدیث| أَنَّكَ لَا تُحْجَبُ عَنْ خَلْقِكَ إِلَّا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَكَ}} مصباح المتهجد، ص ۱۶۲؛ صحیفه سجادیه، ص ۲۱۳، دعای ویژه سحرهای ماه رمضان.</ref> »<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن]]، ص 97-99.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید مهدی موسوی]]'''، در مقاله ''«[[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«استاد [[شهید مطهری]] در این باره می‌‌فرماید: [[انتظار فرج]] و [[آرزو]] و [[امید]] و [[دل]] بستن به [[آینده]] دو گونه است: انتظاری که سازنده و نگه دارنده است، تعهدآور است، نیروآفرین و تحرک بخش است، به گونه‌ای که می‌‌تواند نوعی [[عبادت]] و [[حق]] پرستی شمرده شود و انتظاری که [[گناه]] است، ویران‌گر است، [[اسارت]] بخش است، فلج کننده است و نوعی [[اباحی]] گری باید محسوب گردد.این دو نوع [[انتظار فرج]]، معلول دو نوع برداشت از [[ظهور]] [[عظیم]] [[مهدی موعود]]{{ع}} است و این دو نوع برداشت به نوبه خود از دو نوع [[بینش]] دلات رباره تحوو انقلابات [[تاریخی]] ناشی می‌‌شود<ref>مرتضی مطهری، قیام و انقلاب امام مهدی{{ع}} از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۱۴، انتشارات صدرا، ۱۳۸۲شمسی.</ref>»<ref>[[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۲۹.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::بنابراین، این امکان برای [[انسان]] وجود دارد که در به دست آوردن بهبودی و شفا تعجیل کند یا آن را به تعویق اندازد یا حتی منتفی گرداند، چنان که امکان آن هست در اجرای پروژه‌ای تجاری یا عمرانی یا [[علمی]] [[عجله]] کند یا اجرای آن را به وقتی دیگر موکول کند یا اصلاً رها سازد. همچنین این امکان برای وی هست که به سوی [[پیروزی]] بر [[دشمن]] و [[بی‌نیازی]] [[مالی]] بشتابد یا [[سستی]] ورزد و تأخیر کند یا از خیرشان بگذرد.

::::::با این بیان، [[انتظار]] از نوع دوم با [[انتظار]] از نوع اولی که از آن سخن گفتیم تفاوت خواهد داشت و در محدوده [[قدرت]] و [[اختیار انسان]] هست که در تحقق آنچه که انتظارش را می‌‌کشد، شتاب ورزد یا درنگ و [[سستی]] روا دارد یا عطایش را به لقایش ببخشد. از این رو، [[انتظار]] از نوع دوم، افزون بر "[[امید]]" و "[[مقاومت]]"، به [[انسان]] "حرکت" نیز می‌‌بخشد و حرکت، مخصوص [[انتظار]] است. بی‌گمان اگر [[انسان]] بداند که [[نجات]] و رهایی اش به حرکت، عمل و تلاش وابسته است، چنان حرکت و تلاشی برای رهایی و [[نجات]] خویش به خرج می‌‌دهد که در گذشته [[توان]] انجام آن را نداشته است. بنابراین اگر [[انتظار]] از نوع اول به [[انسان]]، تنها "[[امید]]" و "[[مقاومت]]" می‌‌بخشد، [[انتظار]] از نوع دوم، افزون بر "[[امید]]" و "[[مقاومت]]"، "حرکت" و [[پویایی]] نیز خواهد بخشید»<ref>[[رضا علی کرمی|کرمی؛ رضا علی]]، [[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]، ص ۱۴-۱۵.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«مقوله [[انتظار]] با رویکردهای گوناگون به اقسام مختلفی تقسیم می‌‌شود. یک بار مقوله [[انتظار]] با توجه به متعلقش مورد ارزیابی قرار می‌‌گیرد که در این صورت می‌‌توان آن را به [[انتظار]] ارزشی و غیرارزشی تقسیم کرد و بار دیگر با توجه به گستره و دامنه، مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. که در این فرض می‌‌توان آن را به [[انتظار عام]] و خاص و یا [[مطلق و مقید]] ([[گشایش]] در هر کاری و یا [[گشایش]] در امر [[ظهور امام مهدی]]) متنوع کرد و در رویکرد سوم [[انتظار]] از لحاظ فایده و کارکرد مورد توجه قرار می‌‌گیرد که در این صورت می‌‌توان آن را به [[انتظار مثبت]] و سازنده که در مقابل آن [[انتظار منفی]] و مخرب قرار دارد، تقسیم نمود»<ref>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۱۴.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::اما در مقابل این گروه عده‌ای با [[تمسک]] به [[آیات]] و [[روایات]]، [[ظهور مهدی]] را حلقه‌ای از حلقات [[مبارزه]] [[اهل حق]] و [[باطل]] که به [[پیروزی]] نهائی [[اهل حق]] منتهی می‌‌شود، می‌‌دانند از نظر این دسته سهیم بودن یک فرد در این [[سعادت]] به این است که آن فرد عملا در گروه [[اهل حق]] باشد. [[ظهور مهدی]] منتی است بر [[مستضعفان]]، وسیله‌ای است برای [[پیشوا]] شدن آنان و وعده‌ای است که در [[کتب آسمانی]] به [[صالحان]] داده شده است.  

::::::[[قیام مهدی]] برای [[حمایت]] مظلومانی است که استحقاق [[حمایت]] دارند. در [[روایات]] سخن از گروهی زبده خلق الساعه نمی‌شود. بلکه سخن از گروهی است که در طول [[زندگی]] [[توانمندی]] را [[وظیفه]] خود دانسته و در تحقق آن کوشیده‌اند و همیشه با [[خوش‌بینی]] به [[آینده]]، با [[فساد]] و [[تباهی]] [[نبرد]] کرده‌اند»<ref>[[ابراهیم محمدی|محمدی، ابراهیم]]، [[ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث (مقاله)|ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث]]، ص ۱۴۷-۱۴۸.</ref>.

{{پرسمان انتظار فرج}}