ابراهیم بن هشام

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ابراهیم بن هشام در تراجم و رجال

مقدمه

ابراهیم بن هشام در سند ۱ روایت تفسیر کنز الدقائق و به نقل از بصائر الدرجات دیده می‌شود: «حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي عِمْرَانَ عَنْ يُونُسَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِS إِنَّ سَلَمَةَ بْنَ كُهَيْلٍ يَرْوِي فِي عَلِيٍّS شَيْئاً قَالَ مَا هِيَ قُلْتُ حَدَّثَنِي أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ كَانَ مُحَاصِراً أَهْلَ الطَّائِفِ وَ أَنَّهُ خَلَا بِعَلِيٍّS يَوْماً فَقَالَ رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِهِ عَجَباً لِمَا نَحْنُ فِيهِ فَإِنَّهُ يُنَاجِي هَذَا الْغُلَامَ مُنْذُ الْيَوْمِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِa مَا أَنَا بِمُنَاجِي لَهُ إِنَّمَا يُنَاجِي رَبَّهُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِS إِنَّمَا هَذِهِ أَشْيَاءُ نَعْرِفُ بَعْضَهَا مِنْ بَعْضٍ».

عنوان ابراهیم بن هشام در سند یادشده مصحف ابراهیم بن هاشم است، به چند دلیل:

1. در منبع اصلی یعنی بصائر الدرجات و اختصاص شیخ مفید، ابراهیم بن هاشم به جای ابراهیم بن هشام ثبت شده است.
2. ملاحظه اسناد دیگر در بصائر الدرجات، وقوع تصحیف را تأیید می‌کند، چون عبارت "ابراهیم بن هاشم عن یحیی بن أبی عمران عن یونس" در اسناد بصائر الدرجات فراوان دیده می‌شود.
3. در مشیخه شیخ صدوق آمده است: و ما کان فیه عن یحیی بن أبی عمران فقد رؤیته عن محمد بن علی ماجیلویه عن علی بن إبراهیم، عن أبیه، عن یحیی بن أبی عمران، و کان تلمیذ یونس بن عبدالرحمن.

مراد از «ابراهیم بن هاشم»، «ابراهیم بن هاشم قمی» پدر علی بن ابراهیم قمی است.

منابع

1. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۱