محمد بن مستنیر بن احمد نحوی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[ابوعلی محمد بن مستنیر بن احمد بصری قطرب]] معروف به [[قطرب]] [[اهل بصره]]، وی از [[موالیان]] [[سالم بن زیاد]]<ref>وفیات الاعیان ۴/۳۱۲. </ref> و فردی معتزلی [[مذهب]] بود. از [[سیبویه]]، [[عیسی بن عمرو]] و [[نظّام]] [[متکلم معتزلی]] [[کسب علم]] کرد. [[ابن سکیت]] گوید که من از او مطالبی می‌‌نوشتم و چون بر من روشن شد که وی در لغت، [[دروغ]] می‌‌گوید دیگر هیچ مطلبی از او ذکر نکردم.<ref>معجم الادباء ۱۹/۵۲.</ref> [[ثقه]] نزد [[ابن ندیم]] و [[خطیب بغدادی]]، و غیر ثقه به نقل داوودی، ناشناخته نزد [[شیعه]]، افرادی چون [[محمد بن جهم سمری]] و دیگران از او [[روایت]] نمودند. قطرب، استاد [[فرزندان]] [[ابودلف عجلی]]، و به گفته رجال‌نویسان [[اهل سنت]] فردی [[موثق]] بود. روایت کننده از [[امام صادق]]{{ع}}<ref>ر.ک: خویی، معجم الرجال الحدیث، ج۱۷، ص۲۲۳، رقم ۱۱۷۶۲.</ref>. [[شیخ مفید]] کتابی با عنوان [[البیان عن غلط قطرب فی القرآن]] تألیف کرده است<ref>ر.ک: رجال النجاشی، ص۴۰۲، رقم ۱۰۶۷ (محمد بن محمد بن نعمان)، آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۳، ص۱۷۲.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۴۴.</ref> وی سرانجام به سال ۲۰۶ هـ [[وفات]] یافت.<ref> [[تاریخ الاسلام]] ۱۴/۳۰۱.</ref> | [[ابوعلی محمد بن مستنیر بن احمد بصری قطرب]] معروف به [[قطرب]] [[اهل بصره]]، وی از [[موالیان]] [[سالم بن زیاد]]<ref>وفیات الاعیان ۴/۳۱۲. </ref> و فردی معتزلی [[مذهب]] بود. از [[سیبویه]]، [[عیسی بن عمرو]] و [[نظّام]] [[متکلم معتزلی]] [[کسب علم]] کرد. [[ابن سکیت]] گوید که من از او مطالبی می‌‌نوشتم و چون بر من روشن شد که وی در لغت، [[دروغ]] می‌‌گوید دیگر هیچ مطلبی از او ذکر نکردم.<ref>معجم الادباء ۱۹/۵۲.</ref> [[ثقه]] نزد [[ابن ندیم]] و [[خطیب بغدادی]]، و غیر ثقه به نقل داوودی، ناشناخته نزد [[شیعه]]، افرادی چون [[محمد بن جهم سمری]] و دیگران از او [[روایت]] نمودند. قطرب، استاد [[فرزندان]] [[ابودلف عجلی]]، و به گفته رجال‌نویسان [[اهل سنت]] فردی [[موثق]] بود. روایت کننده از [[امام صادق]]{{ع}}<ref>ر.ک: خویی، معجم الرجال الحدیث، ج۱۷، ص۲۲۳، رقم ۱۱۷۶۲.</ref>. [[شیخ مفید]] کتابی با عنوان [[البیان عن غلط قطرب فی القرآن]] تألیف کرده است<ref>ر.ک: رجال النجاشی، ص۴۰۲، رقم ۱۰۶۷ (محمد بن محمد بن نعمان)، آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۳، ص۱۷۲.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۴۴.</ref> وی سرانجام به سال ۲۰۶ هـ [[وفات]] یافت.<ref> [[تاریخ الاسلام]] ۱۴/۳۰۱.</ref> | ||
آثار او عبارت‌اند از: معانی القرآن، الاشتقاق | آثار او عبارت‌اند از: معانی القرآن، الاشتقاق الوافی، النوادر الازمنه، الفرق الاصوات المثلث الصفات العلل فی النحو الاضداد خلق الفرس خلق الانسان، [[غریب الحدیث]]، [[الرد علی الملحدین فی متشابه القرآن]]<ref>ر.ک: ابن ندیم، الفهرست، ص۵۸؛ داوودی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۲۵۴ و ۲۵۵، رقم ۵۴۸؛ بغدادی، هدیة العارفین، ج۶، ص۹ و ۱۰؛ زرکلی، الأعلام، ج۷، ص۹۵؛ کحاله، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۱۵؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۲۹۸، رقم ۱۳۸۶.</ref> الهمزه فعل و افعل [[اعراب]] القرآن<ref>الفهرست (الندیم) ۵۸.</ref> [[غریب]] الآثار<ref>هدیة العارفین ۲/۹.</ref> مجاز القرآن و نیز کتاب غریبی در [[علم]] لغت دارد<ref>معجم الادباء ۱۹/۵۲.</ref> | ||
.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۸۵۵-۸۵۶.</ref> | .<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۸۵۵-۸۵۶.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۶
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
ابوعلی محمد بن مستنیر بن احمد بصری قطرب معروف به قطرب اهل بصره، وی از موالیان سالم بن زیاد[۱] و فردی معتزلی مذهب بود. از سیبویه، عیسی بن عمرو و نظّام متکلم معتزلی کسب علم کرد. ابن سکیت گوید که من از او مطالبی می‌‌نوشتم و چون بر من روشن شد که وی در لغت، دروغ می‌‌گوید دیگر هیچ مطلبی از او ذکر نکردم.[۲] ثقه نزد ابن ندیم و خطیب بغدادی، و غیر ثقه به نقل داوودی، ناشناخته نزد شیعه، افرادی چون محمد بن جهم سمری و دیگران از او روایت نمودند. قطرب، استاد فرزندان ابودلف عجلی، و به گفته رجال‌نویسان اهل سنت فردی موثق بود. روایت کننده از امام صادق(ع)[۳]. شیخ مفید کتابی با عنوان البیان عن غلط قطرب فی القرآن تألیف کرده است[۴].[۵] وی سرانجام به سال ۲۰۶ هـ وفات یافت.[۶]
آثار او عبارت‌اند از: معانی القرآن، الاشتقاق الوافی، النوادر الازمنه، الفرق الاصوات المثلث الصفات العلل فی النحو الاضداد خلق الفرس خلق الانسان، غریب الحدیث، الرد علی الملحدین فی متشابه القرآن[۷] الهمزه فعل و افعل اعراب القرآن[۸] غریب الآثار[۹] مجاز القرآن و نیز کتاب غریبی در علم لغت دارد[۱۰] .[۱۱]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ وفیات الاعیان ۴/۳۱۲.
- ↑ معجم الادباء ۱۹/۵۲.
- ↑ ر.ک: خویی، معجم الرجال الحدیث، ج۱۷، ص۲۲۳، رقم ۱۱۷۶۲.
- ↑ ر.ک: رجال النجاشی، ص۴۰۲، رقم ۱۰۶۷ (محمد بن محمد بن نعمان)، آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۳، ص۱۷۲.
- ↑ بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۴۴.
- ↑ تاریخ الاسلام ۱۴/۳۰۱.
- ↑ ر.ک: ابن ندیم، الفهرست، ص۵۸؛ داوودی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۲۵۴ و ۲۵۵، رقم ۵۴۸؛ بغدادی، هدیة العارفین، ج۶، ص۹ و ۱۰؛ زرکلی، الأعلام، ج۷، ص۹۵؛ کحاله، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۱۵؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۲۹۸، رقم ۱۳۸۶.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۵۸.
- ↑ هدیة العارفین ۲/۹.
- ↑ معجم الادباء ۱۹/۵۲.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۸۵۵-۸۵۶.