←رحمت رحمانی و رحیمی
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==[[رحمت]] رحمانی و رحیمی== | ==[[رحمت]] رحمانی و رحیمی== | ||
رحمان، | رحمان، صیغۀ [[مبالغه]] و فراوانی را می‌رساند و [[رحیم]]، صفت مشبهه است و بر ماندگاری دلالت دارد<ref>المیزان، ج ۱، ص ۱۸.</ref>، از همین‌رو لفظ رحمان برای [[رحمت]] عام [[الهی]] نسبت به [[مؤمن]] و [[کافر]] و لفظ [[رحیم]] برای [[رحمت]] خاص [[الهی]] نسبت به [[مؤمنان]] به کار می‌رود، چنان که در [[قرآن کریم]] به صورت گسترده در این معنا به کار رفته است؛ نمونه‌اش [[آیات]]: {{متن قرآن|الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى}}<ref> خداوند بخشنده بر اورنگ (فرمانفرمایی جهان) استیلا دارد؛ بی‌گمان او ستمکاره‌ای نادان است؛ سوره طه، آیه:۵.</ref>، {{متن قرآن|قُلْ مَن كَانَ فِي الضَّلالَةِ فَلْيَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمَنُ مَدًّا حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضْعَفُ جُندًا}}<ref> بگو: کسانی که در گمراهی به سر برند، باید که (خداوند) بخشنده به (زمان و مهلت) آنها نیک افزونی دهد تا آنگاه که آنچه را به آنان وعده داده‌اند- یا عذاب یا رستخیز- ببینند و خواهند دانست چه کسی دارای جایگاهی بدتر و سپاهی ناتوان‌تر است؛ سوره مریم، آیه:۷۵.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا }}<ref> اوست آنکه بر شما درود می‌فرستد- و فرشتگانش (نیز)- تا شما را به سوی روشنایی از تیرگی‌ها بیرون برد و با مؤمنان بخشاینده است؛ سوره احزاب، آیه:۴۳.</ref> و {{متن قرآن|إِنَّهُ بِهِمْ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ }}<ref> او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است؛ سوره توبه، آیه:۱۱۷.</ref> است<ref>المیزان، ج ۱، ص ۱۸.</ref>. | ||
از [[آیه]] {{متن قرآن|الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى}}<ref> خداوند بخشنده بر اورنگ (فرمانفرمایی جهان) استیلا دارد؛ بی‌گمان او ستمکاره‌ای نادان است؛ سوره طه، آیه:۵.</ref> و {{متن قرآن|الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا }}<ref> آنکه آسمان‌ها و زمین و آنچه را میان آنهاست در شش روز آفرید سپس بر اورنگ (فرمانفرمایی جهان) استیلا یافت؛ او (خداوند) بخشنده است، درباره او از (داننده) آگاهی بپرس!؛ سوره فرقان، آیه:۵۹.</ref><ref>البحر المدید، ج ۴، ص ۱۱۱.</ref> برداشت شده که استواء [[خدای سبحان]] بر [[عرش]] به رحمانیت اوست. مراد از [[عرش]]، همه ما سوای [[الله]] و مفاد [[آیه]] این است که [[خدای متعال]] بر ما سوا ترحم می‌کند؛ به این معنا که هیچ موجودی را از عطای خویش [[محروم]] نمی‌سازد<ref>الانوار الساطعه، ج ۱، ص ۴۵۷.</ref> و همگان را در بر می‌گیرد<ref>بیان السعاده، ج ۱، ص ۲۸.</ref> بر پایه نظری، [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّمَا فِي الأَرْضِ مِن شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِن بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref> و اگر همه درختان روی زمین قلم می‌گردید و دریا را هفت دریای دیگر یاری می‌رساند (و همه مرکّب می‌شد) نوشتن کلمات خداوند پایان نمی‌پذیرفت؛ به راستی خداوند پیروزمند فرزانه‌ای است؛ سوره لقمان، آیه:۲۷.</ref> نیز به مظاهر [[رحمت]] [[الهی]] اشاره دارد<ref>مواهب الرحمان، ج ۱، ص ۱۵.</ref>. | از [[آیه]] {{متن قرآن|الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى}}<ref> خداوند بخشنده بر اورنگ (فرمانفرمایی جهان) استیلا دارد؛ بی‌گمان او ستمکاره‌ای نادان است؛ سوره طه، آیه:۵.</ref> و {{متن قرآن|الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا }}<ref> آنکه آسمان‌ها و زمین و آنچه را میان آنهاست در شش روز آفرید سپس بر اورنگ (فرمانفرمایی جهان) استیلا یافت؛ او (خداوند) بخشنده است، درباره او از (داننده) آگاهی بپرس!؛ سوره فرقان، آیه:۵۹.</ref><ref>البحر المدید، ج ۴، ص ۱۱۱.</ref> برداشت شده که استواء [[خدای سبحان]] بر [[عرش]] به رحمانیت اوست. مراد از [[عرش]]، همه ما سوای [[الله]] و مفاد [[آیه]] این است که [[خدای متعال]] بر ما سوا ترحم می‌کند؛ به این معنا که هیچ موجودی را از عطای خویش [[محروم]] نمی‌سازد<ref>الانوار الساطعه، ج ۱، ص ۴۵۷.</ref> و همگان را در بر می‌گیرد<ref>بیان السعاده، ج ۱، ص ۲۸.</ref> بر پایه نظری، [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّمَا فِي الأَرْضِ مِن شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِن بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref> و اگر همه درختان روی زمین قلم می‌گردید و دریا را هفت دریای دیگر یاری می‌رساند (و همه مرکّب می‌شد) نوشتن کلمات خداوند پایان نمی‌پذیرفت؛ به راستی خداوند پیروزمند فرزانه‌ای است؛ سوره لقمان، آیه:۲۷.</ref> نیز به مظاهر [[رحمت]] [[الهی]] اشاره دارد<ref>مواهب الرحمان، ج ۱، ص ۱۵.</ref>. | ||