احمد بن خطاب در تراجم و رجال
این مدخل زیرشاخهٔ بحث احمد بن خطاب است. احمد بن خطاب از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن خطاب در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
احمد بن الخطاب تنها در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق، به نقل از امالی شیخ صدوق نقل شده است:
«و فی امالی الصدوق، باسناده الی ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: صَلَّيْنَا الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ ذَاتَ لَيْلَةٍ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) فَلَمَّا سَلَّمَ أَقْبَلَ عَلَيْنَا بِوَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ سَيَنْقَضُ كَوْكَبٌ مِنَ السَّمَاءِ مَعَ طُلُوعِ الْفَجْرِ فَيَسْقُطُ فِي دَارِ أَحَدِكُمْ فَمَنْ سَقَطَ ذَلِكَ الْكَوْكَبُ فِي دَارِهِ فَهُوَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ الْإِمَامُ بَعْدِي فَلَمَّا كَانَ قُرْبُ الْفَجْرِ جَلَسَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنَّا فِي دَارِهِ يَنْتَظِرُ سُقُوطَ الْكَوْكَبِ فِي دَارِهِ وَ كَانَ أَطْمَعَ الْقَوْمِ فِي ذَلِكَ أَبِي الْعَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَلَمَّا طَلَعَ الْفَجْرُ انْقَضَّ الْكَوْكَبُ مِنَ الْهَوَاءِ فَسَقَطَ فِي دَارِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (ع) فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) لِعَلِيٍّ (ع) يَا عَلِيُّ وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ لَقَدْ وَجَبَتْ لَكَ الْوَصِيَّةُ وَ الْخِلَافَةُ وَ الْإِمَامَةُ بَعْدِي... وَ حَدَّثَنَا بِهَذَا الْحَدِيثِ شَيْخٌ لِأَهْلِ الرَّيِّ يُقَالُ لَهُ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الصَّقْرِ الصَّائِغُ الْعَدْلُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ بْنِ بَسَّامٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي الْهَيْثَمِ السَّعْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ أَبِي الْخَطَّابِ [أَحْمَدُ بْنُ الْخَطَّابِ] قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ الْفَزَارِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ (ع) عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ بِمِثْلِ ذَلِكَ إِلَّا أَنَّهُ قَالَ فِي حَدِيثِهِ يَهْوِي كَوْكَبٌ مِنَ السَّمَاءِ مَعَ طُلُوعِ الشَّمْسِ فَيَسْقُطُ فِي دَارِ أَحَدِكُم»[۱].[۲]
شرح حال راوی
نام راوی در مصدر اصلی و بحارالأنوار به نقل از امالی شیخ صدوق «أحمد بن أبی الخطاب» ثبت شده است[۳]. در کتب رجالی شیعه، اثری از این عنوان نیست، ولی در کتب اهل سنت عنوان «احمد بن الخطاب» از عناوین مشترک است و تعدادی از افراد با این عنوان ذکر شده‌اند؛ مانند: احمد بن الخطاب بن مهران أبوجعفر التستری[۴]، احمد بن الخطاب بن الهیثم[۵]، احمد بن الخطاب الزراد[۶]، احمد بن الخطاب الشمشاطی (السمیساطی)[۷] و احمد بن الخطاب بن سعید أبوسعید[۸]، ولی قرینه و شاهدی بر اتحاد یافت نشده است؛ از این رو، از راویان مجهول و یا مُهمل به شمار می‌آید.[۹]
منابع
پانویس
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۲، ص۴۶۹ - ۴۷۰، به نقل از: الأمالی (صدوق)، ص۵۶۶، ح۵.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۴۸-۲۴۹.
- ↑ الأمالی (صدوق)، ص۵۶۶، ح۵؛ بحارالأنوار، ج۳۵، ص۲۷۲، ح۱.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۵۹، ش۲۱۳۲.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۶۰، ش۲۱۳۳.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۵۳، ص۲۰۵.
- ↑ ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۹۵.
- ↑ ذکر أخبار اصبهان، ج۱، ص۱۰۳.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۴۹.