ابوخیثمه انصاری
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
مقدمه
زمان اسلام آوردن ابوخیثمه روشن نیست. برخی از حضور وی در بدر[۱] و برخی در اُحُد[۲] یاد کردهاند. در جنگ تبوک ابتدا سرپیچید؛ سپس پشیمان شد و به پیامبر(ص) پیوست. نقل است که حضرت از دیدن او خوشحال شد و برایش دُعا کرد.[۳] ابنهشام، اشعار او را در ماجرای حمله مشرکان مکّه به زینب (دختر پیامبر) و در جنگ تبوک آورده است.[۴] برخی، ادامه زندگی او را تا زمان یزید بن معاویه گزارش کردهاند.[۵] از وی نسلی باقی نمانده است.[۶]
ابوخیثمه در شان نزول
- به نقل طبری ابوخیثمه یک صاع (سه کیلو) خرما صدقه داد و منافقان بر او عیب گرفتند؛ سپس این آیه نازل شد: ﴿الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾[۷]
- ابوخیثمه در جنگ تبوک، به رغم فرمان پیامبر برای شرکت در جنگ، به ماندن در مدینه متمایل بود که خداوند او را متوجّه حقّ و ثابت قدم کرد و به پیامبر ملحق شد و این آیه دربارهاش فرود آمد: ﴿لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾[۸][۹].
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.
- ↑ الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.
- ↑ المغازی، ج ۳، ص ۹۹۸؛ سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۰ و ۵۲۱.
- ↑ سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۱ و ج ۲، ص ۶۵۵.
- ↑ الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.
- ↑ الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.
- ↑ «آنان که به مؤمنان داوطلب دادن صدقهها و به کسانی که جز توان (اندک) خود چیزی (برای دادن صدقه) نمییابند طعنه میزنند و آنان را به ریشخند میگیرند، خداوند به ریشخندشان میگیرد و عذابی دردناک خواهند داشت» سوره توبه، آیه ۷۹.
- ↑ «خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.
- ↑ مجمعالبیان، ج ۵، ص ۱۱۹ و ۱۲۰؛ المغازی، ج ۳، ص ۱۰۷۴.
- ↑ آقازاده، فتاح، مقاله «ابوخیثمه انصاری»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱.