عذاب در معارف و سیره سجادی
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عذاب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
عذاب عبارت است از: عقوبت، مشقت، شکنجه، آزار، گرسنگی شدید و منع از آسایش و راحتی دیگری. می‌دانیم که انسان به دلیل عقل و اختیارش، مسئول باورها و کارهای خویش است و خداوند به او در برابر باورها و کارهای نیک وی پاداش، و در برابر باورها و کارهای بد او کیفر و عذاب می‌دهد. قرآن می‌فرماید: ﴿وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُهِينٌ﴾[۱]
سخنان امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه درباره عذاب پیرامون مسائل زیر است:
- عذاب الهی نتیجه عمل خود انسان است: «إِنْ تُعَذِّبْ فَأَنَا الظَّالِمُ»[۲]؛ «اگر مرا عذاب کنی سزای من است که من ستمگرم و تباهکارم و گنه‌کارم و مقصرم و سهل‌انگارم و غافل از بهره خویشم»!
- عذاب خداوند بر اساس عدل است و خداوند هرگز کسی را به ظلم و ستم عذاب نمی‌کند و اگر مشیت تو بر آن قرار گیرد و ما را عقوبت کنی، از عدل توست[۳].
- کسی را یارای برطرف کردن عذاب الهی نیست: «اگر عذابم کنی چه کسی بر من رحمت آورد و اگر هلاکم کنی چه کسی به دفاع از بنده‌ات در برابر تو یارای ایستادنش باشد»[۴]؟
- عذاب خداوند گوناگون و سخت است: «چنین کسی (که از خدا رو گردانده) چه عذاب‌های گونه‌گون که خواهد چشید و چه زمان‌های دراز که در وادی عِقاب تو سرگردان خواهد ماند و میان او و سرآمدن اندوهش چه فاصله‌ای بعید است و به رهایی از تنگناهایی که در آن افتاده هیچ امیدش نیست»[۵].
- درخواست آن حضرت از خدای متعال برای نجات از عذاب الهی: «وَ أَسْأَلُكَ أَمْناً مِنْ عَذَابِكَ، فَصَلِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ آمِنِّي»[۶]؛ «از تو خواهم که مرا از عذاب خود در امان داری پس بر محمد و آلش درود بفرست و مرا امان ده». امام در مناجاتی عاشقانه چنین می‌گوید: «ای خداوند بر من رحم کن که من مردی حقیرم و کم‌ارج. عذاب کردن من به قدر ذره‌ای هم به عظمت پادشاهی‌ات نخواهد افزود و اگر می‌دانستم که عذاب من به عظمت پادشاهی‌ات خواهد افزود از تو می‌خواستم که مرا به تحمل آن شکیبایی دهی»[۷].
- درخواست نزول عذاب بر سر دشمنان: «بار خدایا لشکری از ملائکه خود همراه خشم و عذاب خود بر سرشان (مشرکان و کافران) فرست، آن‌سان که در جنگ بدر فرستادی تا رگ حیاتشان قطع کنی و.»..[۸].[۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «و برای کافران، عذابی خواری آور، خواهد بود» سوره بقره، آیه ۹۰.
- ↑ دعای ۵۱.
- ↑ نیایش دهم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌هشتم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌ششم.
- ↑ دعای ۴۸.
- ↑ نیایش پنجاهم.
- ↑ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، سید حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۳۰، چاپ سوم؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم، قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، داراکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی؛ مفردات الفاظ القرآن، حسین بن محمد راغب اصفهانی، دارالقلم، بیروت، ۱۴۱۲، چاپ اول.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «عذاب»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۲۹.