رستگاری

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۲۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

رستگاری یا فلاح، پیروزی و رسیدن به خواسته‌ها در دنیا و آخرت[۱].

واژه‌شناسی لغوی

  • رستگار، واژه‌ای فارسی و مرکّب از مصدر مرخم "رست" به معنای رهیدن، آزاد شدن و نجات یافتن و پسوند فاعل‌ساز «گار» است[۲] و به معنای رهایی یابنده، خلاص شونده و نجات یابنده به کار می‌رود[۳] این واژه در ترکیب با "یا" بر حاصل مصدر دلالت می‌کند، بنابراین "رستگاری" به معنی رهایی و خلاصی است[۴]رستگاری، معادل‌هایی در زبان عربی دارد: "فلاح" از ریشه "ف - ل - ح" که به معنای پیروزی، رهایی، ماندن در نعمت‌ها و خیرات[۵]، نیز به مقصود رسیدن و کامیابی است[۶] معانی دیگری مانند غذای سحرگاهان، شخم زدن و دگرگون کردن نیز برای فلاح یاد شده‌اند[۷]؛ "فوز" از ریشه "ف - و - ز" به معنای پیروزی و دست یافتن به امنیت و خوبی است[۸] و در مرتبه پس از فلاح[۹] این ریشه در معنای هلاک نیز به کار رفته، زیرا هلاک شده از رنج و سختی‌های این دنیا رها می‌شود[۱۰]؛ سعادت از ریشه "س -(ع) - د" به معنای خیر، شادی و میمنت و در مقابل نحوست و شقاوت است[۱۱] برخی، آن را یاری کردن امور الهی به انسان برای رسیدن به خیر[۱۲] و بعضی دیگر، حالتی معنا کرده‌اند که مقتضی خیر و فضل و صلاح است[۱۳][۱۴].
  • ریشه فلاح از فَلاح به معنای شکافتن زمین است و از این رو به کشاورز، "فلاح" گفته می‌‌شود و به کشاورزی "فلاحت". شکافتن موانع و جلو رفتن و رشد کردن و بالندگی، فلاح است.
  • شعار پیامبر خدا(ص) در آغاز دعوت این بود: «قُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا»، به یکتایی خداوند ایمان بیاورید تا رستگار شوید. در اذان و اقامه هم دعوت به فلاح است «حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ». به کسی هم که رستگار شود و به آن رشد لازم در مسیر انسانیت برسد "مُفلح" گفته می‌شود. در حدیثی فراخوانی به فلاح که در اذان است، چنین تفسیر شده است: روی آورید به سوی بقای بی‌فنا، نجات بی‌هلاکت، حیات بی‌مرگ، نعمت بی‌پایان، مسرت بی‌اندوه، اُنس بی‌وحشت، نور بی‌ظلمت، گشایش بی‌تنگنایی [۱۵][۱۶].

معنای اصطلاحی

  • رستگاری در اصطلاح، ادراک خیر و امر ملایم با نفس، فراهم بودن اسباب نعمت و رسیدن به نعمت بی‌نقمت است[۱۷] این خیر، در هر پدیده‌ای به حسب آن موجود است، به گونه‌ای که آن پدیده به سبب آن خیر به کمال رسیده و لذت می‌یابد و در انسان به این معناست که به خیر به حسب قوای روحی و بدنی خویش برسد و با آن در نعمت و لذت به سر برد[۱۸][۱۹].

رستگاری در مکتب اعتقادی

رستگاری در ادیان الهی

رستگاری در قرآن

حقیقت و جایگاه رستگاری

اکتسابی بودن رستگاری

اسباب رستگاری

ایمان

اطاعت از خدا و پیامبر(ص) و ترس از خدا

بزرگ داشتن و یاری کردن پیامبر اکرم(ص)

فراهم ساختن وسیله نزدیکی به خدا

تقوا

تزکیه نفس و انفاق

عبادت و یاد خدا

راستی

صبر

توبه

هجرت و جهاد

پاسداشت و تقویت فرهنگ دینی

جستارهای وابسته

منابع

  1. یوسف‌زاده، حسین علی، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳
  2. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی

پانویس

  1. ↑ یوسف‌زاده، حسین علی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص ۶۱۰ - ۶۲۰.
  2. ↑ فرهنگ نفیسی، ج۳، ص۱۶۵۲-۱۶۵۳، «رستگار».
  3. ↑ برهان قاطع، ص۵۴۱؛ فرهنگ نفیسی، ج۳، ص۱۶۵۲، «رستگار».
  4. ↑ فرهنگ نفیسی، ج۳، ص۱۶۵۲؛ فرهنگ فارسی، ج۲، ص۱۶۵۲، «رستگاری».
  5. ↑ العین، ج۳، ص۲۳۳؛ الصحاح، ج۱، ص۳۹۲؛ لسان العرب، ج۲، ص۵۴۷-۵۴۸، «فلح».
  6. ↑ تاج العروس، ج۴، ص۱۵۸، «فلح».
  7. ↑ الصحاح، ج۱، ص۳۹۲؛ معجم مقاییس اللغه، ج۴، ص۴۵۰؛ لسان العرب، ج۲، ص۵۴۸، «فلح».
  8. ↑ العین، ج۷، ص۳۸۹؛ الصحاح، ج۳، ص۸۹۰؛ لسان العرب، ج۵، ص۳۹۲، «فوز».
  9. ↑ التحقيق، ج۹، ص۱۳۴، ۱۵۵، «فلح، فوز».
  10. ↑ التحقيق، ج۹، ص۱۵۵.
  11. ↑ العین، ج۱، ص۳۲۱؛ معجم مقاییس اللغه، ج۳، ص۷۵؛ لسان العرب، ج۳، ص۲۱۳، «سعد».
  12. ↑ مفردات، ص۴۱۰، «سعد».
  13. ↑ التحقيق، ج۵، ص۱۲۷، «سعد».
  14. ↑ یوسف‌زاده، حسین علی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص ۶۱۰ - ۶۲۰.
  15. ↑ معانی الأخبار، ص۴۰.
  16. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی.
  17. ↑ تفسير صدر المتألهين، ج۵، ص۵۴؛ المیزان، ج۱۴، ص۷۴؛ نمونه، ج۹، ص۲۳۵.
  18. ↑ المیزان، ج۱۱، ص۱۸.
  19. ↑ یوسف‌زاده، حسین علی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۳، ص ۶۱۰ - ۶۲۰.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=رستگاری&oldid=700269»