فضایل حضرت فاطمه زهرا
مقدمه
حضرت فاطمه(س) فضایل بی‌شماری دارد که برخی از فضایل او را خداوند در قرآن برشمرده و درباره آنها آیاتی را نازل نموده است[۱]. حضرت محمد(ص) نیز فضایل بسیاری برای حضرت فاطمه(س) برشمرده است که دو حدیث زیر نمونه‌ای از آنهاست. رسول خدا(ص) به سلمان فرمود: سلمان! هر کس دخترم فاطمه(س) را دوست بدارد، در بهشت با من همنشین است و کسی که او را به خشم آورد، جایگاهش در جهنم خواهد بود. سلمان! محبت فاطمه(س) در صد جا سودمند است که آسان‌ترین آنها در زمان مرگ، داخل قبر، روز محشر، پل صراط و حساب روز قیامت است. کسی که دخترم از او خشنود باشد، من از او خشنودم و هر که من از او خشنود باشم خداوند از او خشنود است. کسی که دخترم فاطمه(س) بر او خشمگین، باشد من بر او غضبناکم و کسی که غضب من شامل او شود، غضب الهی او را می‌گیرد. سلمان! وای بر کسی که بر او و شوهرش ستم کند! وای بر کسی که به فرزندان و شیعیانش ستم کند[۲]!
روزی رسول خدا(ص) همراه علی(ع)، فاطمه(س)، امام حسن و امام حسین(ع) نشسته بود. رسول خدا(ص) فرمود: خدایا! تو میدانی اینان اهل بیت من و گرامی‌ترین مردم نزد منند! دوستانشان را دوست بدار و دشمنانشان را دشمن. گویا می‌نگرم دخترم فاطمه(س) را که روز قیامت بر مرکبی از نور سوار است و از طرف راستش هفتاد هزار فرشته و از طرف چپش نیز هفتاد هزار و از روبه‌رو و پشت سرش هر کدام هفتاد هزار فرشته در حرکتند و زنان امتم را به بهشت راهنمایی می‌کنند. هر زنی که در شبانه روز پنج بار نماز بخواند و ماه رمضان را روزه بگیرد و حج خانه خدا را به جا آورد و زکات اموالش را بپردازد و از شوهرش اطاعت کند و پس از من پیرو علی(ع) باشد، به شفاعت دخترم فاطمه(س) به بهشت می‌رود و او سرور زنان جهان است.
از آن حضرت سؤال شد: یا رسول‌الله! آیا او سرور زنان زمان خود است؟ آن حضرت فرمود: مریم دختر عمران، سرور زنان زمان خود بود؛ اما دخترم فاطمه(س) سرور زنان جهان از روز آفرینش تا قیامت است. او زمانی که در محرابش می‌ایستد، هفتاد هزار فرشته مقرب به او سلام می‌دهند و ندایی که به مریم دادند به او می‌دهند و می‌گویند: فاطمه! به راستی خدا تو را برگزید و پاک کرد و برگزید بر زنان جهانیان[۳]. سپس آن حضرت به علی فرمود: «علی! فاطمه پاره تن، نور دیده و میوه دلم است»[۴].[۵].
عبادت حضرت فاطمه زهرا
فضایل اخلاقی حضرت فاطمه زهرا
مهر و محبّت حضرت زهرا(س)
فاطمه زهرا(س) احساس مهر و محبت و علاقه و دلسوزی را از پدر بزرگوار خویش دریافت، وی بیش از همه به پدر عزیز خویش محبّت می‌ورزید، «نسبت به وی دوستی و محبّت و مهر و وفایی خالصانه داشت و وجود مقدس او را بر خویشتن ترجیح می‌داد، اداره امور خانه پدر را بر عهده داشت. آن‌چه را موجب آسایش وی می‌شد، انجام می‌داد و در او آرامش و سکون به وجود می‌آورد، در انجام هر کاری که سبب خشنودی پدر می‌شد، شتاب می‌کرد، آب بر بدن مطهّر پدر می‌ریخت تا حضرت بدنش را شستشو دهد، برای پدر بزرگوار خویش غذا آماده می‌کرد و لباس‌هایش را می‌شست.
افزون بر آن، برای حمل مواد غذایی، آب آشامیدنی، سیراب کردن زخمی‌ها در میدان نبرد، با زنان مسلمان تشریک مساعی داشت، در جنگ احد وقتی دید خونریزی بدن نازنین پدر قطع نمی‌شود، زخم‌های او را مداوا نمود و برای جلوگیری از خونریزی، قطعه حصیری را برگرفت و سوزاند و به خاکستر که تبدیل شد آن را بر زخم بدن پدر نهاد و خون بند آمد... در ماجرای حفر خندق قرص نانی خدمت پدر بزرگوار آورد و تقدیم او نمود رسول خدا(ص) فرمود: «فاطمه جان! چه برایم آورده‌ای؟» عرضه داشت: «قرص نانی است که برای غذای فرزندانم تهیه کرده بودم ولی آرامش نیافتم و آن را خدمت شما آوردم تناول کنی». رسول خدا(ص) فرمود: «دخترم! این قرص نان نخستین خوراکی است که پس از سه روز وارد دهان پدرت می‌شود»[۶].
زهرای اطهر(س) توانسته بود خلا عاطفی رسول اکرم(ص) را که در پی از دست دادن پدر و مادرش در اوان زندگی و همسر باوفایش خدیجه کبری در دشوارترین شرایط دوران رسالت الهی و جهاد و مبارزه در راه خدا به وجود آمده بود، جبران نماید.
رفتار مادرانه‌ای که از فاطمه زهرا(س) در مورد پدر بزرگوارش سرمی‌زد و تاریخ به نقل فرازی از آن پرداخته، تأکید دارد که فاطمه(س) توانست در این راستا به موفقیّت بزرگی دست یابد و منبع عاطفی رسول اکرم(ص) را که بی‌تردید در جهت تحمّل دشواری‌های رسالت بزرگش، مددکار آن حضرت بود، یک‌بار دیگر بدو بازگرداند. از همین رهگذر به راز تکرار این جمله بر زبان مبارک رسول خدا(ص) پی می‌بریم که می‌فرمود: «فاطمة امّ أبيها»[۷]؛ فاطمه، مادر پدر خویش است.
چرا که رفتار فاطمه را با پدر بزرگوارش رفتاری مادرانه می‌بینیم. پدر دست دختر را می‌بوسد و در بازگشت به مدینه، ابتدا به دیدار زهرا می‌رود، همان‌گونه که در تمام سفرها و جنگ‌هایش، آخرین لحظه با زهرا خداحافظی و از نزد او بیرون می‌رفت. رسول خدا(س) برای سفر خود از این منبع زلال، توشه عاطفی برمی‌گرفت، چنان‌که در رفتار پیامبر اکرم ملاحظه می‌کنیم آن حضرت در حالات گوناگون رنج و گرفتاری و گرسنگی و ورود میهمان، مکرّر بر زهرای خود وارد می‌شد. فاطمه نیز در مقابل چونان مادری نسبت به فرزندش، از وجود مقدس پیامبر مراقبت می‌کرد و او را در آغوش می‌گرفت و از رنج و ناراحتی‌اش می‌کاست و به خدمتگزاری او می‌پرداخت و از وی اطاعت می‌کرد.[۸].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ مانند کوثر؛ احزاب، آیه تطهیر؛ آل عمران، آیه مباهله؛ شورا، آیه ۲۳. برای اطلاع بیشتر ر.ک: تفسیر کبیر، ج۳۲، ص۱۲۴؛ ج۸، ص۸۵؛ کشاف، ج۴، ص۱۹۷؛ تفسیر البرهان، ج۴، ص۴۱۲؛ مجمع البیان، ج۵، ص۵۴.
- ↑ فرائد السمطین، ج۲، ص۶۸؛ مقتل الحسین، ص۱۰۰.
- ↑ ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ﴾ «خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.
- ↑ شیخ صدوق، امالی، ص۴۸۶.
- ↑ مظفری ورسی، حیدر، مادران چهارده معصوم ص ۱۲۰.
- ↑ اهل البیت، ص۱۴۱- ۱۴۲.
- ↑ اسد الغابه، ج۵، ص۵۲۰؛ استیعاب، ج۴، ص۳۸۰.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۳ ص ۵۳.