دفن حضرت فاطمه

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث حضرت فاطمه زهرا است. "دفن حضرت فاطمه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

دفن حضرت فاطمه در حدیث - دفن حضرت فاطمه در معارف و سیره فاطمی

مقدمه

1. «ابن سعد» گفته است: «محمد بن عمر» به سند خود از علی بن الحسین(ع) روایت کرده است: از «ابن عباس» پرسیدم: چه زمانی فاطمه‌(س) به خاک سپرده شد؟ گفت «فاطمه(س) را نیمه‌های شب، بعد از اینکه مردم خوابیدند به خاک سپردیم». پرسیدم: چه کسی بر او نماز خواند؟ پاسخ داد: «علی».
2. «ابن شبه» به سندش از «حسن بن محمد» نقل کرده است که: علی(ع)، فاطمه(س) را شبانه به خاک سپرد.
3. «ابن شبه» همچنین به سندش از «عایشه» روایت کرده است که: علی(ع)، فاطمه(س) را شبانه به خاک سپرد و به ابوبکر اجازه حضور نداد.
4. «صدوق» به سند خود از «علی بن ابی حمزه» روایت کرده است: از امام صادق(ع) پرسیدم: چرا فاطمه(س) را شبانه به خاک سپردند؟ فرمود «زیرا سفارش کرده بود که هیچ یک از مردان ـ آن دو مرد ـ بر او نماز نخوانند.
5. «ابن شهر آشوب» گفته: روایت شده است: هنگامی که فاطمه‌(س) را در قبر گذاشتند، دستی بیرون آمد، جنازه را گرفت و درون قبر نهاد و ناپدید شد.

آرامگاه حضرت فاطمه‌(س)

در خبری از «کلینی» آمده است که علی(ع) مکان قبر فاطمه(س) را هموار کرد تا شناخته نشود.

1. سید مرتضی روایت کرده: امیرمؤمنان، حسن و حسین(ع)؛ فاطمه(س) را شبانه به خاک سپردند و قبرش را پنهان کردند.
2. «ابن شبه» از «جعفر بن محمد (ع)» روایت کرده است که می‌فرمود: فاطمه(س) در اتاقی که «عمر بن عبدالعزیز» آن را جزء مسجد کرد، به خاک سپرده شده است. این، چیزی است که «ابو غسان» درباره قبر فاطمه(س) برایم روایت کرد و کتابی یافتم که از او در این باره نوشته است که «عبدالعزیز بن عمران» می‌گفت: «فاطمه(س) در خانه‌اش به خاک سپرده شد، همان‌گونه که پیامبر اکرم(ص) در خانه‌اش دفن شد» و استدلالش این بود که او را شبانه به خاک سپردند و مردم بسیاری، از قبرش آگاه نشدند».
3. «حمیری» به سندش از «احمد بن محمد بن ابی نصر» نقل کرده که: از امام رضا(ع) پرسیدم: فاطمه(س) دختر پیامبر اکرم(ص) را کجا به خاک سپردند؟ فرمود «مردی از امام صادق(ع) همین مسئله را پرسید و «عیسی بن موسی» حاضر بود عیسی گفت: در بقیع به خاک سپرده شد. آن مرد پرسید: آقا چه می‌فرمائید؟ حضرت فرمود: عیسی، پاسخت را داد». «احمد بن محمد بن ابی نصر» به امام گفت: خدا تو را از صالحان قرار دهد! مرا با عیسی بن موسی چه کار است؟ از پدرانت به من خبر ده. حضرت رضا(ع) فرمود «در خانه‌اش به خاک سپرده شد».
4. «کلینی» به سند خود از «احمد بن محمد بن ابی نصر» روایت کرده: از امام رضا(ع) درباره قبر فاطمه(س) پرسیدم، آن حضرت فرمود: در خانه‌اش به خاک سپرده شد و زمانی که «بنی‌امیه»، مسجد را توسعه دادند، آن خانه جزئی از مسجد شد.
5. «صدوق» به سند خود از امام صادق(ع) روایت کرده است که فرمود: رسول خدا(ص) فرمودند: «بین قبر و منبر من، باغی از باغ‌های بهشت است و منبرم روی دری از درهای بهشت نهاده شده است»؛ زیرا قبر فاطمه(س) بین قبر پیامبر و منبرش است و قبر آن حضرت، باغی از باغ‌های بهشت و روی آن، دری از درهای بهشت است.
6. شیخ «طوسی» گفته است: شیخ «مفید» در کتابی نوشته است: «نزد روضه پیامبر اکرم(ص) می‌آیی و فاطمه(س) را زیارت می‌کنی؛ زیرا در آنجا به خاک سپرده شده است». این در حالی است که اصحاب امامیه درباره مقبره حضرت فاطمه(س) اختلاف نظر دارند؛ برخی می‌گویند در «بقیع» و بعضی می‌گویند در «روضه» دفن شده است. گروهی دیگر، خانه‌اش را آرامگاه او می‌دانند و آن‌گاه که بنی‌امیه ـ خداوند آنها را لعنت کند ـ مسجد را توسعه دادند آن خانه جزء مسجد شد. دو روایت اخیر به یکدیگر نزدیک هستند، بهتر آن است که زائر در هر دو جا، آن حضرت را زیارت کند؛ زیرا زیانی ندارد؛ بلکه به پاداش بزرگی نیز خواهد رسید و آن نظری که می‌گوید «در بقیع به خاک سپرده شد»، بسیار بعید به نظر می‌رسد.

منابع

1. یوسفی غروی، محمد هادی، فرهنگ شهادت معصومین