اسماعیل بن اسحاق جهضمی ازدی
اسماعیل بن اسحاق جهضمی ازدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اسماعیل بن اسحاق جهضمی ازدی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابواسحاق اسماعیل بن اسحاق بن اسماعیل ازدی بصری بغدادی. در سال ۱۹۹ هـ به دنیا آمد.[۱] اصل او از بصره بود، ولی بغداد را وطن خویش قرار داد.[۲] ابواسحاق از کودکی به آموختن علم روی آورد و فقه را نزد احمد بن معدل، و حدیث را نزد علی بن مدینی،[۳] و علم قرائت را نزد احمد بن سهل فرا گرفت.[۴]
ازدی در فقه به مقامی رسید که مالکی‌های اهل عراق فقه را از او آموختند. وی از پدرش و از اباولید طیالسی، علی بن مدینی و محمد بن عبدالله انصاری روایت کرده و افرادی چون عبدالله بن احمد بن حنبل،[۵] ابوبکر شافعی، اسماعیل صفار و ابوالقاسم بغوی از او روایت کرده‌اند. أزدی از فقهای بزرگ مذهب مالکی بود که در گسترش این مذهب کوشید.[۶] ابواسحاق قضاوت شهرهای بغداد، مدائن و نهروانات را به مدت ۳۲ سال بر عهده داشت و سرانجام در سال ۲۸۲ هـ وفات یافت.
آثار او عبارت‌اند از: الشفاعه الفرائض شواهد الموطأ مسند حدیث مالک بن انس مسند حدیث ثابت بنانی مسند حدیث ایوب سختیانی مسند حدیث ابوهریره مسند حدیث ام زرع مسند یحیی بن سعید انصاری و موطوء یحیی بن سعید انصاری احکام القرآن معانی القرآن و اعرابه القراءات مسأله المنّی یصیب الثوب الشفعه و ما روی فیها من الآثار المبسوط الاموال و المغازی الاصول السنن الردّ علی ابی حنیفه الرد علی شافعی الاحتجاج بالقرآن الصلاة علی النبی(ص)[۷] الصلاة جزء اسماعیل الفقه اعراب القرآن[۸] اهوال القیامه و الرد علی محمد بن الحسن[۹].[۱۰]
