بشر بن عاصم بن سفیان ثقفی
مقدمه
نسب کامل وی بشر بن عاصم بن سفیان بن عبدالله بن ربیعة بن حارث ثقفی است[۱] که بسیاری او را «ثقفی» و برخی «مخزومی» دانسته‌اند[۲]. نسبت دوم اشتباه و ناشی از خلط میان وی با بشر بن عاصم بن عبدالله بن عمر مخزومی صحابی، از سوی صحابه نگارانی چون ابن ابی عاصم[۳]، بغوی[۴]، ابونعیم[۵]، ابن عبدالبر[۶] و ابن اثیر[۷] بوده است. براساس این تصور، او را کارگزار عمر در گرفتن صدقات هوازن معرفی کرده‌اند، در حالی که اولاً فرد مورد بحث از تابعین تابعین است[۸] و ثانیاً چنان که گفته شد، جد او یعنی سفیان بن عبدالله و نیز بشر مخزومی، به ترتیب کارگزار عمر بر طائف[۹] و هوازن بوده‌اند. ابن اثیر[۱۰] براساس تصور خود بر بخاری ایراد گرفته است؛ زیرا بخاری [۱۱] برای هر دو، مدخلی جداگانه قرار داده و مانند مشهور تراجم نویسان، بشر بن عاصم بن سفیان را از تابعینِ تابعین و بشر بن عاصم مخزومی را صحابی شمرده است. ابن حجر[۱۲] نظر بخاری را تأیید کرده و صحابی بودن فرد مورد بحث را توهم خوانده، و اشتباه ابن اثیر را ناشی از عدم تأمل او دانسته است. شاهد دیگر بر یکی نبودن این دو اینکه بغوی[۱۳] و ابونعیم[۱۴]، بشر بن عاصم را ساکن مدینه و ابن سعد[۱۵] فرد مورد بحث را ساکن طائف شمرده، و این نشان می‌دهد که این دو بر ابو نعیم و امثال او خلط شده است. مغلطای[۱۶] به شرح این اختلاف نظر پرداخته و نسائی، ابن حبان، عسکری و ابن خلفون را گواه تابعی بودن بشر ثقفی دانسته است. مزی[۱۷] برای شناخت بهتر و عدم اشتباه، از فرد دیگری به نام بشر بن عاصم طائفی نیز نام برده و او را از نظر زمانی، بر ثقفی مورد بحث مقدم دانسته است.
مرگ بِشر را پس از درگذشت ابن شهاب زهری گفته‌اند[۱۸].[۱۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ بخاری، ج۲، ص۷۷؛ ابن حبان، ج۶، ص۹۲؛ ابن ابی حاتم، ج۲، ص۳۶۰.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۸۵.
- ↑ ابن ابی عاصم، ج۳، ص۲۳۰.
- ↑ بغوی، ج۱، ص۳۱۳.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۳۸۱.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۵۲.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۸۵-۳۸۶.
- ↑ ابن سعد [ج۶، ص۵۵]. پدر او را نیز از تابعین ساکن طائف شمرده است. نیز ر.ک: ابن حبان، ج۶، ص۹۲؛ مزی، ج۱۳، ص۴۸۹؛ ذهبی، ج۱، ص۳۱۹؛ ابن حجر، ج۱، ص۴۸۱.
- ↑ بلاذری، ج۱، ص۶۹.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۸۵-۳۸۶.
- ↑ بخاری، ج۲، ص۷۷-۷۶ و نیز ر.ک: ابن حبان، ج۳، ص۳۲ و ج۶، ص۹۲؛ ابن ابی حاتم، ج۲، ص۳۶۰.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۴۳۰ و ۴۸۱.
- ↑ بغوی، ج۱، ص۳۱۳.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۳۸۱.
- ↑ ابن سعد، ج۶، ص۵۴.
- ↑ مغلطای، ج۱، ص۱۱۲ و ۱۱۳.
- ↑ مزی، ج۴، ص۱۳۱.
- ↑ بخاری، ج۲، ص۷۷؛ ابن حبان، ج۶، ص۹۳؛ مزی، ج۴، ص۱۳۱.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «بشر بن عاصم بن سفیان ثقفی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۲۳۷-۲۳۸.