ابوعمرو بن مغیث

مقدمه

ابن مغیت از تیره اسلم و مدنی است و در سند روایتی (عطاء بن ابی مروان، از پدرش از جدش = ابن مغیث) قرار گرفته که بر اساس آن، رسول خدا(ص) هنگام ورود به هر شهری، برکت و خوبی آن را از خداوند می‌خواست و از گزند آن، مردم آنجا و آنچه در آن است، به خدا پناه می‌برد. ابن حجر^[۱] این روایت را از نسائی از ابن اسحاق نقل کرده، آن را مستند صحابی بودن ابن مغیث قرار داده و در قسم اول از او یاد کرده است. طبق خبری مشابه که بیهقی^[۲] آن را ضعیف شمرده. او این دعا را هنگام حرکت رسول خدا(ص) به سوی خیبر، یا دیدن خیبر ^[۳] شنیده که همراهی وی را در آن نبرد می‌رساند.

ابن مغیث را بیشتر^[۴] عبدالرحمان بن مغیث و برخی^[۵] عبدالله بن مغیث دانسته‌اند. برخی دیگر^[۶] عبدالرحمان بن مغیث را همان ابومروان، پدر عطاء دانسته‌اند، و موسی بن عقبه این روایت را از عبدالله بن معتب نقل کرده است^[۷]. نسائی^[۸] سند روایت را به ابومغیث بن عمرو رسانده و واقدی آن را از "سعید بن عطاء بن ابی مروان عن أبیه عن جده" نقل کرده و نام ابومروان را، معتب بن عمرو گفته^[۹] است.

در مجموع، تصحیف‌های متعددی مانند "ابو" به "ابن"، "مغیث" به "معتب" و همچنین اضافه شدن سعید بن عطاء به سند، دامنه اختلاف را شدت بخشیده، به گونه‌ای که ابن اثیر^[۱۰] حتی در لفظ معتب دو ضبط آورده: غیب را نظر محمد بن جریر طبری، و معتب را نظر دیگران دانسته است. اما مزی^[۱۱] می‌گوید: طبری در کتاب اسماء من روی عن النبی(ص) نام وی را مغیث دانسته است. از این رو، به نظر می‌رسد ابوعمرو بن مغیث، عبدالرحمان بن مغیث، مغیث بن عمرو و معتب بن عمرو یکی باشند. در هر صورت، وی از کعب الاحبار از صهیب نقل کرده^[۱۲] که در این صورت، روایت، مرسل و او تابعی خواهد بود^[۱۳] و عجلی، به تابعی بودن وی تصریح کرده است^[۱۴]. شخصی به نام ابوعمرو بن مغیث، جز در کتاب الاصابه یافت نشد.^[۱۵]

منابع

حسینیان مقدم، حسین، مقاله «ابوعمرو بن مغیث»، دانشنامه سیره نبوی ج۱

پانویس

↑ الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.
↑ بیهقی، ج۵، ص۲۵۳.
↑ ابن اثیر، ج۵، ص۲۳۵.
↑ ر.ک: نسائی، ج۶، ص۱۴۰؛ بیهقی، ج۵، ص۲۵۳؛ حاکم، ج۳، ص۴۰۱؛ طبرانی، الدعاء، ص۴۲۷؛ همو، المعجم الکبیر، ج۸، ص۳۴؛ بخاری، ج۶، ص۴۷۲.
↑ ر.ک: ابن عساکر، ج۱۷، ص۱۰۸.
↑ ابن حبان، ج۷، ص۲۵۳.
↑ ابن ماکولا، ج۷، ص۲۷۹.
↑ نسائی، ج۶، ص۱۴۰ و ر.ک: ج۷، ص۲۸۰؛ برخلاف گفته ابن حجر.
↑ ابن ماکولا، ج۷، ص۲۸۰.
↑ ابن اثیر، ج۵، ص۲۳۵.
↑ مزی، ج۳۴، ص۲۷۸.
↑ نسائی، ج۶، ص۱۴۰؛ طبرانی، الدعاء ص۴۲۷.
↑ ر.ک: ابن حبان، ج۷، ص۲۵۳؛ مزی، ج۱۷، ص۴۲۲ و ج۲۰، ص۱۰۳.
↑ مزی، ج۳۴، ص۲۷۸.
↑ حسینیان مقدم، حسین، مقاله «ابوعمرو بن مغیث»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۵۵.

[1] الاصابه، ج۷، ص۲۳۹.

[2] بیهقی، ج۵، ص۲۵۳.

[3] ابن اثیر، ج۵، ص۲۳۵.

[4] ر.ک: نسائی، ج۶، ص۱۴۰؛ بیهقی، ج۵، ص۲۵۳؛ حاکم، ج۳، ص۴۰۱؛ طبرانی، الدعاء، ص۴۲۷؛ همو، المعجم الکبیر، ج۸، ص۳۴؛ بخاری، ج۶، ص۴۷۲.

[5] ر.ک: ابن عساکر، ج۱۷، ص۱۰۸.

[6] ابن حبان، ج۷، ص۲۵۳.

[7] ابن ماکولا، ج۷، ص۲۷۹.

[8] نسائی، ج۶، ص۱۴۰ و ر.ک: ج۷، ص۲۸۰؛ برخلاف گفته ابن حجر.

[9] ابن ماکولا، ج۷، ص۲۸۰.

[10] ابن اثیر، ج۵، ص۲۳۵.

[11] مزی، ج۳۴، ص۲۷۸.

[12] نسائی، ج۶، ص۱۴۰؛ طبرانی، الدعاء ص۴۲۷.

[13] ر.ک: ابن حبان، ج۷، ص۲۵۳؛ مزی، ج۱۷، ص۴۲۲ و ج۲۰، ص۱۰۳.

[14] مزی، ج۳۴، ص۲۷۸.

[15] حسینیان مقدم، حسین، مقاله «ابوعمرو بن مغیث»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۵۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]