احمد بن رزق غمشانی بجلی

احمد بن رزق غمشانی بجلی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن رزق غمشانی بجلی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

احمد بن رزق غمشانی بجلی از راویان ثقه است و کتابی به او منسوب شده است، نجاشی در این زمینه نوشته است: "جماعتی از علما و راویان شیعی از جمله علی بن محمد بن یعقوب، علی بن حسن بن فضال و عباس بن عامران را از او روایت کرده‌اند". شیخ طوسی نیز بدون ذکر نام این کتاب، تألیف آن را بدو نسبت داده و عده‌ای از علمای شیعه از جمله ابی محمد هارون بن موسی تلعکبری، احمد بن محمد بن سعید، یحیی بن زکریا بن شیبان، علی بن حسن بن فضال و عباس بن عامر قصبانی را از جمله راویان این کتاب از احمد بن رزق برشمرده است. وی در کتاب رجال خود ضمن توصیف او به «کوفی»، وی را از اصحاب امام صادق(ع) برشمرده است.

شیخ طوسی در کتاب الرجال، با عنوان «أحمد بن رزق الکوفی» از ایشان یاد کرده است.

یادآوری می‌شود که وصف «الکوفی» با وصف «البجلی» در رجال نجاشی هماهنگ است؛ زیرا از بررسی کتب رجال و انساب معلوم می‌گردد که بسیاری از کسانی که به «البجلی» منسوب گشته‌اند، کوفی‌اند.

مذهب و گرایش فکری

با توجه به ذکر نام راوی در رجال نجاشی باید او را از راویان امامی به حساب آورد، چنان که مضامین روایات وی نیز آن را تأیید می‌کند؛ مانند:

1. «مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَيْفٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ رِزْقٍ الْغُمْشَانِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: وَلَايَتُنَا وَلَايَةُ اللَّهِ الَّتِي لَمْ يَبْعَثْ نَبِيّاً قَطُّ إِلَّا بِهَا».
2. «حَدَّثَنِي أَبِي وَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَحِمَهُمُ اللَّهُ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ رِزْقٍ الْغُمْشَانِيِّ عَنْ أُمِّ سَعِيدٍ الْأَحْمَسِيَّةِ قَالَتْ دَخَلْتُ الْمَدِينَةَ فَاكْتَرَيْتُ حِمَاراً عَلَى أَنْ أَطُوفَ عَلَى قُبُورِ الشُّهَدَاءِ فَقُلْتُ لَا بُدَّ أَبْدَأُ بِابْنِ رَسُولِ اللَّهِ (ص) فَأَدْخُلُ عَلَيْهِ فَأَبْطَأْتُ عَلَى الْمُكَارِي قَلِيلًا فَهَتَفَ بِي- فَقَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) مَا هَذَا يَا أُمَّ سَعِيدٍ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ تَكَارَيْتُ حِمَاراً لِأَدُورَ عَلَى قُبُورِ الشُّهَدَاءِ قَالَ أَ فَلَا أُخْبِرُكَ بِسَيِّدِ الشُّهَدَاءِ قُلْتُ بَلَى قَالَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ (ع) قُلْتُ وَ إِنَّهُ لَسَيِّدُ الشُّهَدَاءِ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ فَمَا لِمَنْ زَارَهُ قَالَ حِجَّةٌ وَ عُمْرَةٌ وَ مِنَ الْخَيْرِ هَكَذَا وَ هَكَذَا».

جایگاه حدیثی

نجاشی، رجالی بزرگ شیعه، به وثاقت وی تصریح کرده و یادآوری کرده که کتاب وی را گروهی روایت کردند که بر اعتبار کتاب و روایات او دلالت دارد.

علامه حلی و ابن داوود نیز به اعتبار توثیق نجاشی، نام وی را در قسم اول کتاب رجال خود، که به راویان ثقه و ممدوحین اختصاص دارد، ذکر کرده‌اند.

منابع

1. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۲