احمد بن سابق
احمد بن سابق از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن سابق در تراجم و رجال - احمد بن سابق در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
مورد لعن امام رضا (ع). در متون رجالی وی از جمله کسانی است که امام رضا (ع) بر او لعنت فرستاده است[۱]. کشی از قول سلیمان بن جعفر جعفری ذکر کرده است که امام رضا (ع) در ضمن نامه‌ای به یحیی بن ابوعمران نوشت: خداوند ما و شما را عافیت بخشد. بر شماست که از احمد بن سابق کسی که سرش شکافته شده بر حذر باشید. خداوند او را لعنت کند. ابوجعفر چنین می‌افزاید، تا قبل از نامه امام از اینکه احمد بن سابق در سرش جای زخمی داشته باشد آگاه نبودیم و پس از دیدن سرش به این مطلب واقف شدیم. ضمن آنکه ابو جعفر محمد بن عبدالله ذکر می‌کند صدق کلام امام پس از مدتی روشن شد و احمد بن سابق شروع به شرب خمر و ورود در فتنه‌ها کرد[۲]. در میان متون رجالی کهن، ابن‌داوود قول کشی را می‌پذیرد[۳]، اما علامه حلّی می‌نویسد اینکه او مورد لعن حضرت قرار گرفته باشد، آن هم به طریقی که کشی ذکر کرده، معلوم نیست صحیح باشد. علامه به همین دلیل در این روایت توقف کرده است[۴]. صاحب معالم نیز قدح و خرده‌گیری ذکر شده در این روایت را ثابت نمی‌داند، با این حال توقف بر این روایت را مادامی که عدالتش ثابت نشود لازم می‌داند[۵].
برخی رجالیون معاصر به نظر علامه در طریق کشی در ذکر این روایت از افرادی چون نصر بن صباح و اسحاق بن محمد بصری که هر دو از غالیان‌اند توجه کرده‌اند[۶] و روشن نبودن صحت روایت را دلیل بر ضعیف بودن آن دانسته‌اند[۷]. با این حال، چنین روایتی را انکار نکرده و فقط وجه توقف این روایت را پذیرفته‌اند.[۸][۹]
منابع
پانویس
- ↑ أعیان الشیعة، ج۲، ص۵۹۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۳۰؛ مسند الإمام الرضا (ع)، ج۲، ص۴۲۸.
- ↑ اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۲۸.
- ↑ کتاب الرجال، ابن داوود، ص۲۲۸.
- ↑ خلاصة الأقوال، ص۳۲۲.
- ↑ التحریر الطاووسی، ص۴۹- ۵۰.
- ↑ نقد الرجال، ج۱، ص۱۲۵؛ جامع الرواة، ج۱، ص۵۱؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۷۸.
- ↑ منتهی المقال، ج۱، ص۲۶۷؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۳۲۱.
- ↑ .منابع: اختیار معرفة الرجال، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تصحیح و تعلیق: میر داماد استر آبادی، تحقیق: سید مهدی رجایی، قم، مؤسسة آل البیت عله لإحیاء التراث، اول، ۱۳۶۳ش؛ أعیان الشیعة، سیا۔ محسن بن عبد الکریم امین عاملی (۱۳۷۱ق)، تحقیق: سیا۔ حسن امین، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۳ق؛ التحریر الطاووسی، حسن بن زین الدین معروف به صاحب معالم (۱۰۱۱ق)، تحقیق: فاضل جواهری، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۴۱۱ق، جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد، محمد بن علی اردبیلی (۱۱۰۱ق)، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۳ق، خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، نشر الفقاهة، اول، ۱۴۱۷ق، طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال، سید علی اصغر بن محمد شفیع بروجردی (۱۳۱۳ق)، تحقیق: سید مهدی رجایی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۴۱۰قی؛ کتاب الرجال، حسن بن علی معروف به ابن داوود حلی (۷۴۰ق)، تحقیق: سید محمد صادق بحرالعوم، نجف - قم، المطبعة الحیدریة - انتشارات الرضی، ۱۳۹۲ق؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، علی بن محمد نمازی شاهرودی (۱۴۰۵ق)، تهران، شفق - حیدری، اول، ۱۴۱۲ق؛ مسند الإمام الرضا (ع)، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا (ع)، اول، ۱۴۰۶ق؛ رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، سید ابوالقاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة، پنجم، ۱۴۱۳ق؛ منتهی المقال فی أحوال الرجال، محمد بن اسماعیل حائری مازندرانی (۱۲۱۶ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت الإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۶ق؛ نقد الرجال، سید مصطفی بن حسین حسینی تفرشی (۱۰۱۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیا لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۸ق.
- ↑ امیری، زکیه سادات، مقاله «احمد بن سابق»، دانشنامه امام رضا ص ۶۹۱.