نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Jaafari(بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ۸ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۴۲ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۸ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۴۲ توسط Jaafari(بحث | مشارکت‌ها)
منظور از نیابت خاصه چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
«درباره نیابت خاص حضرت ولی عصر (ع)، باید یادآور شد که آن حضرت به فرمان الهی در دوران غیبت صغرا، نایبانی خاص داشت و هر کدام به تکالیف نیابت خود عمل کردند. در حقیقت آنان را باید اسوه‌های نیابت مهدوی خواند؛ زیرا خدمت خویش را با علم و تقوا و اخلاص در عمل به هم آمیختند و ایمان مردم را پاس داشتند. در این‌جا یادکردی از آن عالمان ربانی خواهیم داشت.
«از آنجایی که حضرت مهدی (ع) به ناچار مدت درازی از زندگی خود را در پرده غیبت گذرانده است، برای هدایت جامعه ناگزیر از برگزیدن افرادی به عنوان نائب بوده است. و نیز از آنجایی که آن حضرت دارای دو نوع غیبت بوده و ماهیت هر یک با دیگری متفاوت بود این نیابت نیز در هر مرحله با مرحله دیگر متفاوت است. اصطلاحا نیابت در دوران غیبت صغرا را نیابت خاص و نیابت در غیبت کبرا را نیابت عام می‌نامند.
اما نیابت خاص، آن است که امام در شرایط ویژه، شخص معین و مشخصی را نایب خود قرار دهد و به اسم و رسم او را معرفی کند.
البته از آنجایی که آغاز نیابت خاص با آغاز غیبت آن حضرت همزمان بود، نصب نخستین نائب حضرت مهدی (ع) پیش از آن به دست پدر بزرگوار آن حضرت امام عسکری(ع) صورت گرفته بود.
امام حسن عسکری(ع) دراینباره فرمود: "عمری و پسرش عثمان بن سعید، نائب اوّل و محمد بن عثمان نائب دوم مورد اعتماد هستند، هرچه آنان به تو برسانند، از من می‌رسانند و آنچه به تو بگویند از سوی من می‌گویند"[۲]. و در جای دیگر فرمود: "گواه و شاهد باشید که عثمان بن سعید عمری وکیل من و فرزندش محمد بن عثمان وکیل فرزند من مهدی شما است"[۳] اما پس از آن، خود حضرت مهدی(ع)، نایبان پس از عثمان بن سعید را معین و به وسیله نایب قبل به مردم معرفی می‌فرمود[۴]
سفارت و نیابت از حضرت مهدی (ع) در دوران غیبت صغرا، از مسؤولیت‌های مهم به شمار می‌رفت. در نیابت خاص، حضرت اشخاص معین و مشخصی را نایب خود قرار داده و به اسم و رسم، آنان را معرفی کرده است.
از مهمترین ویژگی‌های نواب خاص در این دوران سرّ نگهداری بود. از این‌رو می‌توان ویژگی‌های دیگر را در درجه دوم اهمیت دانست.
در این باره نقل است: عده‌ای از ابو سهل نوبختی پرسیدند چه شد که امر "نیابت" به ابو القاسم حسین بن روح واگذار شد، ولی به تو واگذار نگردید؟ او پاسخ داد: آنان "ائمه(ع)" بهتر از هرکس می‌دانند چه کسی را به این مقام برگزینند. من آدمی هستم که با دشمنان رفت وآمد دارم و با ایشان مناظره می‌کنم. اگر آنچه را که ابو القاسم بن روح درباره امام می‌داند، می‌دانستم؛ شاید در بحث‌هایم با دشمنان و جدال با آنان، می‌کوشیدم تا دلیل‌های بنیادی را بر وجود امام ارائه دهم و در نتیجه محل اقامت او را آشکار سازم! اما اگر ابو القاسم، امام را در زیر جامه خود پنهان کرده باشد، و بدنش را با قیچی قطعه قطعه کنند تا او را نشان دهد، هرگز چنین نخواهد کرد"[۵]
آماده کردن مردم برای "غیبت کبرا" و عادت دادن تدریجی آنها به پنهان زیستی امام و جلوگیری از غافل گیر شدن آنها در موضوع غیبت. بدون تردید اگر امام مهدی(ع) به طور ناگهانی غیبت می‌کرد، چه بسا باعث انکار مطلق وجود آن حضرت و انحراف افکار عمومی می‌شد. نمایندگان خاص امام زمان(ع) در دوران غیبت صغرا، به این هدف و غرض نایل آمدند و افکار و اذهان عمومی برای "غیبت کبرا" آماده ساختند.
در این دوره کمبودی که از ناحیه عدم حضور و فقدان امام در اجتماع شیعیان پیدا شده بود، با این نیابت پر شد و امام زمان(ع) توانست به وسیله نایبان خاص رهبری خویش را در جامعه اعمال کند و خسارت‌های ناشی از عدم حضور مستقیم خود را جبران کرده و مصالح اجتماعی آن زمان و دوستداران را- در سخت‌ترین و پیچیده‌ترین شرایط اجتماعی و سیاسی- حفظ کند و نگذارد شیعیان منحرف شده و متلاشی گردند[۶][۷]»[۸].
«نیابت خاصه، آن است که امام، اشخاص خاصی را نایب خود قرار دهد و به اسم و با مشخصات معرفی کند، و هرکدام را خود آن حضرت و یا به وسیله نایب پیش از او، به مردم بشناساند. همان طوری که امام حسن عسکری (ع) این کار را انجام داده و فرمود:
عمری و پسرش (عثمان بن سعید، نایب اول و محمد بن عثمان، نایب دوم) مورد اعتماد هستند. هرچه آنها به تو برسانند از من می‌رسانند و آن چه به تو بگویند از جانب من می‌گویند[۹]. بنابراین کسانی که در دوره غیبت صغرا، نیابت داشته‌اند و با اسم معرفی شده بودند، نایب خاص نامیده می‌شوند»[۱۰].
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
