انسان کامل - مطهری (کتاب)
انسان کامل، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی کلیاتی درباره انسان کامل می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر مرتضی مطهری است و انتشارات صدرا انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| انسان کامل | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | مرتضی مطهری |
| موضوع | امامت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات صدرا|انتشارات انتشارات صدرا]][[رده:انتشارات انتشارات صدرا]] |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر |
|
| شابک | ۹۷۸۹۶۴۵۶۰۰۱۷۲ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر مجموعه‌ای است مشتمل بر تنظیم شده سیزده جلسه سخنرانی متفکر شهید استاد مرتضی مطهری تحت عنوان "انسان کامل" که در سال ۱۳۵۳ و در ماه مبارک رمضان ایراد شده است. شش جلسه اول این سخنرانی‌ها در مسجد جاوید (تهران) و بقیه در محل دیگری ایراد شده است و اکثر قریب به اتفاق مستمعین را دانشجویان تشکیل میدادهاند. انتخاب این موضوع برای بحث، از سوی استاد شهید، بیمناسبت نبوده است. در آن ایام، در جامعه اسلامی ما تفکری رواج یافته بود که بیشتر به دستورات اجتماعی اسلام نظر داشت و بعد معنوی اسلام را کم اهمیت معرفی میکرد چنانکه در گذشته، بیشتر به دستورات عبادی و معنوی اسلام توجه می‌شد و بعد اجتماعی این دین مقدس به دست فراموشی سپرده شده بود. استاد شهید برای آنکه آشکار سازند که اسلام یک دین جامع است و انسان اسلام، انسانی است چند بعدی که همه دستورات این مکتب الهی را به طور هماهنگ به مورد اجرا میگذارد، و برای آنکه جوانان مسلمان را از نگرش یک بعدی به اسلام مصون بدارند، این بحث را مطرح کردند، که البته نظر سایر مکاتب درباره انسان کامل نیز مورد بررسی قرار گرفته است. جلسات اول این سخنرانی‌ها مقارن با ایام شهادت مولای متقیان امام علی (ع) بوده است، به همین جهت، در پایان برخی از این جلسات، ذکر مصیبت شده است که این ذکر مصیبت‌ها بیارتباط با موضوع بحث نیز نمی‌باشند»[۱].
فهرست کتاب
- مقدمه؛
انسان معیوب و انسان سالم
- راه‌های شناخت انسان كامل از نظر اسلام؛
- فرق كمال و تمام؛
- تعبیر انسان كامل؛
- عیب‌های جسمی و روانی؛
- آفات روح انسان؛
- نمونه‌ای از بیماری حسد؛
- انسان مسخ شده؛
- برنامه انسان سازی ماه مبارك رمضان.
لزوم هماهنگی در رشد ارزش‌های انسانی
- علت تفاوت كمال در انسان با سایر موجودات؛
- لزوم هماهنگی در رشد ارزش‌ها.
نمونه‌های افراط در رشد یك ارزش خاص
- جامعیت نهج البلاغه؛
- اوصاف علی (ع)؛
- آخرین روزهای حیات علی (ع).
درد انسان از دیدگاه‌های مختلف
- معنویات انسان؛
- درد و فواید آن؛
- شكایت از عقل؛
- درد انسان؛
- چند تمثیل درباره درد انسان؛
- درد انسان در كلام امیرالمؤمنین (ع)؛
- تمثیل مولوی؛
- درد انسان نسبت به خلق خدا؛
- نظر اسلام؛
- درد مطلوب.
درد خداجویی در انسان
- انفكاك پذیری انسانیت از انسان؛
- انسان، طالب كمال مطلق؛
- سیر انسان كامل از نظر عرفا؛
- لزوم همراه بودن گرایش‌های برونی و درونی؛
- نمونه‌ای از تاریخ اسلام؛
- روشن‌فكری عُمَری؛
- مروّت علی (ع)؛
- مناجات علی؛
- علی (ع) در ساعات آخر عمر.
اجمال نظریات مكاتب مختلف درباره انسان كامل
- مكتب عقل؛
- مكتب عشق؛
- مكتب قدرت؛
- آیا زندگی تنازع بقاست؟
- مكتب ضعف؛
- مكتب محبت (مكتب معرفت)؛
- دو مكتب دیگر؛
- مكتب برخورداری؛
- طرز مواجهه با مرگ؛
- دفن مخفیانه علی (ع).
انسان كامل از دیدگاه مكتب عقل
- خلاصه نظریات عقلیون؛
- مكاتب ضد این مكتب؛
- اصالت معرفت عقلی در اسلام؛
- دو اشكال وارد بر مكتب عقلیون؛
- اصالت ایمان؛
- شواهدی از قرآن و نهج البلاغه.
انسان كامل از دیدگاه مكتب عرفان و تصوف
- عشق از نظر عرفا؛
- راه رسیدن به كمال؛
- علم افاضی؛
- صعود و نزول روح؛
- سلوك انسان كامل؛
- برخی اشكالات مكتب عرفان.
نقد و بررسی مكتب عرفان (۱)
- تحقیر عقل توسط برخی عرفا؛
- روگردانی از طبیعت؛
- تمثیل مولوی؛
- رابطه انسان با طبیعت؛
- نظر اسلام؛
- تكامل روح در دنیا؛
- ترك خودی.
نقد و بررسی مكتب عرفان (۲)=
- تسویل؛
- عقده‌های روانی مخفی؛
- جهاد با نفس در قرآن و حدیث؛
- روش ملامتی؛
- تصوف و عزت نفس؛
- من واقعی انسان؛
- عزت نفس در قرآن و حدیث؛
- توصیه‌ای به جوانان.
نقد و بررسی نظریه ی مكتب قدرت (۱)
- تاریخچه مكتب قدرت؛
- نظریه بیكن و تأثیرات آن؛
- استفاده نیچه از اصول داروین؛
- خلاصه‌ای از نظریات نیچه؛
- منطق اسلام در مسئله قدرت؛
- قوّت و قدرت در احادیث؛
- حق گرفتنی است یا دادنی؟
- قوّت روحی و جسمی پیامبر.
نقد و بررسی نظریه ی مكتب قدرت (۲)
- اشكال اول مكتب قدرت؛
- اشكال دوم؛
- قدرت روحی؛
- عاطفه‌های بجا و نابجا؛
- قدرت واقعی در احادیث؛
- مكتب محبت.
نقد وبررسی نظریه مكتب سوسیالیسم
- خلاصه سخن این مكتب؛
- اشتباه اساسی این مكتب؛
- دنیا از دید علی (ع)؛
- اصلاح درون، راه رهایی از من بودن؛
- عدم انحصار عوامل من ساز در مالكیت؛
- ایمان، راه ما شدن من‌ها؛
- ناقص بودن معنی شعر سعدی؛
- داستان شتر و روباه؛
- اجمال نظر اگزیستانسیالیسم.
نقد وبررسی نظریه مكتب اگزیستانسیالیسم
- اصالت وجود در اگزیستانسیالیسم؛
- نتایج تعلق و وابستگی انسان؛
- اعتقاد به خدا از دیدگاه این مكتب؛
- كمال، حركت از خود به خود؛
- اشتباه این مكتب در مورد رابطه انسان با خدا؛
- خودآگاهی و خداآگاهی؛
- پاسخ به چند اشكال دیگر؛
- كمال هدفی و كمال وسیله‌ای؛
- آزادی در تعبیرات اسلامی.[۲]
دربارهٔ پدیدآورنده
آیت‌الله شهید مرتضی مطهری (متولد سال ۱۲۹۸ ش، مشهد)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محمد حجت کوه کمره‌ای، سید صدرالدین صدر، سید احمد خوانساری، سید محمد داماد، سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی به اتمام رساند. مبارزه با رژیم پهلوی از جمله فعالیت‌های وی است.[۳] او علاوه بر تدریس در حوزههاى علمیه و دانشگاه، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است.«مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی»، «آشنایی با قرآن»، «انسان کامل»، «حماسه حسینی»، «انسان و ایمان»، «عدل الهی»، «ولاءها و ولایت‌ها»،«امامت و رهبری»، «سیری در سیره ائمه اطهار» و «خدمات متقابل ایران و اسلام» برخی از این آثار است.[۴]