انحراف
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انحراف (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
کجی و انحراف وقتی بروز می‌نماید که انسان نسبت به راه مستقیم زاویه پیدا کند و از آن به راه دیگر مایل شود. واژه‌هایی همچون زَیغ و میل معادل این مفهوم در فرهنگ اسلامی است. قرآن در مورد کسانی که با سوءنیّت و بدون شایستگی سراغ آیات متشابه قرآن می‌روند می‌گوید: ﴿فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ...﴾[۱] هم‌چنین در مورد پیروی‌کننده از شهوات می‌گوید: ﴿وَاللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا﴾[۲]. امام سجاد(ع) در موارد متعددی استقامت در مسیر حق و مصونیت از انحراف را از پروردگار عزیز طلب می‌نماید: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ مَتِّعْنِي... وَ طَرِيقَةِ حَقٍّ لَا أَزِيغُ عَنْهَا»[۳]؛ «بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندانش... و مرا به راه شایسته هدایت راه بنمای و چنان کن که راه دیگرگون نکنم، و طریقة حق پیش پای من بگشای و چنان کن که به راه باطل نگرایم».
و در دعای ختم قرآن می‌فرماید: «بار خدایا،... و ما را در زمره کسانی قرار ده که از سر صدق معترفند قرآن از نزد تو نازل شد،... و چون قدم به راه راست قرآن نهادیم هیچ چیز ما را در راه نلغزاند»[۴]. در دعای خویش به هنگام فرا رسیدن ماه رمضان درخواست می‌کند: «بار خدایا، بر محمد و خاندان او درود بفرست. اگر در این ماه به راه کج رفته‌ایم، به راه راستمان آور و اگر از حق عدول کرده‌ایم، به حقمان بازگردان»[۵].[۶].[۷]
جلوگیری از انحراف
جلوگیری از انحراف امت
جلوگیری از انحراف در دین
جلوگیری از انحراف در دین
ساحت‌های انحراف فردی و اجتماعی
- انحراف فرهنگی:
- انحراف اخلاقی
- انحراف سلوکی:
- انحراف علمی (انحراف معرفتی):
- انحراف سیاسی (انحراف حاکمیتی):
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «اما آنهایی که در دل کژی دارند، از سر آشوب و تأویل جویی، از آیات متشابه آن، پیروی می‌کنند» سوره آل عمران، آیه ۷.
- ↑ «و خداوند می‌خواهد توبه شما را بپذیرد و آنان که از شهوت‌ها پیروی دارند می‌خواهند که شما به کجروی سترگی بیفتید» سوره نساء، آیه ۲۷.
- ↑ دعای ۲۰.
- ↑ نیایش چهل‌و‌دوم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌چهارم.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمد مهدی فولادوند.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «انحراف»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۷۳.