قاسم بن علی بن ابی‌طالب

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

با آنکه در کتب انساب فرزندی به نام «قاسم» برای حضرت علی(ع) ثبت نشده است، ولی صاحب مناقب وی را جزو شهیدان کربلا برشمرده است و پس از بیان کیفیت شهادت عبدالله بن علی بن ابی طالب(ع) گوید: و برون شد برادرش قاسم در حالی که چنین رجز می‌خواند:

يا عُصْبَةً جارَتْ عَلى نَبِیِّها		وَکَدَّرَتْ مِنْ عَیْشِها ما قَدْ نَقى
في کُلِّ یَوْمٍ تَقْتُلونَ سَیِّداً		مِنْ أَهْلِهِ ظُلماً وَذَبْحاً مِنْ قفا

ای گروهی که بر پیامبر خود ستم روا داشته روزگار پاک خود را تیره ساختید همه روزه جفا نموده مهتری از خاندان او را کشته، از پشت سر از تنش جدا می‌سازید.

پس عمرو بن سعید ازدی ضربتی بر فرق او فرود آورد. آن‌گاه امام حسین(ع) به قاتل قاسم حمله نمود و او را از پای درآورد. سپس بر بالین قاسم آمد و چنین گفت: دور باشند از رحمت خدا آنان که تو را کشتند و دادخواه آنان در روز رستاخیز جدَّت باشد^[۱].^[۲]

↑ مناقب، ج۴، ص۱۲۶؛ ولی صاحب کتاب دائرة المعارف الحسینیه، ج۵، ص۲۸ این رجز را به قاسم بن الحسن نسبت داده و گفته سهوی از ابن شهرآشوب صادر شده که این رجز را به قاسم بن علی(ع) نسبت داده و گفته سهوی از ابن شهرآشوب صادر شده که این رجز را به قاسم بن علی(ع) نسبت داده است.
↑ جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص:۳۱۳-۳۱۴.