جایگاه امام علی در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Msadeq (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۰۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
جایگاه امام علی(ع) در نشر علوم دین
در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندگانسید عبدالحمید ابطحی، محمد فرید انصاری و حسن طارمی‌ راد
موضوععلم امام
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
وابسته بهنهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشربهار ۱۳۹۲
شماره۱۰
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

جایگاه امام علی(ع) در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی نقش امام علی(ع) در انتشار علم و سنت نبوی در سده اول می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۲ صفحه‌ای به قلم سید عبدالحمید ابطحی، محمد فرید انصاری و حسن طارمی‌ راد نگاشته شده و در فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی (شماره ۱۰، بهار ۱۳۹۲) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسند: «یکی از رویکردهایی که در مورد نقش امام علی(ع) در انتشار علم و سنت نبوی می‌توان در نظر گرفت این است که اساسا رشد علمی در بلاد اسلامی در سده اول چگونه صورت گرفت و انتقال علم به این بلاد و امصار با چه فرایند و مکانیسمی تحقق یافته است؟ چه کسانی در این انتقال علوم مؤثر بوده‌اند و ایشان در علم خود با علی(ع) چه ارتباطی داشته‌اند؟».
  • آن‌ها در ادامه می‌نویسند: «ادعا این است که سوق دادن مسلمانان به سمت توجه جدی به علم و دانش (نه فقط علم دین) و شکل‌گیری این روند در جامعه تازه تشکیل‌یافته اسلامی در این دوره در بلاد به علی(ع) منسوب است. برای اثبات این موضوع علاوه بر اقدامات مستقیم آن حضرت در کوفه و یمن، به نقش برخی شاگردان مستقیم ایشان مانند ابن‌عباس و ابن‌مسعود و حسن بصری در مناطقی مانند مکه و بصره و کوفه توجه و روشن شده که پایه‌گذاری دانش در این سرزمین‌ها در سده اول به‌ واسطه فعالیت علمی ایشان بوده است».[۱].

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • طرح مسئله؛
  • انتشار علم در کوفه؛
  • نقش علمی ابن‌مسعود در کوفه؛
  • نقش مستقیم علمی امام علی(ع) در کوفه پس از خلافت؛
  • انتشار علم در بصره؛
  • بهره علمی ابن‌عباس از علی(ع)؛
  • تأثیرگذاری علمی ابن‌عباس در بصره؛
  • حسن بصری و نقش علمی وی در بصره؛
  • انتشار علم در مکه؛
  • نقش علمی ابن‌عباس در مکه؛
  • انتشار مستقیم علم در یمن توسط علی(ع)؛
  • نتیجه؛
  • پی‌نوشت.


درباره پدیدآورندگان

  • دکتر سید عبدالحمید ابطحی (متولد ۱۳۴۵ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را در سطوح عالی پیگیری کرد. وی رشته فلسفه دین را در مقطع دکتری به اتمام رساند. آموزش و مشاوره فارغ‌التحصیلان و همکاری در راه‌اندازی بنیاد امامت قم از جمله فعالیت‌های وی است.[۲]او تا کنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فرایند آگاهی شیعیان از علم غیب امامان»، «چالش بنی‌الحسن با انگاره علم ائمه(ع) در نیمه اول قرن دوم»، « عقلانیت معرفت از دیدگاه علم شناسی پوپر» و «‌واقع‌گرایی‌ غیر جزمی‌ در فلسفة‌ انتقادی‌ پوپر» برخی از این آثار است.[۳]
  • حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد فرید انصاری ( متولد ۱۳۵۱ ش، تهران)؛ دارای مدرک دکتری کلام امامیه از دانشگاه قرآن و حدیث قم، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، محمد حسین احمدی شاهرودی پیگیری کرد. معاون پژوهشی و قائم مقام بنیاد فرهنگی امامت، سردبیرجانشین ، فصل‌نامه علمی پژوهشی امامت‌پژوهی، ارزیاب مقالات، داوری پایان‌نامه‌ها و مدرس دانشگاهای کشور از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌های علمیه، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «« بررسی تاثیر رویکرد جامعه شناسی دین در باورهای مذهبی»، «« بررسی اندیشه های امامتی علامه وحید بهبهانی »، «فضائل الشیخین فی الکتاب و السنة، عرض و نقد»، «نقش حضرت علی در توسعه علم در سده نخستین» برخی از این آثار است.
  • حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حسن طارمی‌ راد (متولد ۱۳۴۴ ش)، پس از تحصیل در رشته مهندسی مکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران، به تحصیل در حوزه علمیه قم روی آورد. مدیر علمی دانشنامه جهان اسلام، مدیر گروه تاریخ علم، سردبیر مجله کتاب ماه دین از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد.[۴]او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «ذیلی بر مقاله مسئله آموز صد مدرس»، «صدوق و مفید در بحارالأنوار مجلسی» و «نشر کتاب‌های مرجع در ایران» برخی از این آثار است.[۵]

پانویس

دریافت متن مقاله

پیوند به بیرون