عطایا در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۳:۰۴ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث عطایا است. "عطایا" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عطایا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

عطایا، جمع "عطیه" بخشش‌های حکومتی بود که خلفا اغلب، به فراخور حال مستمندان، به آنان اعطا می‌کردند. برای نخستین بار عمر - خلیفه دوم - همه درآمدهایی که از طریق خراج زمین‌ها "مفتوحة العنوة" و امثال آن به دست می‌آمد، میان مسلمانان، بر حسب اختلاف شؤون و سوابق افراد تقسیم می‌کرد و برای هر شخص، حقوقی مقرر کرده بود که مبلغ آن نسبت به افراد متفاوت بود[۱]. عطایا، خود اهرمی سیاسی، در جهت اطاعت متمردین محسوب می‌گردید؛ زیرا کسانی که از فرمان خلیفه سرباز می‌زدند و یا در جهاد شرکت نمی‌کردند از آن محروم می‌شدند[۲].

منابع

پانویس

  1. النظم المالیه والاقتصادیه فی دولة الاسلامیه، ص۹۷؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۵۲؛ فتوح البلدان، ص۴۹۰؛ الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۵۰۲؛ تاریخ الخلفا، ج۱، ص۱۴۳؛ کنزالعمال، ج۴، ص۵۵۵.
  2. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۳۸.