مواهب علیه (کتاب)
| مواهب علیه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | حسین واعظ کاشفی |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات اقبال|انتشارات انتشارات اقبال]][[رده:انتشارات انتشارات اقبال]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۲۹ ش |
| شماره ملی | م۵۱-۳۷۷۹ |
مواهب علیه کتابی است به زبان فارسی که مشتمل بر تأویل و تفسیر آیات قرآن میباشد. این کتاب اثر حسین واعظ کاشفی است و انتشارات اقبال انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
کتاب حاضر اثر کمال الدین حسین بن علی واعظ کاشفی سبزواری؛ او این تفسیر را در سالهای ۸۹۹- ۸۹۷ تألیف کرد. وی از علمای دربار تیموریان و صاحب کتاب معروف «روضة الشهداء» است.
برجستگی این تفسیر در عبارت پردازی‌های ادبی و عرفانی است؛ زیرا کاشفی از برجسته‌ترین نثر‌نویسان نیمه دوم قرن نهم است. سبک تفسیر، عرفانی، ادبی و اخلاقی، همراه با استشهاد به قصص، حکایات و اشعار فارسی و گاه عربی است و نثر آن ساده و شیوا و شامل برخی از وجوه تفسیری است. کاشفی در این کتاب، از میان تفاسیر پیشین، به «التبیان» شیخ طوسی و «کشّاف» زمخشری عنایت دارد و چون ذوق عرفانی دارد، «فتوحات مکیه» ابن عربی را ارج می‌نهد و در صورت لزوم از آن نقل می‌کند و به آثار کسانی چون قشیری، عطّار، سنائی و مولوی در نثر و نظم استناد می‌جوید.
شیوه نگارش تفسیر کاشفی، همان شیوه عامّه است. گفته‌اند: چون کاشفی در هرات، ملازم امیر علی شیرنوایی و جامی بوده و این تفسیر را برای آنان و به درخواست ایشان نگاشته، اعتقادات خود را ابراز نکرده است؛ زیرا امیر علی شیر بی‌نهایت متعصب بوده است.
او در آغاز تفسیر، نام سوره و تعداد آیه‌ها و سپس ترجمه و شرح مختصری از مفهوم آیات را می‌آورد و در صورت لزوم به مباحث اخلاقی، عقیدتی و تاریخی اشاره می‌کند. روش وی بیشتر جنبه عرفانی و ادبی دارد. او در نقل قصص، به روایات اسرائیلی- گرچه با مبانی و اصول عقیدتی مانند عصمت ملائکه و انبیا منافات داشته باشد- استناد می‌کند. گاه نیز، این منافات و مخالفت را تذکر می‌دهد؛ مانند «داستان داوود و اوریا» ولی این موارد اندک است.
این تفسیر- چون مشتمل بر جهت‌گیری‌های مخالف مذهب تشیع بوده- به دستور شاه عباس ثانی و توسط فیض کاشانی اصلاح گردیده و به نام «تنویر المواهب» معرّفی شده است. البته کسان دیگری چون زواره‌ای و ملا فتح الله کاشانی نیز، این تفسیر را مطابق با مذاق شیعه تغییر داده‌اند که همه اینها، حکایت از آن دارد که این تفسیر تا چه اندازه مورد استقبال عموم بوده است.
این تفسیر نخستین بار در سال ۱۲۷۹ ق در بمبئی چاپ شد و سپس در چاپخانه اقبال تهران در سالهای ۱۳۱۷ و ۱۳۶۹ ش به چاپ اول و دوم رسید. در هند و پاکستان چاپ‌های متعددی از آن به عمل آمد. به زبان اردو و پشتو نیز ترجمه شده و در زیر نویس برخی قرآنهای چاپ پاکستان آمده است [۲].[۳]
فهرست کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
دربارهٔ پدیدآورنده
کمال الدین حسین بن علی واعظ کاشفی معروف به «ملا حسین واعظ کاشفی» (متولد۸۴۰ه ق سبزوار – متوفای ۹۱۰ه ق)، عالم جامع‌العلوم، منجم، مفسر قرآن، ریاضی‌دان و واعظ تأثیرگذار در عصر تیموریان. او چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «اخلاق محسنی»، «اسرار قاسمی»، «الرسالة العلیة فی الاحادیث النبویة»، «انوار سهیلی»، «جواهر التفسیر»، «مواهب علیه» و «روضة الشهدا» برخی از این آثار است[۴]
پانویس
- ↑ شبکه جامع کتاب گیسوم
- ↑ ر. ک: سید محمد علی ایازی، شناخت نامه تفاسیر، ص۲۷۵ و ۲۷۶.
- ↑ معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۴۲۷-۴۲۸.
- ↑ وبگاه حوزه نت
دریافت متن
- دریافت متن PDF کتاب از وبگاه کتاب بدیا
- دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه دجییتال نور
- دریافت متن دیجیتال کتاب از كتابخانه ديجيتال مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت