بنی‌حبابه

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Jaafari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۶ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

مقدمه

بنی‌حبابه در شمار قبایل قحطانی[۱] و از شاخه‌های قبیله مذحج و از نسل صبح و ثعلبة پسران ناشرة بن ابیض بن کنانة بن مسلیة بن عامر بن عمرو بن علة بن جلد بن مالک (مذحج) بن ادد اند[۲] که به نام مادرشان حباب بنت الاعمی بن منبه بن کنانه، «بنی‌حباب» خوانده شده‌اند.[۳] آنان همان‌اند که شاعر درباره‌شان گفته است: وَ بَنو كُنَانَة ضَارِبُون فَبَابهُم * للضَّرْبِ يُعرَف حَولهُمُ أَنعَامُ[۴]

از جمله رجال معروف جاهلی آنان می‌توان از ابی بن ربیعة بن صبح از تک‌سواران این قوم در جاهلیت[۵] و برادرش طرفة بن ربیعه از شعرای معروف این طایفه[۶]، عبدود بن جابر بن صبح معروف به «فارس الاغراض»[۷] و حارث بن ثعلبة بن ناشره معروف به «ابن حبابه»[۸] نام برد. عامر بن اسماعیل بن عامر - از فرماندهان دولت عباسی[۹]، و قاتل مروان بن محمد معروف به مروان حمار آخرین خلیفه اموی - [۱۰] و پسرش یحیی بن عامر[۱۱] هم، از جمله رجال و شخصیت‌های مشهور این قوم در دوره اسلامی بر شمرده شده‌اند.[۱۲]

منابع

پانویس

  1. قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۲۲۶؛ کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۲۳۶.
  2. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۷-۲۸۸؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۳، ص۳۴۵.
  3. ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۳، ص۳۴۵؛ سمعانی، الانساب، ج۴، ص۳۵. نیز ر.ک: هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۷-۲۸۸. البته در نسخه مراجعه شده این کتاب (تحقیق ناجی حسن، بیروت، عالم الکتب) در شرح حال «حارث بن ثعلبة بن ناشره» (ص۲۸۸) نام این زن، «جنایه» و در قسمت ذکر نام فرزندان ناشرة بن ابیض (ص۲۸۷) از وی با نام «کنانة بنت الأعمی بن منبه بن کنانه» نام برده شده، که هر دوی آنها، اشتباه تصحیفی یا تایپی است و صحیح آن، همان‌گونه که در برخی منابع به نقل از ابن کلبی آمده، «حبابه» است. (ر.ک: دار قطنی، المؤتلف و المختلف، ج۲، ص۸۲۰؛ سمعانی، الانساب، ج۴، ص۳۵) قلقشندی هم از او با نام حبابه بنت حارث بن ثعلبه یاد کرده است. (قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۲۲۶)
  4. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۷. با اختلاف در سمعانی، الانساب، ج۴، ص۳۵؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۲۲۶.
  5. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۷-۲۸۸؛ ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۴۰۱؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۳، ص۳۴۵. برخی از شعرا از جمله عمرو بن معدی کرب در وصفش اشعاری سرودند:
    تَمَنَّانِي لِتَقُلَني أُبيٌّنَعَامَةَ قَفْرَةٍ بَغَتْ المبِيضَا

    و نیز گفته:

    وابن صُبّح سَادِراً يُوعِدُنيمَا لَهُ ما عِشْتُ في النَّاسِ مُجِيرُ

    (هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۷-۲۸۸)

  6. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۸.
  7. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۸.
  8. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۲۸۸؛ ۷/۲۵۳ ابن ماکولا، اکمال الکمال، ج۷، ص۲۵۳؛ دارقطنی، المؤتلف و المختلف، ج۴، ص۲۱۷۲.
  9. بلاذری، انساب الاشراف، ج۴، ص۱۰۴؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۲۵، ص۳۰۸-۳۰۹؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۳، ص۳۴۵.
  10. بلاذری، انساب الاشراف، ج۴، ص۱۰۴؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۱۴؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۲۵، ص۳۰۹.
  11. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۱۴. یحیی از عباسیان متعصب دستگاه عباسی بودکه به جهت مخالفت با بخش نامه مأمون به عمال حکومتی در سال ۲۰۱ هجری مبنی‌بر طرد لباس سیاه (لباس رسمی عباسیان) و پوشش لباس سبز (لباس رسمی علویان)، در خراسان به دار آویخته شد. (ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۱۴)
  12. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.