جهاد با منافقان

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

منافقان کسانی‌اند که به ظاهر اسلام را پذیرفته‌اند؛ ولی در باطن، آن را باور ندارند[۱]. در برخی آیات از جهاد با منافقان سخن رفته است؛ مانند ﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ[۲]، ﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ[۳].

از آنجا که به ظاهر پیامبر (ص) با منافقان نجنگیده، در تفسیر آیه مذکور آرای مختلفی مطرح شده است؛ از جمله اینکه بر اساس برخی قرائت‌ها ﴿جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ آن حضرت مأمور شد که به کمک منافقان حاضر در لشکر اسلام، با کافران جهاد کند[۴]. برخی گفته‌اند مراد، جهاد زبانی با موعظه و تهدید است[۵] و برخی مراد از آن را اقامه کردن حدود الهی درباره منافقان دانسته‌اند[۶]. رأی دیگر این است که مراد از جهاد با منافقان در این آیه سفارش رسول خدا (ص) به امام علی (ع) مبنی بر جهاد با ناکثین و قاسطین و مارقین است[۷] و بسیاری برآن‌اند که مراد آیه جهاد به معنای لغوی آن یعنی هرگونه تلاش در رویارویی با منافقان است، اعم از رویگردانی از آنها، موعظه زبانی، تبعید یا جنگ نظامی[۸].[۹]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. المیزان، ج ۹، ص۳۳۹؛ الامثل، ج ۶، ص۱۲۶.
  2. «ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنان سخت بگیر و جایگاهشان دوزخ است و (این) پایانه، بد است» سوره توبه، آیه ۷۳.
  3. «ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنان سخت بگیر و جایگاهشان دوزخ است و (این) پایانه، بد است» سوره توبه، آیه ۷۳.
  4. التبیان، ج ۱۰، ص۵۲؛ مجمع البیان، ج ۵، ص۸۸ ـ ۸۹.
  5. التبیان، ج ۱۰، ص۵۲؛ تفسیر قرطبی، ج ۸، ص۲۰۴؛ الامثل، ج ۶، ص۱۲۵.
  6. جامع البیان، ج ۱۰، ص۲۳۴؛ التبیان، ج ۱۰، ص۵۲.
  7. فقه القرآن، ج ۱، ص۳۴۲؛ الامالی، طوسی، ص۳۶۶.
  8. جامع البیان، ج ۱۰، ص۲۳۳؛ مجمع البیان، ج ۵، ص۸۸؛ المیزان، ج ۹، ص۳۳۹.
  9. رضوی، سید عباس، مقاله «جهاد»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰.