قصاص در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث قصاص است. قصاص از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: قصاص در قرآن - قصاص در حدیث - قصاص در اخلاق اسلامی - قصاص در معارف دعا و زیارات - قصاص در معارف و سیره سجادی - قصاص در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
قصاص به معنی سزا دادن و مقابله به مثل در در خیانت عمدی است. کلمه قصاص به معنای پی‌جویی است. و قصاص را از آن جهت قصاص گفته‌اند که در تعقیب جنایت و در پی آن است. قرآن کریم می‌فرماید: ﴿وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ﴾[۱]. البته به هر نوع پی‌گیری و مجازات در مقابل کارهای بد دیگران نیز می‌توان قصاص اطلاق کرد.
امام سجاد (ع) در دعا برای پدر و مادرش به حقوق و مقام و منزلت آنها اشاره فرموده است، حقوقی که مانع از قصاص آنها می‌گردد: «ای خداوند حق ایشان بر من واجب‌تر است و احسانشان درحق من دیرینه‌تر و نعمتشان بیش از آن است که من بخواهم به عدالت قصاص یا مقابله به مثل کنم»[۲]. هرچند قصاص حق طبیعی انسان است ولی با مراجعه به قرآن و توصیه‌های مکرر اولیای دین درمی یابیم که "در عفو لذتی است که در انتقام نیست". امام سجاد (ع) به ما می‌آموزد که گذشتن از مجازات و عفو از خطاها به ویژه در مورد وظایف پدر و مادر نسبت به فرزندان - چنانچه کوتاهی و ظلمی کرده باشند- امری بسیار پسندیده است و به پاس الطاف و عواطف ایشان باید از این خطاها درگذشت.[۳].[۴]
منابع
پانویس
- ↑ «و شما را ای خردمندان در قصاص، زندگانی (نهفته) است؛ باشد که شما پرهیزگاری ورزید» سوره بقره، آیه ۱۷۹.
- ↑ نیایش بیست‌و‌چهارم.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «قصاص»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۶۶.