چرا روایتی از پیامبر خاتم درباره افزایش علم امام ثبت نشده است؟ (پرسش)
| چرا روایتی از پیامبر خاتم درباره افزایش علم امام ثبت نشده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم |
| مدخل اصلی | ؟ |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
چرا روایتی از پیامبر خاتم درباره افزایش علم امام ثبت نشده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم معصوم مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین یارمحمدیان در کتاب «ازدیاد علم امام از دیدگاه کتاب و سنت» در این‌باره گفته‌‌اند:
«در پاسخ می‌گوییم، پذیرفته نیست که هیچ روایتی از پیامبر اکرم (ص) در این باره ثبت نشده است؛ زیرا در روایتی، امام جواد (ع) این حقیقت را به صورت مستقیم از پیامبر اکرم (ص) گزارش فرموده‌اند[۱]. حتی اگر این سخن را بپذیریم، بازهم خدشه‌ای به اثبات ازدیاد علم امام وارد نمی‌شود؛ زیرا اولاً ازدیاد علم امام حقیقتی است با پشتوانه‌های قرآنی. ثانیاً، روی سخن در این نوشتار با کسی است که گفتار ائمه دوازده‌گانه شیعه، نزد او حجیت دارد. بنابراین هر آموزه‌ای که از سوی یکی از امامان معصوم (ع)، با سند صحیح نقل شود، چنان چه مخالفت با قرآن یا سنت قطعی نبوی نداشته باشد، حجت و قابل استناد است. دیگر لازم نیست که عین آن آموزه، در سنت پیامبر (ص) نقل شده باشد.
اما اگر کسی در حجیت سخن ائمه دوازده‌گانه شیعه تردید داشته باشد، بایسته است که به احادیث ثقلین[۲]، سفینه[۳]، مدینة العلم[۴]، و اثنی عشر خلیفه[۵] مراجعه کند. پیامبر گرامی (ص) در این احادیث، لزوم تبعیت از سخن و رفتار دوازده جانشین پس از خود را به امت اسلامی گوشزد فرموده‌اند.
پیامبر اکرم (ص) در یک بازه زمانی کوتاه، در حدود ۲۳ سال رسالت خود، همه جزئیات دین را بیان نکرده‌اند؛ چون هم شرایط اقتضای چنین چیزی را نداشت و هم در جامعه چنین ظرفیتی نبود. از طرفی دین ایشان برای تمامی اعصار و امصار بشریت تا قیامت می‌باشد. از این‌رو با حجیت بخشیدن به گفتار جانشینان خود که تا قیامت در جامعه اسلامی حضور دارند، همه سخنان ایشان را تأیید کرده‌اند. پیامبر اکرم (ص) در حقیقت با این کار، به جای آن‌که جزء جزء معارف دینی را بیان کنند، شاه‌کلید همه علوم دین را به دست بشریت داده‌اند. پس جامعه اسلامی باید جزئیات معارف و مسائل دین را از زبان آنان بشنود و از سخنان آنان بهره‌مند گردد. بر این اساس، حتی اگر سخنی به طور مستقیم از پیامبر اکرم (ص) پیرامون ازدیاد علم امام نقل نشده باشد، ایشان با حجیت بخشیدن به گفتار جانشینان خود، به طور غیرمستقیم سخنان آنان راجع به ازدیاد علم امام را تأیید فرموده‌اند. نتیجه اینکه، ثبت نشدن روایتی از ایشان در این باره، خدشه‌ای به آن وارد نمی‌سازد.»[۶].
منبع‌شناسی جامع علم معصوم
پانویس
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص۱۳۲، ح۷.
- ↑ حسینی میلانی، علی، نفحات الأزهار، ج۲، ص۲۴۷.
- ↑ حسینی میلانی، علی، نفحات الأزهار، ج۴، ص۲۰۷.
- ↑ حسینی میلانی، علی، نفحات الأزهار، ج۱۱، ص۱۸۱.
- ↑ حسینی میلانی، علی، محاضرات فی الاعتقادات، ج۱، ص۳۸۹؛ همو، نفحات الازهار، ج۹، ص۲۲۶.
- ↑ یارمحمدیان، محمد تقی، ازدیاد علم امام از دیدگاه کتاب و سنت ص ۳۶۱.