قعود در فقه سیاسی

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط HeydariBot (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۵۱ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

مقدمه

جلوس[۱] در مقابل قیام[۲].

﴿لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ[۳].

"قاعد" در مقابل "مجاهد" بر افرادی اطلاق شده که از حضور در جبهه‌های جنگ و جهاد سر باز زده‌اند و مجاهدین بر آنان به درجاتی فضیلت و اجر داده شده‌اند ﴿لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ[۴].[۵]

"قاعدین" که در امور سیاسی و اجتماعی و دفاعی در مقابل دشمنان مشارکت ندارند، در قرآن کریم مذمت و نکوهش شده‌اند: ﴿إِنَّكُمْ رَضِيتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخَالِفِينَ[۶].

قعود و دعوت به قعود و مشارکت نکردن در جهاد و امور سیاسی و اجتماعی از ویژگی‌های منافقان در جامعه اسلامی است که بارها در آیات قرانی تخطئه شده است: ﴿وَلَكِنْ كَرِهَ اللَّهُ انْبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ اقْعُدُوا مَعَ الْقَاعِدِينَ[۷].[۸]

منابع

پانویس

  1. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۱۰۸.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۷۸.
  3. «مؤمنان جهادگریز که آسیب دیده نباشند با جهادگران در راه خداوند به جان و مال، برابر نیستند» سوره نساء، آیه ۹۵.
  4. «مؤمنان جهادگریز که آسیب دیده نباشند با جهادگران در راه خداوند به جان و مال، برابر نیستند» سوره نساء، آیه ۹۵.
  5. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۵، ص۴۶.
  6. «نخست بار شما خود کناره‌جویی (از جهاد) را پسندیدید بنابراین با واپس‌ماندگان» سوره توبه، آیه ۸۳.
  7. «اگر (به راستی) می‌خواستند رهسپار گردند ساز و برگی برای آن فراهم می‌آوردند ولی خداوند روانه شدن آنان را خوش نداشت پس آنان را به درنگ کردن واداشت و (به آنها) گفته شد: با (خانه) نشستگان همنشین باشید!» سوره توبه، آیه ۴۶.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۵۳.