ادب کلام در محضر امام‌

سخن گفتن زائر در حضور معصوم (ع)، ویژگی ممتازی را می‌طلبد. زیرا، نه زائر به دیدار یک انسان عادی رفته است، و نه زیارت یک کار ساده و کم ارج و بی‌بهاست. دیدار یک زائر، از مزار حجت خدا و زبان گشودن به تمجید و ستایش و عرض حال و طرح سؤال، ادبی را می‌طلبد که این ادب، هم در رفتار و سلوک زائر، هم در کلام و متن گفتارش بروز و جلوه یابد. در مواجهه با امام معصوم (ع) و هنگام تشرف به زیارت مرقد پاک و نورانی ائمه اطهار (ع) و اولیای دین، چه باید گفت؟ چه باید خواست؟ چگونه باید شروع کرد؟ با چه تعبیراتی باید ستود؟ چگونه باید آنان را واسطه و شفیع قرار داد؟ با عنوان کردن چه مطلبی باید رابطه روحی برقرار کرد؟ با بیان چه فضیلتی باید عشق و ارادت را نشان داد؟ چه کلامی باید گفت که شایسته مقام آنان باشد؟ متنی که به عنوان زیارتنامه از سوی امامان صادر شده است، راهگشای کیفیت ارتباط و شیوه رعایت ادب کلام در برخورد با معصومین (ع) است. زیارت‌های مأثور، که به‌عنوان یک اثر از ائمه (ع) نقل شده، راهنمای ماست که امامان را چگونه مورد خطاب قرار دهیم و چه نکاتی را عنوان کنیم و چگونه زیارت کنیم و چه بخواهیم^[۱].
گرچه ما می‌توانیم در زیارت‌ها، به زبان خویش آنچه را می‌توانیم در ثنا و ستایش حجج الهی بیان کنیم، اما هرگز به پای بیان معصومین (ع) نمی‌رسد، زیرا آنان، امام‌شناس‌تر و به مقامات خویش، واقف‌تر از مایند و آنچه را که آنان به پیروان خویش تعلیم دهند که در مزارهای ائمه (ع) خوانده شود، عمیق‌تر، صحیح‌تر، غنی‌تر، زیباتر و متعالی‌تر است. همان‌گونه که در نیایش الهی در نماز، متنی که باید خواند، سوره حمد است که کلام خدا بخشی از قرآن است و خدا را با کلام خودش، بهتر می‌توان ستود و نیایش کرد، در گفتگو با ائمه (ع) نیز، کلامی را که خود آنان القاء کرده و تعلیم نموده‌اند شایسته‌تر است که در حضورشان گفته و خوانده شود. از این رو، بجاست که سیری در مضمون زیارتنامه‌ها داشته باشیم، تا بدانیم در این متون مقدس و شریف، چه مطالب و معارفی مطرح است و چه نکاتی مورد توجه و عنایت ائمه (ع) بوده که بنا به اهمیتش، در زیارتنامه‌های تعلیمی آنان انعکاس یافته است^[۲].

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ زیارت

پانویس

↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۸۳، ۲۸۴.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۸۳، ۲۸۴.

[1] محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۸۳، ۲۸۴.

[2] محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۸۳، ۲۸۴.

[۱]

[۲]