ابن هشام
ابن هشام از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: ابن هشام در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوب حمیری معافری سدوسی بصری تهذیب کننده مهم‌ترین و مشهورترین کتاب درباره تاریخ پیامبر و مسلمانان صدر اسلام است. برخی محل تولدش را بصره نوشته‌اند،[۱] اما این مطلب قطعی نیست، بلکه اصل او را بصری گفته‌اند.[۲] در نسبت او نیز اختلاف است: برخی او را از قبیله حمیر یمن[۳] و برخی ذهلی دانسته‌اند،[۴] اما مَعافِری منسوب به مَعافِر بن یَعْفُر، قبیله‌ای بزرگ در مصر است که به جهت سکونت آن قبیله و وی در مصر بدانجا نیز منسوب شده است.[۵]
ابن هشام علاوه بر حدیث و تاریخ، به علم نسب و نحو نیز آگاهی داشت [۶] و علامه اهل مصر در ادبیات و شعر به شمار می‌‌آمد.[۷] استادان و رجال حدیث او عبارت‌اند از: معمر بن مثنی، ابوزید انصاری، خلف احمر، هیثم بن عدی و اسد بن موسی اموی.[۸] مرگ او را در مصر به سال ۲۱۳ یا ۲۱۸ه نوشته‌اند.[۹]
مهم‌ترین اثر ابن هشام، تهذیب و تلخیص سیره ابن اسحاق است. نام اصلی کتاب، المبتدء والمبعث و المغازی بوده که ابن هشام قسمت‌هایی از آن را به روایت زیاد بن عبدالله بکائی از ابن اسحاق نقل می‌‌کند و کتاب او با عنوان السیرة النبویه شهرت دارد. وی در ابتدای کتابش می‌‌گوید: برخی از آنچه ابن اسحاق گفته رها می‌‌کنم، چون ارتباطی به زندگانی رسول خدا ندارد یا بعضی آن را خوش ندارند.[۱۰] مراد ابن هشام از این بعض، خلفای عباسی و عموم اهل سنت است، چون گرایش ابن اسحاق به تشیع از گزارش‌های تاریخی او آشکار است. سیره ابن هشام امروزه با چاپ‌های متعدد در دسترس است. دیگر آثار او القصائد الحمیریه در اخبار یمن و پادشاهان آنان در دوره جاهلیت است که منتشر شده است و التیجان فی ملوک حمیر که در مورد پادشاهان و نسب نگارش یافته[۱۱] و از آن به انساب حمیر و ملوکهم نیز یاد میشود[۱۲] که این کتاب نیز منتشر شده است. وی کتابی نیز در شرح اشعار غریب سیره داشته[۱۳] که موجود نیست.[۱۴]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ الاعلام، ج۴، ص۱۶۶.
- ↑ الروض الانف، ج۱، ص۴۳.
- ↑ الروض الانف، ج۱، ص۴۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۴۲۹.
- ↑ وفیات الاعیان، ج۳، ص۱۷۷؛ بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۱۵.
- ↑ الروض الانف، ج۱، ص۴۳.
- ↑ تاریخ الاسلام، ج۱۵، ص۲۸۲.
- ↑ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۱۱۹.
- ↑ سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۴۲۹.
- ↑ السیرة النبویه، ج ۱، ص«ی».
- ↑ الاعلام، ج۴، ص۱۶۶.
- ↑ و فیات الاعیان، ج۳، ص۱۷۷.
- ↑ الروض الانف، ج۱، ص۴۳.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۴۹۶ - ۴۹۷.