فرهنگ شیعه (کتاب)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
فرهنگ شیعه عنوان کتابی است که به بررسی دیدگاه شیعه درباره مجموعهای از مفاهیم و موضوعات اعتقادی و فكر در سطح كلام شیعی قدیم و معاصر می‌پردازد. این کتاب به قلم محمود سراجی و محمد تقی رکنی‌لموکی و ابراهیم احمدیان و محمد خطیبی‌کوشکک و حمید نگارش و سید قوام‌الدین حسینی‌سیاهکلرودی نوشته شده و توسط انتشارات زمزم هدایت به چاپ رسیده است[۱].
| فرهنگ شیعه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | ابراهیم احمدیان و محمد خطیبی‌کوشکک و محمد تقی رکنی‌لموکی و محمود سراجی و حمید نگارش و سیدقوام‌الدین حسینی‌سیاهکلرودی |
| ویراستار | محمد نصیری |
| موضوع | مفاهیم اعتقادی شیعه |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات زمزم هدایت|انتشارات زمزم هدایت]][[رده:انتشارات زمزم هدایت]] |
| وابسته به | پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق(ع) |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۵ ش |
| شابک | ۹۶۴۸۷۶۹۷۳۷ |
| شماره ملی | م۸۵-۸۷۶۱ |
درباره کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «مجموعهای از مفاهیم و موضوعات اعتقادی و فكری است كه در سطح كلام شیعی قدیم و معاصر مطرح شده و در این فرهنگ با قلمی شیوا و مختصر برای استفاده جوانان، دانشجویان و طلبهها تهیه شده است. به همین دلیل از مطالب پیچیده كلامی و بحث‌ها و اختلاف نظریهها عاری است. مدخل‌ها و مفاهیم به صورت الفبایی تنظیم شده و مستندات مطالب در متن مقالات آمده ضمن اینكه فهرستی از مآخذ در پایان تدوین شده است. برخی از سر عنوان‌های مهم این فرهنگ عبارتاند از: آثار ایمان، آخرت، آمرزش، استدراج، افعال خداوند، امامت، اهل البیت، پلورالیسم دینی، بیعت، فطرت، عصمت، ماتریالیسم، نسخ و نفاق. وی با استناد به آیات قرآن كریم و احادیث صحیح و نظریات متكلمان شیعه به بررسی موضوع كتاب پرداخته است»[۱].
فهرست کتاب
- آثار ایمان: دستاوردهای ایمانY
- آثار کفر؛
- آثار نفاق: نشانه‌ها و پیامدهای نفاق؛
- آخرالزمان: واپسین دوران جهان؛
- آخرت؛
- آزمایش: امتحان الهی؛
- آفرینش انسان: نحوه خلقت ادمی؛
- آمرزش: بخشایش خداوند؛
- آیه انذار؛
- آیه تطهیر؛
- آیه خیر البریه؛
- آیه مباهله؛
- آیه مودت؛
- اباحی‌گری: بی‌تفاوتی به تعالیم دینی؛
- ابدیت: جاودانگی خداوند؛
- ابزارهای شناخت: قوای ادراکی انسان؛
- ابلیس؛
- اثبات وجود امام زمان(ع)؛
- اجل: زمان مرگ؛
- احباط: از میان رفتن اعمال نیک به سبب اعمال بد؛
- اراده الهی: خواست خداوند متعال؛
- ارتداد: بیرون امدن از دین؛
- ارکان ایمان: عناصر مهم ایمان؛
- استدراج: غافلگیر کردن گناهکاران با نعمت؛
- اسم اعظم: برترین نام خدا؛
- اسماعیلیه: از فرقه‌های شیعه؛
- اسماء الحسنی: نیکوترین نام‌های خدا؛
- اسم مستاثر: نام برگزیده الهی؛
- اشاعره: از مذاهب کلامی مسلمانان؛
- اشراط الساعه: نشانه‌های قیامت؛
- اصول دین: پایه‌های اعتقادی دین؛
- اعاده معدوم؛
- اعراف: جایگاهی میان بهشت و دوزخ؛
- افعال خداوند؛
- اقسام شناخت: گونه‌های اگاهی؛
- التقاط: به هم آمیختن مکاتب فکری مختلف و ارائه آن به عنوان اسلام؛
- اقسام کفر؛
- امام: رهبر معصوم الهی؛
- امامت: پیشوایی دینی؛
- امامیه؛
- ۸امدادهای غیبی: دستگیری‌ها و الطاف خداوند؛
- انبیاء: پیامبران الهی؛
- انتظار فرج: انتظار ظهور امام زمان(ع)؛
- انجیل: کتاب آسمانی حضرت عیسی (ع)؛
- اولوالامر: صاحبان امر، زمامداران؛
- اومانیسم: انسان‌گرایی؛ انسان‌مداری؛
- اهل البیت: خاندان پیامبر اسلام(ص)
- اهل کتاب: پیروان ادیان الهی و صاحب کتاب آسمانی؛
- ایدیولوژی: عقیده‌شناسی؛ اندیشه‌شناسی؛ آرمان؛
- ایمان: باور دینی؛
- ایمان و علم؛
- بداء: تغییر سرنوشت انسان‌ها از گذر نیکوکاری و بدکاری؛
- بدعت: نسبت دادن آنچه در دین نیست به دین؛
- براهین خداشناسی: دلیل‌های اثبات وجود خدا؛
- برزخ: جهان میان دنیا و آخرت؛
- بصیر: بینا؛
- بعثت؛
- بهشت: جای ابدی رستگاران در جهان آخرت؛
- بهشتیان: ساکنان بهشت؛
- بیعت: پیمان وفاداری؛
- بینش انسان: بصیرت انسان؛ جهان‌بینی انسان؛
- پلورالیسم دینی: کثرت‌گرایی دینی؛ حقانیت همه ادیان؛
- پیامبر: فرستاده خدا؛ پیام‌آور الهی؛
- پیامبر اسلام(ص)؛
- تجربه دینی: احساس دینی؛
- تجسم اعمال: ظاهر شدن اندیشه، گفتار و کردار انسان در رستاخیز؛
- تربت: خاک حرم مقدس امام حسین(ع)؛
- تساهل و تسامح: تحمل آگاهانه عقاید و رفتار مخالفان؛
- تفسیر قرآن؛
- تقیه: تظاهر شخص مسلمان به چیزی برخلاف عقیده باطنی؛
- تکامل در جهان اخرت: کمال یافتن انسان در برزخ و قیامت؛
- تکثر قرایت دینی؛
- تکفیر مسلمان: اتهام کفر به شخص مسلمان؛
- تناسخ: انتقال روح انسان پس از مرگ به بدنی دیگر؛
- توبه: بازگشتن از گناه؛
- توحید: یگانگی خدا؛ یکتاپرستی؛
- تورات: کتاب آسمانی حضرت موسی(ع)؛
- توسل: استمداد از اولیای الهی؛
- توقیعات امام زمان(ع): مکتوبات امام زمان(ع)؛
- تولد امام زمان(ع)؛
- جامعیت اسلام؛
- جن: پری؛
- جهان‌بینی: جهان‌شناسی؛
- جهانی شدن؛
- جهنم: جایگاه اخروی گناهکاران؛ دوزخ؛
- جهنمیان: کسانی که در جهنم معذب‌اند؛
- حدیث ثقلین؛
- حدیث سفینه؛
- حدیث منزلت؛
- حشر: گردآوردن خلایق؛
- حلول: نفوذ خدا در موجودی دیگر؛
- حوض کوثر: حوض مشهور بهشت؛
- حی: موجود دارای فعالیت ارادی و آگاهانه؛
- خاتمیت؛
- خردورزی: پیروی از خرد؛ تعقل؛
- خلود: جاودانگی؛
- خوارج؛
- دام‌های شیطان؛
- دلایل امامت؛
- دوازده امام: امامان مذهب شیعه امامیه؛
- دین: آیین اسمانی؛
- دین اسلام: آیین آسمانی حضرت محمد بن عبدالله(ص)؛
- دین اقلی و دین اکثری؛
- دین حنیف: دینی که کژی در آن نیست؛
- دینداری: پای‌بندی به دین؛ عمل به دین؛
- دین‌سالاری: حاکمیت دین؛
- دین‌شناسی: دانش شناخت دین؛
- دین‌فروشی: بهره‌برداری از دین برای رسیدن به متاع دنیوی؛
- دین فطری: آیین آسمانی هماهنگ با فطرت انسان؛
- دین مسیحیت؛
- دین یهودیت؛
- ذکر: یاد خدا؛
- راه‌های خداشناسی؛
- راه‌های مقابله با شیطان؛
- رجعت: بازگشت به دنیا پیش از قیامت؛
- رحمت الهی: از صفات خداوند متعال؛ مهربانی؛ بخشایش؛
- روح: جان؛ گوهر اصلی وجود آدمی؛ مایه زندگی؛
- زبور: کتاب آسمانی داوود پیامبر(ص)؛
- زیارت اهل قبور؛
- زیدیه: یکی از فرق شیعه؛
- سکولاریسم: جداانگاری دین و دنیا؛
- سمیع: شنوا؛
- سیره امام زمان(ع): شیوه رفتار امام زمان(ع)؛
- سیمای حضرت مهدی(ع): شمایل امام مهدی(ع)؛
- شاهدان قیامت: گواهان اعمال انسان در قیامت؛
- شبهات عدل؛
- شبهه اکل و ماکول: شبهه‌ای برای رد معاد جسمانی؛
- شرایط ظهور امام زمان(ع)؛
- شریعت؛
- شفاعت: میانجی‌گری برای نجات گناهکاران؛
- شناخت خدا؛
- شوری: رایزنی؛ شور کردن؛
- شهادت: جان باختن در راه خدا؛ گواهی دادن؛
- شیعه؛
- صراط: راه رسیدن به بهشت؛
- صفات الهی؛
- صفات امام(ع): ویژگی‌های امام معصوم؛
- صفات شیطان؛
- ضلالت: گمراهی؛
- طول عمر امام زمان(ع)؛
- عدالت اجتماعی؛
- عدل الهی؛
- عدل تشریعی: دادگری در قانونگذاری؛
- عدل تکوینی؛
- عدل جزایی: عدالت در کیفر و پاداش؛
- عذاب: کیفر گناهکاران؛
- عرش: مرکز تدبیر و اراده الهی؛ مقام ربوبیت پروردگار؛
- عصمت: ملکه دوری از گناه و خطا؛
- علایم ظهور امام زمان(ع)؛
- علم الهی؛
- علوم: دانش‌های بشری؛
- عوامل ایمان؛
- عوامل کفر: سبب‌های بی‌دینی؛
- عوامل نفاق: ریشه‌های نفاق؛
- غدیر خم: مکانی که پیامبر(ص) به فرمان خدا علی (ع) را به امامت نصب کرد؛
- غیبت امام زمان(ع): پنهان شدن امام زمان(ع) از انظار؛
- فدک: روستایی یهودی‌نشین در نزدیکی مدینه؛
- فرق شیعه: گروه‌های شیعه؛
- فروع دین: احکام عملی شریعت؛
- فطحیه: از فرقه‌های شیعه؛
- فطرت: نوعی خاص از آفرینش؛
- فلسفه دین: بررسی عقلانی مسایل دینی؛
- فلسفه وجودی شیطان: علت افرینش شیطان؛
- فمینیسم: زن محوری؛ نهضت آزادی‌خواهی زنان؛
- قاعده لطف: نزدیک کردن بندگان به طاعت و دور کردن از معصیت؛
- قبر: جای دفن بدن انسان؛
- قدرت: از صفات الهی؛
- قرآن؛
- قضا و قدر؛
- قلم: مجرای فیض الهی؛
- کافر؛
- کتاب عمل: نامه اعمال انسان؛
- کرسی: مظهر حکومت و تدبیر خداوند؛
- کفر: انکار خدا و دین؛
- کلام خدا؛
- کیسانیه: از فرق شیعه؛
- گرایش‌های انسانی: رویکرد انسان به باورها یا اعمال خاص؛
- لشکریان شیطان؛
- لوح: لوحی که مقدرات عالم در آن ثبت می‌شوند؛
- لیبرالیسم: آزادی‌خواهی؛
- ماتریالیسم؛
- متعلقات ایمان؛
- مخالفان حضرت مهدی(ع)؛
- مدرنیسم: تجددگرایی؛
- مذهب؛
- مراتب ایمان: درجات باور دینی؛
- مرجیه: از فرقه‌های اسلامی؛
- مرگ: انتقال از دنیا به آخرت؛
- معاد: جهان آخرت؛
- معاد جسمانی: حیات جسمانی در جهان آخرت؛
- معتزله: از فرقه‌های کلامی اسلامی؛
- معجزه؛
- معراج: سفر پیامبر اسلام(ص) به اسمان‌ها و عوالم ملکوت؛
- ملایکه: فرشتگان؛
- ملاقات با امام زمان(ع)؛
- منافق: مسلمان ظاهری؛
- منشا دین؛
- مومن؛
- مهدویت: اعتقاد به امام مهدی(ع)
- مهدویت در قرآن؛
- میثاق عالم ذر: اقرار فطری انسان بر ربوبیت خداوند؛
- میزان اعمال: وسیله سنجش اعمال انسان؛
- نسبیت معرفت: نسبی بودن فهم انسان؛
- نسیان الهی: فراموش کردن خدا؛
- نفاق: تظاهر شخص کافر به مسلمانی؛
- نفخ صور: فریادی آسمانی هنگام قیامت؛
- نفی اتحاد خدا با غیر: نفی یگانگی خدا با غیر؛
- نفی جسمانیت خدا: تنزیه خداوند از جسمانی بودن؛
- نفی جهت: تنزیه خداوند از جهت داشتن؛
- نفی رویت خداوند: تنزیه خداوند از رویت حسی؛
- نفی محل حوادث بودن خداوند:تنزیه خداوند از محل حوادث؛
- نفی مکان: تنزیه خداوند از اینکه در مکانی جای گیرد؛
- وحی؛
- وصایت: تعیین جانشین از سوی پیامبر یا امام(ع)؛
- وظایف شیعه در عصر غیبت؛
- ولایت: سزاوارتر بودن برای سرپرستی مسلمانان؛
- ولایت فقیه: سرپرستی فقیه جامع الشرایط در عصر غیبت؛
- وهابیت: از فرقه‌های اسلامی؛
- هدایت تشریعی؛
- هدایت تکوینی: فراهم ساختن‌شرطها و بسترهای تکامل موجودات؛
- هرمنوتیک: دانش تفسیر متن؛
- یاران امام زمان(ع): یاوران مهدی(ع)؛
- منزلت یاران مهدی(ع)؛
- ویژگی‌های یاران مهدی(ع)؛
- شمار یاران مهدی(ع)؛
- گردهمایی نخستین یاران حضرت مهدی(ع)؛
- یاوران مهدی(ع) در قرآن؛
- شعار یاران حضرت مهدی(ع)؛
- یوم البعث: روز برانگیخته شدن؛
- یوم التغابن: روز اشکار شدن زیان‌ها؛
- یوم التلاق: تعبیری قرانی برای روز رستاخیز؛
- یوم التناد: تعبیری قرانی که بر سختی‌های قیامت اشارت دارد؛
- یوم الجمع: تعبیری قرانی از گردهمایی قیامت؛
- یوم الحساب: قیامت؛ روز حساب و بازخواست الهی؛
- یوم الحسره: تعبیری قرانی برای قیامت؛
- یوم الفصل: تعبیری قرانی برای قیامت؛
- یوم القیامه؛
- یوم تبلی السرایر: تعبیری قرانی برای قیامت؛
- یوم معلوم: تعبیری قرانی برای روز قیامت؛
- معلوم به علم تفصیلی؛
- معلوم به علم اجمال.
- نمایه موضوعی مدخل‌های اصلی؛
- فهرست منابع؛
درباره پدیدآورنده
در این باره اطلاعی در دست نیست.