مساجد سبعه

نسخه‌ای که می‌بینید، نسخهٔ فعلی این صفحه است که توسط Jaafari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۹ ویرایش شده است. آدرس فعلی این صفحه، پیوند دائمی این نسخه را نشان می‌دهد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

در شوال سال پنجم هجری، مشرکان با همکاری یهود و با تلاش گسترده خود تمامی طوایف و قبایل موجود در شبه جزیره را علیه اسلام و مسلمانان بسیج کردند. آنان در نظر داشتند تا با یک هجوم همه جانبه، مدینه را تسخیر و اساس اسلام را برای همیشه براندازند؛ لذا تمامی گروه‌ها، احزاب و قبایل را برای محاصره مدینه به حرکت درآوردند. از آن جایی که در این جنگ، تمامی احزاب و قبایل حضور داشتند، آن را «غزوه احزاب» نامیدند. در این میان مسلمانان به پیشنهاد «سلمان فارسی» و موافقت پیامبر اکرم(ص) به حفر خندق در اطراف مدینه پرداختند و از این طریق سپاه مشرکان را زمین‌گیر کردند. به سبب این تاکتیک، نبرد یاد شده جنگ خندق نیز مشهور گردید. محاصره شهر نتیجه‌ای جز از دست دادن بزرگان و پهلوانان سپاه شرک - از جمله «عمروبن عبدود» که توسط «علی(ع)» کشته شد - به دنبال نداشت و کفار پس از عدم دستیابی به اهداف خود ناچار به مکه بازگشتند[۱].

منطقه این نبرد، مقابل کوه «سلع» در شمال غربی مدینه قرار داشت. مسیر خندق نیز از نزدیکی مسجد «ذوقبلتین» در غرب آغاز و به صورت نیم دایره‌ای با عبور از کوه سلع تا «مسجد عبیر» در نزدیکی «مسجد الاجابه» کنونی امتداد می‌یافت. به این صورت نیمی از مدینه در محاصره خندق درآمد و کوه سلع نیز محل استقرار و جان پناه سپاهیان اسلام گردید. پیامبر پرچمی بر فراز کوه سلع برافراشته و بر سپاه نظارت می‌فرموده‌اند. به گفته ابن اسحاق کوه سلع در پشت سپاه اسلام قرار گرفت[۲]. فرماندهان و بزرگان سپاه در چند نقطه و دامنه این کوه سنگرهایی داشته و نظاره‌گر صحنه بوده‌اند و یا به روایت دیگر آنان در این سنگرها نماز می‌گزاردند. بعدها به یاد جانفشانی‌های این عده، مساجدی در آنجا ساختند که به نام آن صحابه معروف شد. موقعیت اصلی مساجد مورد نظر، صرف نظر از تغییرات مختصری در فضاهای مجاور، همچنان محفوظ مانده است. البته در تعداد آنها اختلاف است؛ بعضی گفته‌اند یکی از مساجد تخریب شده و بعضی نیز مسجد «ذوقبلتین» را هفتمین آنها می‌دانند. در حال حاضر شش مسجد در این منطقه پابرجاست: فتح (احزاب) علی بن ابی‌طالب(ع)، سلمان فارسی، ابوبکر بن ابی، قحافه، عمر بن خطاب، حضرت فاطمه(س). برخی مسجد عثمان را هفتمین آن می‌دانند که تخریب شده است.[۳].

منابع

پانویس

  1. سیرة النبویه، ابن هشام، ج۳، ص۲۳۳ - ۲۱۴؛ فتح الباری بشرح صحیح البخاری حجر عسقلانی، ج۷، ص۲۱۴ الی ۳۲۰.
  2. سیرة النبویه ابن هشام، ج۳، ص۲۲۰؛ طول خندق ۱۰ کیلومتر بوده است که در حفر آن سه هزار مرد شرکت داشتند، هر ده نفر نقطه‌ای را حفر می‌کردند و در نقاط مختلف به طور هم زمان کار خود را آغاز کردند؛ این خندق که در ظرف بیست روز آماده شد، پیامبر(ص) به شخصه بر آن اشراف کامل و همکاری داشته‌اند.
  3. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۸۷۵.