بحث:جن در کلام اسلامی
مقدمه
- موجودی است ناشناخته که خداوند پیش از آفرینش انسان آفریده است[۱][۲].
- وجود جن، از کلام خداوند و پیامبران (ع) ثابت می‌شود و همه علمای اسلام بر آن اجماع دارند. افزون بر این، بسیاری از عُقلا و ارباب مکاشفه، جن را دیده‌اند و بدین روی، نمی‌توان وجود او را انکار کرد، اگرچه با دلائل عقلی نتوان وجودش را به اثبات رساند[۳][۴].
- قرآن کریم، بیست و دو بار کلمه "جن" را به کار برده است و نیز از واژگانی همانند "الجان" و "الجِنة" استفاده کرده است. حتی نام یکی از سوره‌های قرآن "جن" است. با این همه، ابهامات فراوانی درباره این موجود وجود دارد؛ زیرا انسان به گونه معمول از دیدن او ناتوان است[۵].
- متکلمان مسلمان بر آن‌اند که جن از اجسام لطیف است و می‌تواند به شکل‌های گوناگون درآید[۶]؛ ولی فیلسوفان معتقدند که جن، جسم ندارد و جسمانی نیست و بر خلاف انسان، موجودی است مجرد و از نوع آتش و هوا[۷]. البته اینکه جن از آتش آفریده شده است، دلیل قرآنی دارد[۸]؛ اما این آتش از جنس آتش عنصری نیست؛ زیرا از خود گرما برون نمی‌دهد[۹]. قرآن کریم، جن را موجودی مکلف می‌داند و می‌فرماید: "ما جن و انس را نیافریدیم مگر برای عبادت"[۱۰]. جنیان نیز همچون آدمیان، برخی مؤمن‌اند و برخی کافر[۱۱]. نیز از قرآن برمی‌آید که گروهی از آنان به پیامبر (ص) ایمان آورده، مسلمان شدند[۱۲]. قرآن به صراحت می‌فرماید که جنیان کافر، به دوزخ خواهند رفت[۱۳]. از جمله جنیان سرکش، ابلیس است که فرزند و قبیله دارد و با فرزندان آدم دشمن است و در پی گمراهی آنان است[۱۴]؛ اما شیاطین جنی نمی‌توانند در جهان خلقت دست برند. آنان همچون دیگر موجودات، طبیعی‌اند و نمی‌توانند انسان را به گناه وادارند مگر او خود بخواهد. جنیان شعور و اراده دارند و می‌توانند به کارهای خارق العاده دست زنند[۱۵]. آنها نیز زندگی و مرگ و قیامت دارند[۱۶] و مانند انسان ازدواج می‌کنند و می‌زایند و تکاثر می‌کنند[۱۷] و غذا می‌خورند[۱۸]. اینکه آیا جن برتر است یا انسان، از قرآن برمی‌آید که انسان برتر است؛ زیرا خداوند به ابلیس- که از جنیان بود- فرمان داد به آدم (ع) سجده کند[۱۹]. در روایات آمده است که برخی جنیان به محضر امامان معصوم (ع) تشرف یافته‌اند[۲۰][۲۱].
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ﴿وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ﴾؛ سوره حجر، آیه ۲۷.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 217.
- ↑ شرح المقاصد، ۳/ ۳۶۶ و ۳۶۷.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 217.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 217.
- ↑ تلخیص المحصل، ۲۳۰.
- ↑ قبسات، ۴۰۳.
- ↑ ﴿وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ﴾؛ سوره حجر، آیه ۲۷.
- ↑ نثر طوبی، ۱/ ۱۴۰.
- ↑ ﴿ وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإِنسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ ﴾؛ سوره ذاریات، آیه ۵۶.
- ↑ ﴿وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا ﴾؛ سوره جن، آیه ۱۱.
- ↑ ﴿وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا ﴾؛ سوره جن، آیه ۱۴؛ تفسیر برهان، ۴/ ۱۷۷ و ۱۷۸.
- ↑ ﴿الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ﴾؛ سوره هود، آیه ۱۱۹.
- ↑ ﴿وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاء مِن دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلا ﴾؛ سوره کهف، آیه ۵۰.
- ↑ ﴿ وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَن يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَن يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاء مِن مَّحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَّاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ ﴾؛ سوره سبأ، آیه ۱۲ و ۱۳؛ ﴿قَالَ عِفْريتٌ مِّنَ الْجِنِّ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِكَ وَإِنِّي عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٌ ﴾؛ سوره نمل، آیه ۳۹؛ جن در قرآن، ۲۴.
- ↑ احقاف/ ۱۸.
- ↑ اعراف/ ۳۸؛ فصلت/ ۲۵؛ المیزان، ۱۵۳۱۲.
- ↑ وسائل الشیعه، ۱/ ۳۵۷.
- ↑ تفسیر نمونه، ۲۵/ ۱۵۵.
- ↑ تفسیر نور الثقلین، ۵/ ۴۳۳.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 218.