بنیکنانه
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
بنیکنانه در عصر پیامبر(ص) مجموعه قبایل عرب عدنانی بودند که نسبشان به ابونضر کنانة بن خزیمة بن مدرکة بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد‌‌بن عدنان می‌‌رسید.[۱] کنانة بن خزیمه، جد هفتم رسول خدا، پسران بسیاری داشت که شمار آنها به ۱۴ تن می‌‌رسید: نضر، عبد مناة، مالک، ملکان، عامر، حارث، عمرو، سعد، عوف، غنم، مخرمه، جرول، غزوان و حُدال.[۲] بعضی از ایشان خود منشأ قبیله‌‌های کوچک و بزرگ دیگری شدند و کنانه را در مناطق وسیعی از شبه جزیره عربستان گستراندند، چنان‌‌که از نضر بن کنانه، قریش [۳] و از عبد مناة بن کنانه تیره‌‌های بزرگی چون بنیبکر، بنی‌‌عامر، بنی‌‌لیث، بنی‌‌دیل (دوئل)، بنی ضمره، بنی غفار و بنی مدلج و از نسل مالک بن کنانه تیره‌‌های بنی فراس، بنی حارث بن غنم، بنی عمرو و بنی نابغه شکل گرفتند. از دیگر فرزندان کنانه نیز تیره‌‌هایی پدید آمد که از شهرت چندانی برخوردار نیستند.[۴] هرچند در مقطعی همه کنانه یک مجموعه بوده‌‌اند و گاه برخی از ویژگی‌های یکی از قبایل کنانه به عموم آنها نسبت داده شده است؛ اما از گزارشها برمی‌‌آید که در عصر پیامبر(ص) قریش که خود بخشی از کنانه بودند مجموعه‌‌ای مستقل به شمار می‌‌آمده‌‌اند.
با توجه به گستردگی کنانی‌ها، آنان در عصر جاهلی در مناطق وسیعی از حجاز، تهامه و یمن [۵] از جمله مکه واطراف آن،[۶] مدینه [۷] و در برخی نواحی مانند ودان،[۸] مطهر [۹] و بیض [۱۰] پراکنده بودند. با آغاز فتوحات در عصر اسلامی برخی از ایشان به کوفه،[۱۱] شام [۱۲]و مصر [۱۳] مهاجرت کردند.
"مجنه" بازاری در اطراف مکه، به کنانی‌ها اختصاص داشته و از زمین‌های آنان بوده است.[۱۴] این بازار پس از بازار عکاظ در ۱۰ روز پایانی ماه ذیقعده برپا می‌‌شده و بنابر نقلی به قبیله بنی‌‌دئل از کنانه تعلق داشته است.[۱۵] این گزارش، نشان می‌‌دهد که بخشی بنیکنانه در آن روزگار به تجارت و بازرگانی نیز مشغول بوده‌‌اند، چنان‌‌که از گزارشهای پراکنده دیگری نیز برمی‌‌آید که برخی تیره‌‌های این قوم به کشاورزی و دامداری اشتغال داشته‌‌اند.[۱۶]
مقدمه
- آنها از نسل کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بودند که در اطراف مکه زندگی می‌کردند [۱۷]. کنانه بطون زیادی داشت که اشرف آنها قریش بود. کنانه و خزاعه در جنگ با جرهم با هم متحد شدند و با مشارکت هم جرهم را شکست دادند و از مکه اخراج کردند[۱۸]. پس از شکست جرهم، رسماً تولیت امور کعبه به دست خزاعه افتاد. با این حال، کنانه نیز در امور مکه مشارکت داشتند.
- قصی پس از بازگشت به مکه[۱۹] برای به دست گرفتن امور مکه با خزاعه و بنیبکر درگیر شد و توانست به کمک برادران خود[۲۰] و بنیکنانه (غیر از بنیبکر) بر آنها پیروز شود[۲۱]. سپس قصی، قریش را از اطراف مکه گرد آورد و در مکه جای داد و منازل کنانه (غیر از بنیبکر) را بینشان تقسیم کرد[۲۲][۲۳].
آداب و سنن کنانی‌ها
جنگ‌ها
حفاظت از کعبه و اهتمام به امور آن
تغییر در مناسک حج
اعتقاد به فرزند داشتن خداوند
کنانی‌ها و اسلام
واژگان کنانی در قرآن
جستارهای وابسته
منابع
محمدی یدک، علی، مقاله «بنی کنانه»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۶
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۹۹۶ ـ ۹۹۷؛ الأعلام، ج ۵، ص ۲۳۴.
- ↑ جمهرة النسب، ج ۱، ص ۱۹۳؛ انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۸۳؛ سبائک الذهب، ص ۲۶۴ ـ ۲۶۵.
- ↑ جمهرة النسب، ج ۱، ص ۱۹۳؛ النسب، ص ۲۲۱؛ المفصل، ج ۴، ص ۲۶.
- ↑ جمهرة النسب، ج ۱، ص ۱۹۳ ـ ۲۳۷؛ النسب، ص ۲۲۱ ـ ۲۲۵؛ انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۸۳ ـ ۱۴۷؛ معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۹۹۶ ـ ۹۹۷.
- ↑ جمهرة النسب، ج ۱، ص ۱۹۳؛ النسب، ص ۲۲۱؛ انساب‌‌الاشراف، ج ۱۱، ص ۸۳، ۱۴۵؛ سبائک الذهب، ص۲۶۵.
- ↑ جمهرة النسب، ج ۱، ص ۲۳۰؛ انساب الاشراف، ج ۱۱، ص۱۳۸؛ جامع انساب قبائل العرب، ص ۱۲۴؛ معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۹۹۶، ۱۰۲۰.
- ↑ سیر اعلام النبلاء، ج ۷، ص ۳۷۴.
- ↑ معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۹۹۷.
- ↑ معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۹۹۷.
- ↑ معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۳۱.
- ↑ النسب، ص ۲۲۳؛ انساب‌‌الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۳۸.
- ↑ انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۳۱، ۱۳۴.
- ↑ معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۹۹۶.
- ↑ اخبار مکه، ج ۱، ص ۱۹۰.
- ↑ معجم البلدان، ج ۵، ص ۵۸ ـ ۵۹.
- ↑ محمدی یدک، علی، مقاله «بنی کنانه»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۶.
- ↑ قلقشندی، نهایة الأرب فی معرفة أنساب العرب، ص۳۷۳؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۸۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱۱، ص۸۳.
- ↑ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۹۷؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۱۳.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۵.
- ↑ برادران مادری قصی که در قضاعه زندگی می‌کردند.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶.
- ↑ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۰۰.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۲۰-۲۲۱.