اذن خیر
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
اُذُنْ: گوش (عضو شنوایی)[۱]، فردی که به هر سخنی گوش فرا می‌دهد و هر سخنگویی نزد او از سخن خود در امان است (استعاره)[۲]، زود باور[۳] عذر پذیر و در گذرنده[۴].
﴿وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ﴾[۵].
از صفات نیکویی که قرآن کریم برای پیامبر اکرم(ص)، رهبر جامعه اسلامی ذکر می‌کند و او را بدان می‌ستاید، شنوندگی بسیار و ضریب تحمل بالا در سخن پذیری از افراد مختلف است که به زعم کفار و منافقان از عیوب بزرگ رهبران و حاکمان است که موجب فریب خوردن و منحرف شدن آنان با دروغ و سخن چینی و همچنین نزدیک شدن خائنان و توطئه‌گران به آنها می‌شود؛ در حالی که قرآن کریم پیامبراکرم(ص) را ﴿أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ﴾ لقب می‌دهد که به همه سخنان گوش فرا می‌دهد، امّا جز به حق عمل نمی‌کند[۶].
برای ﴿أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ﴾ دو معنای نزدیک و مختلف ذکر شده است؛ در صورتی که اضافه ﴿أُذُنُ﴾ به ﴿خَيْرٍ﴾ اضافه حقیقی باشد، مفهوم کلام این است که "او شنوای چیزهایی است که در آنها خیر برای مؤمنان است"؛ مانند وحی الهی و نصیحت مؤمنان؛ امّا اگر ﴿أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ﴾ از قبیل اضافه موصوف به صفت باشد، بدین معناست که "او بهترین شنونده برای شماست"؛ یعنی شنوندگی او به خیر و منفعت شما خواهد بود[۷][۸].
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۴.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۱۹۹.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۴.
- ↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۸۸.
- ↑ «و می‌گویند او خوش‌باور است؛ بگو سخن نیوش خوبی برای شماست که به خداوند ایمان و مؤمنان را باور دارد» سوره توبه، آیه ۶۱.
- ↑ محمد رشیدرضا، تفسیر المنار، ج۱۰، ص۵۱۷.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۳۱۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۶۵-۶۶.