سائل
مقدمه
فقیر[۱]. اصل آن "س أ ل" به معنای طلب چیزی از شخصی است و چیز مطلوب می‌تواند خیر، مال، علم، عطا و... باشد[۲].
﴿وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ﴾[۳].
سائل به کسی گفته می‌شود که به دلیل شدت حاجت از دیگری درخواست کمک مالی می‌کند. ادب سؤال اقتضا دارد که اولاً بدون اصرار شدید باشد و ثانیاً با حیا و عفت باشد: ﴿يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ﴾[۴][۵] و از سوی دیگر ادب برخورد با سائل این است که نباید او را مأیوس کرد، باید حسن ظن به او داشت. رد کردن و تکذیب سائل در صورت قدرت بر تصدّق شایسته نیست.
صدقه دادن به غنی یا کسی که قدرت بر کسب و کار دارد، جایز نیست و باید چنین افرادی به کار ترغیب و تشویق شوند و دولت زمینه اشتغال آنان را فراهم آورد[۶].
از طبقات آسیب دیده اجتماعی "سائلین" هستند که از تأمین معاش خود و خانواده عاجز هستند. چنین افرادی تحت اشراف ولیّ امر از طریق مالیات‌های اسلامی، مانند زکات و فیء و خمس تأمین می‌شوند. همچنین بر مؤمنان است که از اموال خود سهمی برای آنها قرار دهند: ﴿وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ﴾[۷].
امر الهی به صدقه دادن و همچنین اعطای زکات از سوی مؤمنان متمکن که از نعمت مالی برخوردارند، راهی برای تکافل اجتماعی در جامعه اسلامی و ایجاد مودّت و تعادل میان فقیر و غنی است[۸].[۹]
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۳۰۱.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۵، ص۸.
- ↑ «دارایی را با دوست داشتنش به نزدیکان و یتیمان و بیچارگان و به راه‌ماندگان و کمک‌خواهان و در راه (آزادی) بردگان ببخشد » سوره بقره، آیه ۱۷۷.
- ↑ «نادان آنان را از بس که خویشتندارند توانگر می‌پندارد» سوره بقره، آیه ۲۷۳.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲، ص۹۸.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲، ص۹۸.
- ↑ «و در دارایی‌هایشان بخشی برای (مستمند) خواهنده و بی‌بهره بود» سوره ذاریات، آیه ۱۹.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲، ص۱۰۲.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۲۸-۳۲۹.