حشر در کلام اسلامی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث حشر است. "حشر" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

حشر در قرآن - حشر در حدیث - حشر در نهج البلاغه - حشر در معارف دعا و زیارات - حشر در کلام اسلامی - حشر در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حشر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

از نام‌های قیامت است که دو بار در قرآن آمده است. کلمات همخانواده آن حدود سی بار در قرآن، برای قیامت به کار رفته‌اند. "حشر" به معنای برانگیختن، زنده کردن، گرد آوردن و راندن است^[۱]. مراد از حشر این است که خداوند در قیامت، خلایق را گرد هم می‌آورد^[۲]^[۳].
حشر اجساد و چگونگی آن، از مسائل کلامی است که متکلمان و فلاسفه مسلمان بدان می‌پردازند و بیان می‌کنند که خداوند در قیامت کبری، انسان‌ها را زنده می‌سازد و به حساب می‌کشد و جزای هر کس را می‌دهد^[۴]. حالات آدمیان هنگام حشر در قیامت گوناگون است. در قرآن کریم آمده است که برخی مردم، نابینا محشور می‌شوند و این بدان سبب است که در دنیا به آیات الهی نظر نکرده‌اند و نشانه‌های قدرت خداوند را به فراموشی سپرده‌اند^[۵]. همچنین در روایت است که برخی مردم به صورت‌هایی محشور می‌شوند که بوزینه و خوک پیش آنان، زیبارویند^[۶]^[۷].
از قرآن کریم برمی‌آید که در قیامت حتی حیوانات نیز محشور می‌شوند^[۸]. نه تنها انسان و حیوان به حشر می‌آیند که آسمان‌ها و زمین و آفتاب و ماه و ستارگان و حتی آنچه مشرکان، شریک خدا پنداشته‌اند نیز محشور می‌شوند^[۹]. در آن روز، جامدات نیز زنده می‌شوند و به سخن می‌آیند و گواهی می‌دهند^[۱۰]^[۱۱].

حشر عزیزانه (وفود)

حشر ذلیلانه (ورود)

منابع

پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه

جستارهای وابسته

پانویس

↑ پیام قرآن‌، ۵/ ۳۸؛ دائرة المعارف تشیع‌، ۹/ ۳۹۰؛ نثر طوبی‌، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۴.
↑ معارف و معاریف‌، ۲/ ۷۶۰.
↑ فرهنگ شیعه، ص 228.
↑ فرهنگ معارف اسلامی‌، ۲/ ۷۳۶.
↑ ﴿ وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى﴾؛ سوره طه، آیه ۱۲۶- ۱۲۴.
↑ نثر طوبی‌، ۲- ۱/ ۱۷۵.
↑ فرهنگ شیعه، ص 229.
↑ ﴿وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ ﴾؛ سوره انعام، آیه ۳۸؛ المیزان‌، ۷/ ۸۲؛ تفسیر نمونه‌، ۵/ ۲۲۳.
↑ المیزان‌، ۷/ ۷۶.
↑ نثر طوبی‌، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۵.
↑ فرهنگ شیعه، ص 229.

[1] پیام قرآن‌، ۵/ ۳۸؛ دائرة المعارف تشیع‌، ۹/ ۳۹۰؛ نثر طوبی‌، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۴.

[2] معارف و معاریف‌، ۲/ ۷۶۰.

[3] فرهنگ شیعه، ص 228.

[4] فرهنگ معارف اسلامی‌، ۲/ ۷۳۶.

[5] ﴿ وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى﴾؛ سوره طه، آیه ۱۲۶- ۱۲۴.

[6] نثر طوبی‌، ۲- ۱/ ۱۷۵.

[7] فرهنگ شیعه، ص 229.

[8] ﴿وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ ﴾؛ سوره انعام، آیه ۳۸؛ المیزان‌، ۷/ ۸۲؛ تفسیر نمونه‌، ۵/ ۲۲۳.

[9] المیزان‌، ۷/ ۷۶.

[10] نثر طوبی‌، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۵.

[11] فرهنگ شیعه، ص 229.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]