شبث بن ربعی
شبث بن ربعی فرمانده نیروهای پیادۀ عمر سعد در کربلا. وی از طایفۀ بنی تمیم و از جمله کسانی بود که به حسین بن علی(ع) نامه برای آمدن به کوفه نوشته بود.
مقدمه
گرچه وی از چهره‌های معروف کوفه و در ابتدا از یاران علی(ع) بود و حضرت او را همراه "عدیّ بن حاتم" نزد معاویه فرستاد و در جنگ صفّین هم در رکاب امیر المؤمنین بود، لیکن در مسیر حرکت به سوی نهروان، همراه چند نفر دیگر سر از اطاعت آن حضرت بازتافتند و به خوارج پیوستند. علی(ع) از آیندۀ او خبر داده بود و به او و عمرو بن حریث فرمود: به خدا قسم شما دو نفر با فرزندم حسین(ع) خواهید جنگید[۱]. روز عاشورا نیز امام حسین(ع) در اوّلین سخنرانی مفصّل خویش خطاب به کوفیان از او هم نام برد و در اتمام حجّتی که با آنان داشت و سخنان او را قطع می‌کردند و گوش نمی‌دادند، از جمله فرمود: «يَا شَبَثَ بْنَ رِبْعِيٍّ... أَ لَمْ تَكْتُبُوا إِلَيَّ أَنْ قَدْ أَيْنَعَتِ الثِّمَارُ وَ اخْضَرَّ الْجَنَابُ وَ إِنَّمَا تَقْدَمُ عَلَى جُنْدٍ لَكَ مُجَنَّدٍ...»[۲]. ای شبث بن ربعی... مگر شما به من ننوشتید که میوه‌ها رسیده و اطراف سر سبز است، اگر بیایی لشکریانی مجهّز برای تو آماده است؟
شبث بن ربعی از چهره‌های متلوّن تاریخ بود. هم در قتل حسین بن علی(ع) شرکت داشت و پس از عاشورا مسجدی در کوفه تجدید بنا کرد، به شکرانه و خوشحالی از کشته شدن حسین(ع)، سپس همراه مختار، به خونخواهی حسین بن علی(ع) پرداخت و رئیس پلیس مختار شد، سپس در کشتن مختار هم حضور داشت. پیشتر با سجاح (مدعی دروغین نبوّت) همکاری داشت، مسلمان شد، بر ضدّ عثمان شورید، توبه کرد و از خوارج شد. به جای بیعت با علی(ع) با یک سوسمار بیعت کرد و می‌گفت با هم برابرند![۳] این مرد بد دل و خبیث، سرانجام در سنّ هشتاد سالگی در کوفه در گذشت[۴].
جستارهای وابسته
- مذحج (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ معارف و معاریف، ج۳، ص۱۲۹۸.
- ↑ انساب الأشراف، ج۳، ص۱۸۸؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۷ (در بحار، اسم او قیس بن اشعث آمده است).
- ↑ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۸۰.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۶۱.