نامۀ ۱ نهج البلاغه
مقدمه
- نخستین نامه نهج البلاغه، گزارشی است که امام به مردم کوفه در مورد دلایل قتل عثمان ارائه می‌دهد. امام، زمانی دست به نگارش این نامه می‌زند که از مدینه آهنگ خروج به‌سوی بصره و رویارویی با اصحاب جمل می‌کند. شرایط ویژه‌ای که ناکثین به بهانه خون‌خواهی عثمان ایجاد کرده بودند، ضروری می‌نمود تا امام مردم را از حقیقت ماجرا آگاه سازد. از این‌رو در این نامه گزارشی دقیق از وقایع مدینه بیان می‌شود به‌گونه‌ای که مردمان پس از شنیدن این گزارش، گویا خود شاهد حادثه بوده‌اند. مستندات تاریخی، زمان نگارش این نامه را پیش از جنگ جمل در منطقه ذی‌قار و به سال ۳۶ هجری یاد می‌کند.
فرازی از نامه
- ... همانا که مردم بر او شوریدند؛ و تنها مردی از مهاجران بودم که خشنودی‌اش را فزونیدم و نکوهشش را اندک ساختم. طلحه و زبیر آسان‌ترین رفتارشان با او ترساندن و مهربانانه‌ترین کردارشان تندی بود و عایشه را که با او ناروا خشمی بود، گروهی را فرمود تا کشتندش و مردم نه از ناچاری و زور، بلکه با خرسندی و آزادانه بیعتم کردند![۱].
