خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه (کتاب)
خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه ، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی اوضاع فرهنگی عراق به منزله زمینه‌های پیدایش نهج البلاغه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسن نادم است و انتشارات ادیان انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد حسن نادم |
| موضوع | امامت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات ادیان|انتشارات انتشارات ادیان]][[رده:انتشارات انتشارات ادیان]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر |
|
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۸۰۹۰-۲۵-۴ |
| شماره ملی | ۲۷۰۷۲۷۱ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «نگارنده بر آن است تا اوضاع فرهنگی عراق را به منزله زمینه‌های پیدایش نهج البلاغه بررسی و موقعیت فرهنگی و تمدن عراق، پیشینه تاریخی و جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی آن و نیز نقش فرهنگی؛ مذهبی ادیان در عراق را تحلیل نماید. از دیگر مسائلی که در این کتاب بررسی شده عبارت‌اند از: وضعیت کوفه پس از اسلام؛ انگیزه ورود مسلمانان به عراق؛ علل انتخاب کوفه؛ ساختار جمعیتی و عناصر تشکیل دهنده کوفه، طبقات اجتماعی آن و مسئله پیوستگی اقتصاد و فرهنگ در کوفه؛ بیداری کوفیان؛ حضور برگزیدگان صحابه و موالی در کوفه و جامعه شناسی کوفه»[۱].
فهرست کتاب
- فرهنگ و تمدن عراق:
- پیشینه تاریخی فرهنگی و جغرافیای عراق
- مراکز علمی و فرهنگی عراق پیش از اسلام
- تاریخ بنیان‌گذاری حیره؛
- نقش فرهنگی و مذهبی ادیان در عراق:
- اعراب و یهود؛
- عراق و تورات؛
- عراق و گنجینه تلمود؛
- اعراب و نصرانیت؛
- عراق؛
- حیره؛
- اعراب و ادیان ایرانی؛
- امتیازهای عراق در جهان عرب؛
- سیمای یمن در تاریخ؛
- ادیان و اعتقادات یمن و تاثیر آن بر عراق؛
- یمن قبل از اسلام؛
- عراق و کوفه پس از اسلام:
- انگیزه ورود مسلمانان به عراق و انتخاب کوفه؛
- ساختار جمعیت و عناصر تشکیل دهنده کوفه؛
- طبقات اجتماعی کوفه؛
- کوفه در عصر خلفا؛
- سیمای فرهنگی کوفه؛
- سیمای اقتصادی کوفه؛
- بیداری و آگاهی کوفیان؛
- پیشگامی کوفیان در بیعت با امام علی(ع)؛
- حضور برگزیدگان صحابه و تابعان در کوفه؛
- حضور موالی و نقش فرهنگی آنها در کوفه؛
- سابقه دوستی کوفیان با علی؛
- دوری از قریش و ستم‌های آنها؛
- حضور دلاوران و جنگجویان عرب در کوفه؛
- آشنایی کوفیان با فنون نظامی؛
- خردورزی کوفیان؛
- تاریخ بصره و مقایسه آن با کوفه:
- پیدایش بصره؛
- ترکیب جمعیت؛
- اقتصاد و فرهنگ بصره؛
- تحولات بصره؛
- اهداف فرهنگی حکومت امیرمؤمنان(ع):
- انقلاب فرهنگی؛
- ربع قرن سکوت و شکیبایی؛
- عصر اندیشه‌های گوناگون؛
- شاخصه‌های فعالیت‌های فرهنگی امام؛
- عقل‌گرایی نهج البلاغه پرتویی از خردگرایی قرآن کریم:
- روش عقلانی قرآن در مسائل اعتقادی؛
- اثبات یکتایی خداوند؛
- صفات خداوند؛
- کتابنامه.[۱].
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی همان شهر، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، مدیر گروه آموزشی شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب، مدیر گروه پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است.[۲]
او علاوه بر تدریس در مرکز احیاء فرهنگ اهل‌البیت و علامه مجلسی اصفهان به تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه ادیان نیز مشغول است و تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «تطور تاریخی علم امام در اندیشه علمای امامیه»، «خاستگاه فرهنگی نهج‌البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «در آستانه نهج‌البلاغه»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مکتب فلسفی اشراق»، «بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.[۲]