در آستانه نهج البلاغه (کتاب)
در آستانه نهج البلاغه، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی اجمالی نهج البلاغه و محورهای اصلی این کتاب شریف و همچنین تاریخچه‌ای از گردآوری نهج البلاغه و انگیزه سید رضی برای تدوین سخنان امام علی(ع) می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسن نادم است و انتشارات دفتر نشر معارف اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| در آستانه نهج البلاغه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد حسن نادم |
| موضوع | امامت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات دفتر نشر معارف اسلامی|انتشارات انتشارات دفتر نشر معارف اسلامی]][[رده:انتشارات انتشارات دفتر نشر معارف اسلامی]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۱ ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۱-۳۹۲-۸ |
| شماره ملی | ۲۶۶۸۰۵۸ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «توصیفی از کتاب نهج البلاغه و سیمای امیرالمؤمنین علی(ع)است. در این نوشتار ابتدا آشنایی اجمالی با نهج البلاغه و محورهای اصلی این کتاب شریف صورت گرفته و سپس تاریخچه‌ای از گردآوری نهج البلاغه و انگیزه سید رضی برای تدوین سخنان امام علی(ع) ارایه شده و علل جاودانگی این کتاب شریف بیان شده و دیدگاه‌های برخی از اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان در مورد محتوای غنی آن منعکس گردیده است. در ادامه به توصیف شخصیت امام علی و علم گسترده ایشان پرداخته شده و تعریفی از شخصیت علمی سید رضی و محتوای ادبی نهج البلاغه ارایه شده است. بیان خاستگاه این کتاب و مستندات آن، شبهه‌شناسی نهج البلاغه و کتاب‌شناسی آن از دیگر مندرجات این نوشتار است»[۱].
فهرست کتاب
- مقدمه؛
فصل اول: شناخت‌نامه نهج البلاغه
- آشنایی با نهج البلاغه؛
- نام گذاری نهج البلاغه؛
- محورهای اصلی مباحث نهج البلاغه؛
- سید رضی و انگیزه او از گردآوری نهج البلاغه؛
- ارتباط نهج البلاغه با قرآن؛
- علل جاودانگی و ماندگاری نهج البلاغه؛
- نهج البلاغه از دیدگاه اندیشمندان؛
- نهج البلاغه از نگاه اندیشمندان شیعه؛
- نهج البلاغه از نگاه اندیشمندان غیر شیعه؛
- نهج البلاغه از نگاه اندیشمندان غیر مسلمان.
فصل دوم: شناخت‌نامه امام علی(ع)
- سیمای امام علی؛
- امام علی از نگاه دیگران؛
- چگونه امام علی را بشناسیم؛
- امام علی دز نهج البلاغه؛
- منابع علم امام علی.
فصل سوم: شناخن‌نامه سید رضی
- آشنایی با سید رضی؛
- اساتید سید رضی؛
- شاگردان و کتاب‌های سید رضی؛
- ویژگی‌های اخلاقی سید رضی؛
- موقعیت‌های علمی و ادبی سید رضی؛
- موقعیت سیاسی و اجتماعی سید رضی؛
- عصر سید رضی.
فصل چهارم: ادبیات نهج البلاغه
- نهج البلاغه شاهکار ادبیات عرب؛
- ادبیات عرب قبل از اسلام؛
- شاخص‌های ادبیات عرب قبل از اسلام؛
- ادبیات عرب پس از ظهور اسلام؛
- عوامل شکست دهنده شخصیت ادبی امام علی (ع)؛
- نوآوری ادبی امام علی در نهج البلاغه؛
- فصاحت و بلاغت؛
- معیارهای ادبی امام علی در نهج البلاغه.
فصل پنجم: خاستگاه نهج البلاغه
- کوفه خاستگاه نهج البلاغه؛
- ساختار جمعیتی و اقتصادی کوفه؛
- کوفه پایتخت حکومت اسلامی؛
- بیداری و آگاهی کوفیان؛
- پیشگامی کوفیان در بیعت با امام علی(ع)؛
- حضور برگزیدگان صحابه و تابعان در کوفه؛
- حضور موالی و نقش فرهنگی آنها در کوفه؛
- سابقه دوستی کوفیان با علی.
فصل ششم: استناد نهج البلاغه
- خاستگاه سندی نهج البلاغه؛
- راهکارهای سندیابی؛
- مصادر نهج البلاغه؛
- روایتگران سخنان امیرالمؤمنین (ع)؛
- آثار مربوط به اسناد و مدارک نهج البلاغه؛
- مستدرک‌های نهج البلاغه؛
- راویان نهج البلاغه؛
- تحریف و تصحیف در نهج البلاغه.
فصل هفتم: شبهه‌شناسی نهج البلاغه
- پیشینه شبهه درباره نهج البلاغه؛
- روش‌شناسی اثبات انتساب نهج البلاغه به امام علی (ع)؛
- شبهه درباره نهج البلاغه.
فصل هشتم: کتاب‌شناسی نهج البلاغه
- نسخه‌های خطی نهج البلاغه؛
- ترجمه‌های نهج البلاغه؛
- معرفی چند ترجمه مشهور؛
- شرح‌های نهج البلاغه؛
- اولین شارح نهج البلاغه؛
- شرح‌های مهم و کاربردی نهج البلاغه:
- معارج نهج البلاغه؛
- منهاج‌البراعة فی شرح نهج البلاغه؛
- شرح حدائق‌الحقایق فی فسر دقائق أفصح‌الخلائق؛
- شرح ابن ابی‌الحدید معتزلی؛
- شرح ابن میثم بحرانی؛
- شرح منهاج‌البراعة؛
- شرح بهج‌الصباغة؛
- معجم‌ها و راهنماهای موضوعی نهج البلاغه؛
- کتاب‌ها و مقالات درباره نهج البلاغه؛
- کتابنامه.[۱].
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی همان شهر، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، مدیر گروه آموزشی شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب، مدیر گروه پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است.[۲]
او علاوه بر تدریس در مرکز احیاء فرهنگ اهل‌البیت و علامه مجلسی اصفهان به تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه ادیان نیز مشغول است و تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «تطور تاریخی علم امام در اندیشه علمای امامیه»، «خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مکتب فلسفی اشراق»، «بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.[۲]