تبیین فلسفی وحی (مقاله)
بررسی نقش جبرئیل در فرآیند وحی قرآنی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی فرآیند وحی قرآنی و نقش جبرئیل در آن می‌پردازد. این مقاله ۲۲ صفحه‌ای به قلم علی نصیری نگاشته شده و در فصلنامه قبسات (شماره ۴۸، تابستان ۱۳۸۷) منتشر گشته است.[۱]
| تبیین فلسفی وحی | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی ربانی گلپیایگانی |
| موضوع | وحی، مجاری علم لدنی ارتباط با فرشته، ارتباط با فرشته وحی وحی در حکمت اسلامی |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه قبسات |
| وابسته به | پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | تابستان ۱۳۸۷ |
| شماره | ۴۸ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه تخصصی مجلات نور |
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «فیلسوفان اسلامی در دو مقام درباره وحی و نبوت به بحث پرداخته‌اند: یکی در نفس‌شناسی و دیگری در مباحث خداشناسی (کلام الهی). ایشان وحی را تعلیم الهی به پیامبران می‌دانند که به واسط عقل فعال انجام می‌پذیرد. مبنای تبیین فلسفی وحی این است که جهان بر اساس اسباب و مسببات تدبیر می‌شود و عقل فعال هم به اذن خداوند در تدبیر جهان نقش تعیین کننده دارد».
- نویسنده در ادامه چکیده مقاله می‌نویسد: «علوم و معارفی که به بشر اعطا می‌شود، به واسطه او تحقق می‌یابد. از سوی دیگر، نفس انسان از ماده مجرد است و شایستگی دارد با عالم عقول ارتباط برقرار کند، ولی دل‌بستگی‌های مادی و ناسوتی مانع از برقراری این ارتباط است. پیامبران کسانی‌اند که نفس خود را از تعلقات مادی و ناسوتی پیراسته‌اند و در عالی‌ترین سطح می‌توانند با عالم عقول ارتباط یابند و حقایق ماوراءالطبیعی را دریافت کنند. این حقایق در دستگاه ادراکی آنان، به صورت فرشته وحی و کلام فصیح و بلیغ تمثل می‌یابد. منتقدانی این دیدگاه را تحلیل و نقد کرده‌اند. در ارزیابی نهایی می‌توان گفت تبیین فلسفی وحی در میان فرضیه‌هایی که برای تحلیل عقلی وحی ارائه شده، بهترین فرضیه است. اگرچه نمی‌توان آن را به صورت نظریه قطعی و همه‌جانبه به شمار آورد».[۱]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- بررسی و نقد؛
- شناخت‌ناپذیری وحی:
- ارزیابی؛
- نادرستی مبنا:
- ارزیابی؛
- واقعیت داشتن فرشته وحی:
- ارزیابی؛
- نقد و تفسیر فلسفی وحی از نگاهی دیگر:
- ارزیابی؛
- نتیجه‌گیری؛
- منابع و مآخذ.
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی، (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد.[۲] پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد.
او علاوه بر تدریس در حوزههاى علمیه، تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «وحی نبوی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «عصمت امام از نگاه خرد»، «مبانی حجیت روایات اهل بیت (ع)» و «هدایت و ضلالت از دیدگاه امام علی (ع)» برخی از این آثار است.[۳]