اسود بن ثعلبة یربوعی
مقدمه
یربوع شاخه‌ای از بنی تمیم است[۱]. ابن سعد[۲] وی را از صحابه ساکن کوفه شمرده و در شرح حال او نوشته است: در حجة الوداع حضور داشت و این حدیث را از رسول خدا(ص) شنید که «جنایتکار جز به خودش جنایت نمی‌کند». دیگر صحابه‌نگاران نیز مطلب ابن سعد را تکرار کرده و بر آن نیفزوده‌اند[۳]. خلیفة بن خیاط[۴] ذیل صحابه ساکن کوفه، فقط از او نام برده است. ابن حبان[۵] نیز از او یاد می‌کند و می‌نویسد: گفته‌اند او رسول خدا(ص) را درک کرد. پیداست ابن حبان درباره صحابی بودن وی تردید داشته است. در منابع روایی، شخص دیگری به نام اسود بن ثعلبه از عبادة بن صامت روایت کرده است که رجال‌نویسان وی را ناشناس و گاه اهل شام معرفی کرده‌اند و نسبت «یربوعی» را به دنبال نام او نیاورده‌اند[۶].
ابن حجر[۷] گوید: اسود بن ثعلبة کندی شامی مجهول است. مزی[۸] به دو نفر بودن آنان توجه داده است. به این نکته هم باید توجه داشت که کلماتی از خطبه رسول خدا(ص) در حجة الوداع را شخصی به نام عمرو بن احوص روایت کرده است که جمله « لَا يَجْنِي جَانُّ الَّا عَلَى نَفْسِهِ »؛ نیز ضمن آن آمده است. البته منافاتی ندارد که آن جمله را دو نفر نقل کرده باشند؛ گرچه ثبت حدیث به نام عمرو بن احوص، شهرت بیشتری دارد[۹]. از مضمون حدیث، بیشتر در مباحث فقهی اهل سنت استفاده می‌شود[۱۰].[۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ کخاله، ج۲، ص۵۴۱.
- ↑ ابن سعد، ج۶، ص۱۱۶.
- ↑ ر.ک: ابن عبد البر، ج۱، ص۱۸۲؛ ابونعیم، ج۱، ص۲۷۵؛ ابن اثیر، ج۱، ص۲۲۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۲۲۲.
- ↑ خلیفه بن خیاط، ص۲۱۹.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۹.
- ↑ برای نمونه ر.ک: ابن ماجه، ج۲، ص۷۳۰؛ ابن حبان، ج۴، ص۳۳.
- ↑ تقریب، ج۱، ص۷۶.
- ↑ مزی، ج۳، ص۲۲۱.
- ↑ احمدبن حنبل، ج۳، ص۴۹۸؛ ابن اثیر، ج۴، ص۱۷۶؛ طبرانی، ج۱۷، ص۳۲.
- ↑ ر.ک: ابن قدامه، ج۹، ص۴۸۸ و ج۱۲، ص۴۸۰.
- ↑ صادقی، مصطفی، مقاله «اسود بن ثعلبة یربوعی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۶۵.