اسلع‌ بن شریک تمیمی

مقدمه

ابن‌سعد، نامش را میمون بن سنباذ، و اسلع را لقب او می‌داند.[۱] وی ساربان پیامبر (ص) و از خادمان او بود.[۲] آیه تیمّم درباره او نازل شده [۳] و تنها روایت منقول از او، درباره چگونگی تیمّم است. ابن‌حبّان نیز در کتاب الثقات از او نام برده است.[۴] بنا به روایتی از خود وی، در یکی از سفرها که ساربان پیامبر (ص) بود، شب هنگام محتلم شد و به سبب سرما از بیم بیماری و مرگ، غسل نکرد و چون نمی‌خواست در آن حال شتر پیامبر را هدایت کند، این امر را به مردی از انصار واگذاشت و خود پس از گرم کردن آب و غسل کردن به پیامبر و یارانش پیوست. وقتی رسول خدا، علّت تأخیرش را جویا شد، ماجرا را شرح داد، آنگاه آیه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا[۵] نازل شد[۶]. براساس این آیه، از مؤمنان خواسته شد در صورت نیاز به غُسل چنانچه بیمار یا مسافر بودند یا آب کافی نداشتند تیمّم کنند.

بنابر روایت دیگری از خود او، پیامبر فرمان حرکت داد و او مشکل خود را مطرح کرد، آنگاه آیه پیشین نازل شد و پیامبر، روش تیمم را به او آموخت [۷] و پس از آنکه به آب دست یافتند، از او خواست غسل کند[۸][۹]

منابع

پانویس

  1. الطبقات، ج ۷، ص ۴۶.
  2. البدایة و النهایه، ج ۵، ص ۲۵۱؛ الاصابه، ج ۱، ص ۲۱۲.
  3. الدرالمنثور، ج ۲، ص ۵۴۷؛ المعجم‌الکبیر، ج ۱، ص ۲۹۹.
  4. الثقات، ج ۳، ص ۲۰.
  5. «ای مؤمنان! در حال مستی به نماز رو نیاورید تا هنگامی که دریابید چه می‌گویید و نیز در حال جنابت (به نماز و محل نماز رو نیاورید) مگر رهگذر باشید تا آنکه غسل کنید و اگر بیمار یا در سفر بودید و یا یکی از شما از جای قضای حاجت باز آمد یا با زنان آمیزش کردید و آب نیافتید به خاکی پاک تیمّم کنید و بخشی از رخساره‌ها و دست‌هایتان را با آن مسح کنید که خداوند، در گذرنده‌ای آمرزنده است» سوره نساء، آیه ۴۳.
  6. الدرالمنثور، ج۲، ص۵۴۷؛ المعجم الکبیر، ج ۱، ص ۲۹۸ ـ ۲۹۹.
  7. الدرالمنثور، ج۲، ص۵۴۷؛ المعجم الکبیر، ج ۱، ص ۲۹۸ ـ ۲۹۹.
  8. الطبقات، ج ۷، ص ۴۶.
  9. اسماعیلی، مهران، مقاله «اسلع بن شریک بن عوف تمیمی»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۳، ص 260.