انذار

انذار از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: انذار در قرآن - انذار در حدیث - انذار در کلام اسلامی - انذار در فلسفه اسلامی - انذار در عرفان اسلامی - انذار در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

معناشناسی

انذار در لغت به معنای آگاه شدن به امری، از آن پرهیز کردن و خود را برای آن آماده ساختن است. انذار اعلام خطر است، مثلا اگر آینده خطرناکی پیش روی کسی قرار داشته باشد و شخصی به او خبر دهد و او را بترساند، این نوعِ خاص از ترساندن را انذار می‌گویند. واژه هشدار در زبان فارسی به این مفهوم نزدیک‌تر است

لغت‌شناسان و مفسران معنای انذار را با تعابیری گوناگون ذکر کرده‌اند؛ مانند: توجّه و آگاهی دادن به آینده‌ای ترسناک، آگاه کردن یا ابلاغ و خبر دادنی که در آن ترسانیدن صورت پذیرد، برحذر داشتن از امر ترسناکی که زمان و فرصت کافی برای پرهیز از آن باشد. ترسانیدنی که به صورت گفتاری بوده و در آن امر ترسناک نیز معرفی شود پند دادن و آموزش آنچه مردم را در بازشناسی حق از باطل و درست از خطا توانا می‌سازد

انذار در قرآن

انذار و مشتقّات آن بیش از ۱۲۴ بار در قرآن کریم به‌کار رفته است و در آنها ضمن بیان این مطلب که منذر حقیقی خداست ـ و ازاین‌رو یکی از اسمای الهی منذر است ـ و دیگر منذران نیز پیام او را ابلاغ می‌کنند، از مسئولیت پیامبران به ویژه رسول گرامی اسلام، اهداف، موارد، شیوه، مخاطبان و واکنش آنها در مورد انذار سخن به میان آمده است.

علاوه بر موارد کاربرد انذار و مشتقات آن، بخش‌های فراوانی از قرآن بدون به‌کارگیری این واژگان عملاً به انذار پرداخته است، زیرا در آنها از عذاب، دشواری مرگ، برزخ، جهان آخرت، حسابرسی، جهنّم و عذاب الهی به صورت اعلام، اخبار، تهدید، وعید و تحذیر یاد شده است

انذار یکی از فلسفه‌های بعثت

مقالهٔ اصلی: فلسفه بعثت

جستارهای وابسته

• آیه منذر و هادی

منابع

1. محمدی آشنانی، علی، دائرةالمعارف قرآن کریم
2. زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر