جعفر بن ابی‌سفیان بن حارث

آشنایی اجمالی

نام پدرش «مغیره» بود[۱]، ولی به کنیه‌اش شهرت داشت[۲]. مادرش «جمانه»[۳] دختر «ابوطالب» بود[۴]. زبیدی[۵] او را شاعر دانسته است. جعفر همراه پدرش خدمت رسول خدا (ص) رسید و هر دو اسلام آوردند[۶]. گفته‌اند آنان هنگام فتح مکه در بین راه مکه و مدینه[۷] با رسول خدا (ص) ملاقات کردند. چون خواستند اسلام آورند، به سبب آنکه پدرش رسول خدا (ص) را بسیار آزرده بود، آن حضرت اسلام آنان را نمی‌پذیرفت، تا آنکه پدر جعفر گفت: اگر ما را نپذیرید، دست پسرم (جعفر) را می‌گیرم و در بیابان می‌گردم تا از گرسنگی و تشنگی بمیرد. از این رو، رسول خدا (ص) بر او ترحم کرد و اسلام آنان را پذیرفت و آنان مسلمانان ثابت قدمی شدند[۸]. جعفر سپس در فتح مکه و حنین شرکت کرد و از کسانی بود که هنگام فرار دیگران در حنین پایداری نمود[۹]. او همواره با پدرش در کنار رسول خدا (ص) بود[۱۰]. ابونعیم[۱۱] از وی یاد کرده، ولی شرکت وی در حُنین را توهم می‌داند و می‌گوید: جعفر در حُنین حضور نداشت، بلکه پدرش «ابوسفیان» در آن نبرد حاضر بود. اما منابع دیگر، نظر ابونعیم را نادرست دانسته و به اشتباه او اشاره کرده‌اند[۱۲]. ذهبی[۱۳]، احتمال داده که چون وی هنگام مسلمان شدن کودک بوده است، شاید همراه پدرش در حنین شرکت کرده باشد، ولی این احتمال با پایداری کردن او در حنین که بدان اشاره شد، نمی‌سازد. جعفر در زمان حکومت معاویه، در سال پنجاه[۱۴] درگذشت[۱۵]. از جعفر نسلی باقی نماند[۱۶] و از او حدیثی نقل نشده است.[۱۷]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۷۰؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۵۱۷.
  2. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۱.
  3. به خطا حمامه ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۱.
  4. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۱؛ ابن حبان، ج۳، ص۵۰.
  5. زبیدی، تاج العروس، ج۶، ص۴۵.
  6. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۱.
  7. در ابواء، ر. ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۷.
  8. واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۱۱؛ نیز با اندکی تغییر، ر. ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۷؛ ابن کثیر، اسد الغابه، ج۸، ص۶۰ و ۶۶۱ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۲.
  9. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۱؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج۸، ص۹۸.
  10. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۱۵.
  11. ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۵۱۷.
  12. ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۲.
  13. ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۱، ص۸۵.
  14. در دمشق، ر. ک: ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۵۱.
  15. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۱.
  16. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۱.
  17. خانجانی، قاسم، مقاله «جعفر بن ابی‌الحکم»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۹۷.