حارث بن نصر جشمی
تصویر نمادین جنگ صفین
نام کاملحارث بن نصر جشمی
جنسیتمرد
از قبیلهبنی‌جشم
از اصحابامام علی
حضور در جنگجنگ صفین

مقدمه

حارث بن نصر جُشمی[۱] از اصحاب امیرمؤمنان (ع) و شاعری توانا بود که در صفین حضور داشت و دلاورانه جنگید. نصر بن مزاحم از عبدالرحمان بن حاطب نقل می‌کند که: عمرو عاص از دشمنان سرسخت حارث بن نصر بود و در کمتر مجلسی می‌نشست که در آن از حارث بن نصر بدگویی نکند و بر او عیب نگیرد؛ زیرا حارث ابیاتی در صفین در مذمت و هجو عمرو عاص که می‌ترسید با علی (ع) در جنگ رو‌به‌رو شود، سروده بود که دو بیت آن چنین است: گویا عمرو هیچ گاه یاد جنگ را فراموش نمی‌کند، یا آن‌که با علی (ع) روبه‌رو شود. زیرا على (ع) شمشیر بر دوش راست می‌نهاد و سوارکاران را به حساب نمی‌آورد[۲].

عمرو عاص وقتی شعر حارث را شنید، شرمنده شد و گفت: اگر بدانم که در جنگ با علی (ع) هزار بار می‌میرم باز هم در اولین فرصت به جنگ او می‌روم، لذا به میدان نبرد آمد و با امیرالمؤمنین (ع) رو به رو شد، اما حضرت چنان به او حمله کرد که عمر و عاص مرگ را بالای سر خود دید لذا از ترس جانش، عورت خود را آشکار کرد که از مرگ بگریزد، و حضرت علی (ع) چون نگاه به عورت او را حرام دید ابیاتی سرود و روی خود از وی برگرداند، و عمر و عاص از فرصت استفاده نمود و فرار کرد[۳]. و چون آشکار شدن عورت عمرو عاص در تاریخ باقی ماند و رسوایی او همه جا را گرفت، لذا از حارث بن نصر به بدی یاد می‌کرد و می‌گفت: اگر او، آن شعر را نمی‌سرود من ناچار به جنگ با علی (ع) نمی‌رفتم و آن رسوایی برایم پیش نمی‌آمد.[۴]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. در شرح ابن ابی الحدید «حارث بن نضر خثعمی» ضبط شده است.
  2. لَيْسَ عَمْرٌو بِتَارِكٍ ذِكْرَهُ الْحَرْبَ مَدَى الدَّهْرِ أَوْ يُلَاقِي عَلِيّاً وَاضِعَ السَّيْفِ فَوْقَ مَنْكِبِهِ الْأَيْمَنِ لَا يَحْسَبُ الْفَوَارِسَ شِيَّا؛ وقعة صفین، ص۴۲۳ و شرح ابن ابی الحدید، ج۶ ص۳۱۳-۳۱۶.
  3. در شرح ابن ابی الحدید «حارث بن نضر خثعمی» ضبط شده است.
  4. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۳۵-۳۳۶.